මහාචාර්ය චන්ද්රසිරි පල්ලියගුරු
“අහස් ගව්ව” චිත්රපටයේ ඉහත ගීතය නැවත ඇසෙන විට ඔබට දැනෙන හැඟීම් කෙබඳුද?
මේ පදවැල් මමද ලිව්වේ කියලා මට සැකයක් ඇතිවෙනවා. ඒ කාලේ තරුණයෙක් හැටියට මගේ අතින් එවැනි රචනාවක් බිහිවුණත් අද වෙන කොට කොපමණ උත්සාහයක් කළත් එවැනි රචනාවක් මා අතින් ලිය වෙන්නේ නැහැ. එහෙම තමයි නිර්මාණවල ස්වභාවය. ඕනෑම නිර්මාණයක් බිහිවෙන්නේ නිර්මාණකරුවා අත්දැකීම් සමග පොරබදන වෙලාවකයි. අත්දැකීමක් තිබුණු පළියට ලියන්නත් බැහැ. පරිකල්පනය තිබුණු පළියට ලියන්නත් බැහැ. දෙකම එකතුවෙලා පුපුරා යන අවස්ථාවක තමයි නිර්මාණයක් බිහිවෙන්නේ. “ඉරා අඳුරුපට” ගීතයත් එවැනි අවස්ථාවකට හොඳ උදාහරණයක්.
70 දශකය ලංකාවේ හිටපු විශිෂ්ටම ගීත රචකයන් හා නිර්මාණකරුවන් තමන්ගේ නිර්මාණ හරහා සතතාභ්යාසයේ යෙදුණු යුගයක්. ඒ වගේ කාලෙක ගීත රචකයෙක් නොවුණු මා අතින් එවැනි පදමාලාවක් බිහිවීම මටම අදහාගන්න බැරි දෙයක්. කොහොම හරි වැඩි මහන්සියකින් තොරව එය ලියැවුණා. ඒ කාලේ අපේ තරුණ ජවයක් එක්ක වැඩ කරන්න වැඩිය හිතන්න ඕනෑ වුණේ නැහැ. කොහොම වුණත් ඒ ගීතය පිළිබඳ චිත්රපට ප්රේක්ෂකයන්ගේ මතකය තාම අලුත්. “අහස් ගව්ව” චිත්රපටයටත් ඒ ගීතයටත් තාම ඔවුන් දැඩිව ඇලුම් කරනවා. ගීත රාශියක් ලියනවාට වඩා එවැනි එක ගීතයකින් රසිකයන් අතරට පිවිසෙන්න පුළුවන් නම් මං හිතන්නේ එය සාර්ථකයි. වසර 45කට විතර පස්සේ වුණත් ඒ ගීතය ඇසෙන විට ඔබට දැනෙන හැඟීම මටත් දැනෙනවා. ඒ ගීතය ලියවුණ පසුබිමත් හරිම රසවත්.
මොකක්ද ඒ රසවත් පසුබිම?
සහකාර කථිකාචාර්යවරයෙක් වශයෙන් ධර්මසේන පතිරාජ 70 ගණන්වල කැලණිය සරසවියට එනවා. එතකොට මමත් කැලණියේ. අපි දෙන්නා හිටියේ එකම කාමරේ. ඒ දවස්වල හැම තිස්සේම වගේ විමල් කුමාර ද කොස්තා, දයා තෙන්නකෝන් වගේ කිහිප දෙනෙක් අපේ කාමරේට එනවා. අපි නොයෙක් නොයෙක් දේ ගැන කතාකරනවා. කතාකරන්න පටන්ගත්තාම දිගින් දිගටම ඇදිලා යනවා. එහෙම වෙලාවක තමයි චිත්රපටයක් හදමු කියන අදහස ආවේ. ඒ අදහස තිබුණේ පතීගේ ඔළුවේ විතරයි. කතාව පිළිබඳව අපි එකතුවෙලා සාකච්ඡා කළාට පතී ඒකට පිටපතක් ලියුවේ නැහැ. මං හිතන්නේ අදත් “අහස් ගව්ව” චිත්රපටයට පිටපතක් නැහැ. දර්ශන තලයට ගියාට පස්සේ පතී එයාගේ ඔළුවේ තියෙන දේ නළුනිළියන්ට කියනවා. ඊට පස්සේ දෙබස් ටිකක් හදාගන්නවා. පතීගේ ඔළුවේ තියෙන අදහස් සාර්ථක ලෙස කැමරාවට නගන්න ඩොනල්ඞ් කරුණාරත්නට හැකිවුණා. කලං, විජය, කොස්තා ඒ හැම කෙනෙක්ම ඉතා නිදහසේ රඟපෑවා. දවසේ රූපගත කිරීම් ඉවර වුණාට පස්සේ අපි කරපු දේවල් ගැන සාකච්ඡා කරනවා. හැම දෙයක්ම තිබුණේ අපේ ඔළුවේ. කොහොම හරි පතී චිත්රපටය හැදුවා.
