ඔක්තෝම්බර් 26 වැනිදා පැහැදිළිවම ආණ්ඩුව වෙනස් කිරීමේ කුමන්ත‍්‍රණයක් සිදුවිය. එය ව්‍යවස්ථා විරෝධී ලෙස බලය ඇල්ලීමේ කුමන්ත‍්‍රණයක් විය. විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කළ යුතු බව ඇන්.ඇම්. පෙරේරාගේ සිට සෝභිත හිමියන් දක්වා පෙන්වාදී ඇති කරුණු සනාථ කළ අවස්ථාවක් විය. විධායක ජනාධිපතිවරයා තමන්ට හිමි බලයටත් වඩා වැඩි බලයක් පාවිච්චි කරමින් අත්තනෝමතික තීරණයක් ගෙන තිබුණි. එයින් රට විශාල අර්බුදයකට මුහුණදුන්නේය. මේ කුමන්ත්රණය ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර විරෝධී කුමන්ත‍්‍රණයක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. එය රටේ ප්රජාතන්ත්රවාදය කෙළෙසීමකි. මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා විසින් තමන්ට දුන් ජනවරම කෙලෙසීමකි. මේ ලිපියෙන් අප පෙන්වන්නේ මේ කුමන්ත්රණය අඩු තරමේ රටේ ජනතාවගේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීය අයිතියට පමණක් නොව, කුමන්ත‍්‍රණයට මුහුණදුන් ප‍්‍රධාන කණ්ඩායම් දෙකේ අභ්‍යන්තර ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයටත් එරෙහි ක‍්‍රියාවක් බවය.
ඔක්තෝම්බර් 26
කුමන්ත්රණය සිදුවුණේ ඔක්තෝම්බර් 26 වැනිදාය. එදින හැන්දෑවේ පහට පමණ ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ නායකයන්ට ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයට පැමිණෙන ලෙස දැනුම්දී තිබුණි. ඒ අනුව ඔවුන් ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයට ගොස් තිබේ. ඒකාබද්ධ විපක්ෂ නායකයන් එහි යද්දී ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ ශ‍්‍රීලනිප නායකයන්ද රැුඳී සිට ඇත. මේ කණ්ඩායම් දෙකටම ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ ශාලාවක රැුඳී සිටින ලෙස දන්වා ඇත. ටික වෙලාවක් ඔවුන් එසේ සිටියදී මහින්ද රාජපක්ෂ සමයේ සිටි කුප‍්‍රකට ජනාධිපති ලේකම්වරයා වන ලලිත් වීරතුංග එහි පැමිණ ඇත. අනෙක් පස ශාලාවට එන ලෙස දැනුම් දී ඇත්තේ ලලිත් වීරතුංග විසින්ය. පිරිස අනෙක් ශාලාවට යද්දී මහින්ද රාජපක්ෂ සහ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන දිවුරුම් දීමට සූදානමින් සිට ඇත. එහි පිරිස පැමිණෙද්දී දිවුරුම් දීම ආරම්භ වී තිබේ. කුමන්ත්රණය සිදුවුණේ ඒ ආකාරයටය.
දිවුරුම් දෙන මොහොත වෙද්දීත් නිල අගමැතිවරයා වූ රනිල් වික‍්‍රමසිංහට නිසි දැනුම්දීමක් සිදුකර තිබුණේ නැත. ඒ වෙනුවට රනිල් වික‍්‍රමසිංහව ගාල්ලේ අතරමං කර තිබුණි. රනිල් වික‍්‍රමසිංහ ගාල්ලට ගොස් සිටි අතර ඔහු ක්ෂණිකව නිල හෙලිකොප්ටරයකින් නැවත පැමිණීමට සූදානම් වෙද්දී ගුවන් හමුදා නිලධාරීන් විසින් කියා ඇත්තේ හෙලිකොප්ටරයේ දෝෂයක් හටගෙන ඇති බවයි. එවැනි අවස්ථාවක සාමාන්‍යයෙන් සිදුකළයුත්තේ විකල්ප හෙලිකොප්ටරයක් වහා ලබාදීමය. එහෙත් වෙනත් හෙලිකොප්ටර්ද නැතැයි දැනුම්දී ඇත. අන්තිමේදී රනිල් වික‍්‍රමසිංහට කොළඹට පැමිණීම සඳහා පැය තුනක කාලයක් ගතවී තිබේ.
