මහ මැතිවරණයක් නීති විරෝධීය.

ජාතිය ඇමතීමේ ව්‍යාජයක් කරමින් තමාට ගැති අන්තේවාසිකයන් පිරිසක් ඉදිරියේ තබාගෙන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී මහින්ද රාජපක්‍ෂ අධිකරණයට අයුතු බලපෑමක් කළේය. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට එරෙහිව පැවැත්වෙන මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් විභාගයේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් තමාට ලැබිය යුතු නඩු තීන්දුව ඔහු එහිදී ප්‍රකාශයට පත් කළේය. එනම්, තමාට කැමති ඕනෑම වේලාවක පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිවරයාට බලයක් ඇතැ’යි තීන්දු කරන මෙන් ඔහු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට නියම කළේය. ඒ මතය තහවුරු කිරීමට මෙන් විවිධ රටවලින් ඔහු ඉදිරිපත් කළ උදාහරණ, ඔහුගේ තර්කය සනාථ කිරීමට නොව අනාථ කිරීමට හේතුවන බව මේ වන විටත් සම්මානිත නීතිඥවරුන් පෙන්වාදී ඇත. අනෙක් අතට දැන් ලංකාවේ තිබෙන්නේ රාජාණ්ඩුවක් නොවේ. හිතන හිතන වේලාවට පාර්ලිමේන්තුවක් විසුරුවා හැරිය හැකි ඒකාධිපතියකුගේ රජයක්ද නොවේ.
අපේ රටට අදාළ වන්නේ අපේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවයි. එය රටේ උත්තරීතර නීතියයි. ඊට 19 වැනි සංශෝධනය ගෙනාවේ, ජනාධිපතිවරයාගේ බලතල හැකි පමණින් සීමා කිරීමටය. ඊට පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 223කගේ අනුමැතිය ලැබිණි. පාර්ලිමේන්තුව සම්මත කළ පසු, පාර්ලිමේන්තුව විසින්ම වෙනස් කරන තෙක්, රටේ නීතිය වන්නේ එයයි.
19 වැනි සංශෝධනය අනුව, ජනාධිපතිවරයාට කැමති ඕනෑම අවස්ථාවක පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය නොහැකිය. ඒ බලය ඔහුට ලැබෙන්නේ පාර්ලිමේන්තුවක් පත්වී අවුරුදු හතරහමාරකට පසුවය. පත්වන පාර්ලිමේන්තුවක් අඩුගණනේ අවුරුදු හතරහමාරක් සුරක්‍ෂිතව පවතින බව එයින් අදහස් වේ. ඒ කාලයට පෙර එය විසුරුවා හැරිය හැක්කේ එක් අවස්ථාවකදී පමණය. එනම්, පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන්ගෙන් තුනෙන් දෙකකට වැඩි පිරිසක් එය විසුරුවා හරින ලෙස යෝජනාවක් සම්මත කරගත් විටය.
19වැනි සංශෝධනයේ මේ සියල්ල ඉතා පැහැදිලිව සටහන් වී තිබේ. ජනාධිපතිවරයාට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය හැකි බව කියන අතරම, එය කළ හැක්කේ අවුරුදු හතරහමාරකට පසුව පමණක් බවද එහි පැහැදිලිව කියා තිබේ. ඒ නිසා, සමහරුන් කියන විදියට, 19වැනි සංශෝධනයේ හිල් නැත. මේ කාලයේ බොහෝ දෙනකු 19යේ අසාර්ථකභාවයත්, වංකභාවයත්, හිල් ගැනත් නන් දොඩවති. සමහරුන් ජනාධිපති කියන නිසා එසේ කරන අතර, සමහරුන් එසේ කරන්නේ, 19 සංශෝධනය ගෙනෙන විට තමන්ගෙන් අදහස් ගත්තේ නැති නිසාය. කොටින්ම, 2015 ජනවාරියේදී රටේ පුරවැසියන් විසින් ඒ පුද්ගලයන් කර උඩ තබාගෙන නොගිය නිසාය. තවත් සමහරුන් එය කරන්නේ 19හි නිර්මාතෘවරුන්යැයි තමා සිතනවුන් සමග තිබෙන පෞද්ගලික වෛරය නිසාය.