ඊට පස්සේ ඒකට ගීතයක අවශ්යතාව මතුවුණා. පතී කිව්වා ඒක මට ලියන්න කියලා. අද වගේ චිත්රපටයේ රූප රාමු බලබලා ගීත ලියන්න හැකියාවක් එදා තිබුණේ නැහැ. ඒ නිසා මටත් වුණේ මගේ ඔළුවේ තිබුණු අදහස් හදවත එක්කලා ගළපා ගන්න. ඒ අභියෝගයට මම මුහුණ දුන්නා. පතීට ඕනෑ වුණේ චිත්රපටයේ සමුදාර්ථයම එක පදවැලකට ගොනු කරගන්න. චිත්රපටයේ පැය කීපයක කියන කථාව මිනිත්තු කීපයකට ගොනු කරන්න ලේසි නැහැ. නිර්මාණකරුවාට එවැනි වෙලාවක ලොකු අභියෝගයක් තියෙනවා. නමුත් ඒ අභියෝගය ජයගන්න මට එතරම්ම අපහසු වුණේ නැහැ. මොකද ඒ පදවැලට අවශ්ය අමුද්රව්ය ඒ වෙනකොටත් මා වටා කැරකෙරමින් තිබුණු නිසා.
ඒ කියන්නේ..
“අහස් ගව්ව” හැදෙන්නේ 1973දී. ඒ වෙනකොට 71 කැරැල්ල පහුකරලා අපි අතරමං වෙලා හිටියේ. හැම තැනම තිබුණේ තරුණ අසහනය. අපේක්ෂා භංගත්වය. විශ්වවිද්යාලේ කථිකාචාර්යවරුන් වශයෙන් එය අපට වැඩිය දැනෙනවා. අපි වටා හිටිය හැම විද්යාර්ථියෙකුටම වගේ ඔවුන්ගේ අනාගතය පිළිබඳ පැහැදිලි අදහසක් තිබුණේ නැහැ. නමුත් නිර්මාණකරුවන් වශයෙන් එවැනි සමාජීය, ආර්ථික, දේශපාලන අරගලවලට සෘජු විසඳුම් දෙන්න අපට බැහැ. අපිට පුළුවන් වෙන්නේ අපේ නිර්මාණයක් හරහා එය පුපුරුවා හැරීමක් පමණයි. පතීට ඕනෑ කළේත් ඒ ටිකමයි. අපි අපේ ඇස් ඉදිරිපිට බොහෝ දේ දැක්කා. අපිට ඒ තරුණයන්ගේ අදහස් තේරුණා. ඔවුන්ගේ අවිනිශ්චිත අනාගතය ගැන කම්පනයක් දැනුණා. නමුත් ඒ හැම අතරේම, මොනවා නැති වුණත් අපි සාමුහිකව ඉන්න ඕනෑ කියන අදහස මට දැනුණා. ඒ නිසා තමයි ‘ඉර හඳ නැති වුණත්, සුළඟ සුසුම් ලෑවත් එකතුවී අපි ඉමු මිතුරෝ’ කියලා මම ලිව්වේ. ඒ ගීතය පුරාම තියෙන්නේ මිත්රත්වය කියන සාමූහික වගකීමේ වටිනාකමයි. ඒ නිසා මේ ගීතය එක කාලෙකට විතරක් නෙමෙයි, හැම කාලෙකටම වලංගුයි. අපි සාමූහිකව ඉන්නවා නම් මොනවා නැති වුණත් ජීවිතයට දැඩි අධිෂ්ඨානයකින් මුහුණ දෙන්න පුළුවන් කියන අදහස තමයි මම පදපෙළට නැගුවේ. ඒ පදවැල් චිත්රපටයේ විවිධ අවස්ථා සඳහා විවිධාකාරයෙන් පතී යොදාගන්නවා. චිත්රපටයේ අවස්ථා තීව්ර කරන්න එය ඉතා විශාල මෙහෙයක් කරනවා.