එහෙත්, වරද ඇත්තේ 19වැනි සංශෝධනයේ නොව, එය මුළුමනින්ම නොසලකා හැරීම මතය. ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන කරන්නේ 19 මතු නොව මුළු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවම නොසලකා හරිමින් විවිධ තීන්දු තීරණ ගැනීමය. ඒ බව, මේ වන විට යම් තාක් දුරට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය හා අභියාචනාධිකරණය තීන්දු කර තිබේ. 19 සංශෝධනයේ විධිවිධාන ගැන මත දෙකක් හෝ කිහිපයක් තිබීමෙන් එහි අවුලක් ගැන කියැවෙන්නේ නැත. දණ්ඩ නීති සංග්‍රහය වැනි බැලූ බැල්මටම ඉතාමත් පැහැදිලි නීති සම්බන්ධයෙන් පවා, අධිකරණය ඉදිරියේ නඩුවකදී දෙපාර්ශ්වයක් සිටිති. එහෙත්, නිවැරදි ඉන් එක් පාර්ශ්වයක් පමණි. ඒ නිවැරදි බව තීරණය කරන්නේ අධිකරණය විසින් නීතියට අනුකූලවය.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කරන්නවුන්ටද තමන්ගේ පාර්ශ්වය වෙනුවෙන් කියන්නට මොනවා හරි දේවල් තිබේ. ජනාධිපති සිරිසේන දැන් කියන්නේ ඒවාය. එහෙත්, ඒ කියන සියලු දේවලින් නැවත නැවතත් පැහැදිලි වන්නේ ජනාධිපතිවරයා ගත් තීරණ වැරදි බවයි. ඒ තීරණ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැණි බවයි.
අපේ ව්‍යවස්ථාව අනුව, ජනාධිපතිවරයකුට හිතුමතේ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හළ නොහැකිය. එයින් බලාපොරොත්තු වන්නේ, මහජන ඡන්දයෙන් තේරී පත්වුණු නියෝජිතයන්ගෙන් හැදුණු පාර්ලිමේන්තුව බලවත් කිරීමය. 2015 ජනවාරියේදී පොදු අපේක්‍ෂකයා හැටියට මෛත්‍රීපාල සිරිසේන දුන් එක් පොරොන්දුවක් නම්, ජනාධිපතිධුරය අහෝසි කර පාර්ලිමේන්තුව ශක්තිමත් කිරීමය. පාර්ලිමේන්තුව ශක්තිමත් කිරීමේ එක ක්‍රමයක් නම්, ජනාධිපතිවරයාට හිතුමනාපේ එය විසුරුවා හැරීමට ඇති බලය සීමා කිරිමයි. ඒ නිසා, අවුරුදු හතරහමාරක් ගතවන තුරු පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය නොහැකිය යන්න, 2015 ජනවරමට මුළුමනින්ම එකඟය.
අවුරුදු හතරහමාරකට පෙර පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින්නට ජනාධිපතිට නොහැකිවීම මහා පාපයක් හැටියටත්, එයින් රට අරාජික වන බවත් හුවා දක්වන පිරිස, අවසාන වශයෙන් සේවය කරන්නේ ජනාධිපතිගේ විධායක බලයෙන් පාර්ලිමේන්තුව සමතලා කිරීමේ ඒකාධිපති ව්‍යාපෘතියටය.
මේ මොහොතේ මහ මැතිවරණයක් ඉල්ලීමද නීති විරෝධීය. මහ මැතිවරණයකදී ජනතා පරමාධිපත්‍යය ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉඩ ලැබේය යන්න ඔවුන් පතුරුවන ජනප්‍රිය සේ පෙනෙන මිථ්‍යාවකි. එලෙස මහමැතිවරණයක් ඉල්ලීමම ජනතා පරමාධිපත්‍යයට එරෙහිව යෑමකි.
එසේ වන්නේ ඇයි? ජනතා පරමාධිත්‍යයේ කොටසක් වන ඡන්ද බලය පාවිච්චි කරමින් 2015 අගෝස්තු 17 වැනිදා මහජනතාව, තමන්ගේ ජනතා පරමාධිපත්‍යයේ තවත් කොටසක් වන ව්‍යවස්ථාදායක බලය පාවිච්චි කිරීම සඳහා නියෝජිතයන් 225 දෙනකු පාර්ලිමේන්තුවට පත්කර යැවූහ. ඒ පිරිස, අවුරුදු 5ක් යනතුරු නිරුපද්‍රැතව තමන් වෙනුවෙන් ඒ බලය පාවිච්චි කරන බව ඡන්දය පාවිච්චි කරන අවස්ථාවේ මහජනතාව තුළ පූර්වාපේක්‍ෂාවක් තිබිණ. ඒ පූර්වාපේක්‍ෂාව එන්නේ හිතුමනාපේ නොවේ. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙනි. ඒ අපේක්‍ෂාව ඒ ආකාරයෙන්ම ඉටුනොවන අවස්ථාද තිබිය හැකිය. එනම්, එම කාලයට පෙර පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමය. එහෙත්, එවැනි විසුරුවා හැරීමක් කළ හැක්කේද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ විධිවිධානවලට යටත්වය. එනම් අවුරුදු හතරහමාරකට පසු හා පාර්ලිමේන්තුව විසින්ම ඉල්ලා සිටියහොත් යන අවස්ථාවලදී පමණකි. මේ කිසිම අවස්ථාවකට නොවැටෙන පරිදි පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරියහොත්, එය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කිරීමකි.
ඕනෑම වේලාවක ජනාධිපතිවරයාට හිතුමනාපේ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය හැක යන මතයට පක්‍ෂව සිටින පිරිස තේරුම් ගත යුත්තේ, තමන්ට හිතවත් ආණ්ඩුවක් පත්වුණු විටද ජනාධිපතිවරයා මේ කඩුව අතට ගත හැකි බවය. සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා නීතියක්, පිළිවෙළක්, සම්ප්‍රදායක් ගැන දන්නේ නැත. යම් හෙයකින් මේ විදියටම ඔහු ඊළඟ ආණ්ඩුවත් විසුරුවා හැරියහොත්, රටට අත්වන ඉරණම කුමක්ද? අප හැමදාමත්, එක් පුද්ගලයකු නිසා ව්‍යවස්ථා අර්බුදවල ගිලී තිබෙන අඳුරු රටක් වනු ඇත.
ඒ නිසා, මේ මොහොතේ මහ මැතිවරණයක් ඉල්ලීමම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා විරෝධීය. එයින් කෙරෙන්නේ අත්තනෝමතික ජනාධිපතිවරයකුගේ විකාරසහගත පියවර, පිළිගැනීමකි.
මහ මැතිවරණයකදී, අපට අපේ පරමාධිපත්‍ය බලයක් වන ඡන්දය පාවිච්චි කිරීමට අවස්ථාව ලැබෙන්නේයැ’යි මහජනතාව ගොනාට ඇන්දවීමක්ද මේ දිනවල කෙරෙයි. ඒ රාජපක්‍ෂ ගැත්තන් විසිනි. එහෙත්, ඒ රාජපක්‍ෂ පාලනය පැවැති කාලයේම මැතිවරණ පැවැත්වුණු දූෂිත ආකාරය මතක ඇතියවුනට, රාජපක්‍ෂලාගේ පරමාධිපත්‍යයට ගරුකිරීම ගැන අලුතෙන් කියන්නට දෙයක් නැත. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට පැයක් තිබියදී පවා, ජනාධිපතිවරයාත්, මහින්ද රාජපක්‍ෂත් උත්සාහ ගත්තේ හැකි තරම් අමාත්‍යවරුන් සංඛ්‍යාවක් පත්කර, මුළු රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයම තමන්ගේ අතේ තබාගෙන මහ මැතිවරණයකට යෑමටයි. ඒ කුමටද? 2005-2014 කාලයේ කළාක් මෙන්, මුළු රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයම තමන්ගේ වාසිය සඳහා පාවිච්චි කිරීමටයි.
මහජනතාව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කළාට, ඒ මහජනතාවම ඒ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට යටත් විය යුතුය. නීතියේ පාලනය යනු එයයි. ව්‍යවස්ථාව කඩකර මහ මැතිවරණයකට යාම වුවත්, සැලකිය යුත්තේ ඒ නීතියේ පාලනයට එරෙහිවීමක් ලෙසය.■