පද රචනාවට කේමදාසයන්ගේ ප්රතිචාරය වුණේ කුමක්ද?
ඔහුට කියන්න දෙයක් තිබුණේ නැහැ. ඒ පදවැල දැකලා ඔහු සතුටු වුණා. මොකද ඒ කේමදාසත් චිත්රපට ගීතය හා සංගීතය පිළිබඳ පර්යේෂණ කරමින් හිටි කාලේ. ඒ නිසා ඔහුට අවශ්ය ආකාරයේ ලියැවිල්ලක් මේ පදවැල තුළ තිබුණා. එය නිකං හතර පදයට ලියවෙච්ච සිංදුවක් නෙමෙයි. නිදහස් ආරක් මත බිහිවූවක්. කේමදාසත් එයට කැමති වුණා. සාම්ප්රදායික ආකෘතියකට ලියවෙච්ච පදවැලක් මම ලියලා තිබුණානං කේමදාසත් පතීත් දෙන්නාම එය ප්රතික්ෂේප කරන්න ඉඩ තිබුණා.
පදවැල් අතට ගත්ත ගමන් කේමදාස එය තනුවක් දැම්මා. ඒ තනුවේ තියෙන ගම්භිර බව නිසා ඒ පදවැලට තවත් ශක්තියක් එකතු වුණා. ඊට පස්සේ සනත් නන්දසිරිගේ හඬ ඒ සඳහා යොදාගත්තා. මේ හැම දෙනාගේම එකමුතුවෙන් තමයි ඒ පදවැල ගීතයක් බවට පත්වුණේ. චිත්රපටයේ කඩින් කඩ වාදනය වුණත් එය සම්පූර්ණ ගීතයක් ලෙස අපි පටිගත කළා. ඒ ගීතයට කේමදාස යොදාගත් වාදන භාණ්ඩ විවිධ අරුත් දැනවීමට සමත්වුණා.
ඊට පසු චිත්රපටයක් සඳහා ඔබ අතින් ලියැවුණේ තවත් එක් ගීතයක් පමණයි.
ඔව්. “සඳකඩ පහණ” චිත්රපටයේ නිෂ්පාදකවරයා මගේ අසල්වැසියෙක්. ඔහුට ඕනෑ වුණා මා ලවා චිත්රපට ගීතයක් රචනා කරවාගන්න. මට ඕනෑ වුණේ ඒ ගීතය අමරදේව ලවා ගායනා කරවන්න. නමුත් කේමදාස එය දුන්නේ විජය කුමාරතුංගට. විජයත් මගේ යාළුවා නිසා මම විරුද්ධ වුණේ නැහැ. විජයට ඒ අවුරුද්දේ හොඳම ගායකයාගේ සම්මානය ලැබුණා. මට මතක විදියට කේමදාසටත් සම්මානයක් ලැබුණා. හැබැයි ගීත රචනා කරපු මට කිසිදෙයක් නැහැ.
මොනවා නැතිවුණත් “ඉරා අඳුරුපට” ගීතය මං ළඟ තාම දැවටෙනවා. ප්රේක්ෂකයන්ගේ රසිකයන්ගේ මතකයේ ඇතුළේ තැන්පත් වෙලා තියෙනවා. ගීත රචකයෙක් වශයෙන් ආයිත් මම සිංදු ලියන්න ඕනෑ නැහැ. “ඉරා අඳුරු පට” ගීතය මුළු ජීවිතයටම ඇති.■
■ සුලෝචන වික්රමසිංහ