කුමන්ත්රණය සැලසුම් කළේ මහින්ද රාජපක්ෂ, මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන යන දෙදෙනා විසින් බව පැහැදිළිය. අන් කිසිවෙකු ඒ ගැන හරිහැටි දැන සිටියේ නැත. ඩඞ්ලි සිරිසේන, චතුරිකා සිරිසේන වැනි මෛත‍්‍රී පවුලේ සමීපතමයන් දැන සිට ඇත. බැසිල් රාජපක්ෂ දැන සිටියාදැයි ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ බොහෝ නායකයන් පවා හරි හැටි දන්නේ නැත. කෙසේ වෙතත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂට නම් දැනුම් දී නැත. ඒ අනුව ප‍්‍රධාන කුමන්ත‍්‍රණකරුවන් වන දෙදෙනාම රටේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව ආරක්ෂා කරන බවට දිවුරුම් දී සිටින වත්මන් ජනාධිපතිවරයා සහ හිටපු ජනාධිපතිවරයාය.
මේ දෙදෙනාට අවශ්‍ය වී තිබුණේ සුළු මොහොතක් තුළ සියල්ල අවසාන කරන්නටය. විරුද්ධ පාර්ශ්වයට කිසිදු පියවරක් ගත නොහැකි ලෙස සියල්ල අවසන් කරන්නටය. තම කණ්ඩායම්වලට සැලසුම ගැන කලින් දැනුම් දුන්නොත් දිවුරුම් දෙන අවස්ථාවේ ශාලාවට පිරිස ගෙන්වාගැනීමටද අසීරු වන බව කුමන්ත‍්‍රණකරුවන් දැන සිට ඇත. මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැති ලෙස දිවුරුම් දීමේ අවස්ථාවකට පැමිණෙන්නැයි හදිසියේ දැනුම් දුන්නොත් එතැනට පැමිණි දෙපාර්ශ්වයේම කණ්ඩායමෙන් අඩක්වත් නොපැමිණෙන බව කුමන්ත‍්‍රණකරුවන් දෙදෙනාම දැන සිටියේය.
මේ සිදුවීමෙන් පසුව ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ නායකයන් මහින්ද රාජපක්ෂට ඍජුවම තමන්ගේ විවේචනය පෙන්වා ඇත. විශේෂයෙන්ම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සමඟ හිතවත් නායකයන් විරෝධය පළ කර ඇත. අනෙක් පැත්තෙන් මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාටද ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ නායකයන් මුහුණට විවේචනය කර ඇත. දුමින්ද දිසානායක ඇමතිවරයා ඇතුළු ශ‍්‍රීලනිප නායකයන්ව මෙම දිවුරුම් දීමට ගෙන්වා ඇත්තේද හේතුවක් නොදන්වා ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයට පැමිණෙන ලෙස දන්වමිනි. එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය ජාතික ආණ්ඩුවෙන් ඉවත්වීමේ තීරණය ගත්තේ සන්ධාන විධායක කමිටුව විසින් තීරණයක් ගෙන නොවේ. තමන්ට නොකියාම තම තමන්ගේ පාර්ශ්වයන්ගේ නායකයන් විසින් ගත් තීන්දුව ගැන කණ්ඩායම් දෙකේම සාමාජිකයන් දැඩි නොසතුටට පත්ව ඇත. දුමින්ද දිසානායක ඇමතිවරයා මාධ්‍ය ඉදිරියට හෝ මෙම ආණ්ඩුවේ සාකච්ඡුා මණ්ඩපවවලට නොපැමිණියේද ඒ නිසාය.
ඒකාබද්ධ විපක්ෂය
අනිද්දා පුවත්පතේ ඔක්තෝම්බර් 28 වැනිදා කලාපය සුපුරුදු පරිදි වෙළඳපොලට පිටවුණේ ඔක්තෝම්බර් 26 වැනි සිකුරාදාය. පුවත්පතේ මුල් පුවත වුණේ ‘ආණ්ඩුව පෙරළීම මහින්ද අත්හරියි’ කියාය. එදින හැන්දෑවේ මහින්ද රාජපක්ෂ ජාතික ආණ්ඩුව පිහිටවීය. අනිද්දා මුල් පුවත ව්‍යාජයක් වූ බව බොහෝ අය කියා තිබුණි. කවුරුන් හෝ අනිද්දාට බොරු පුවතක් දී බව කියැවිණ. බැලූ බැල්මට අනිද්දා පුවත එදා හැන්දෑවේම ව්‍යාජයක් විය.
එහෙත් අනිද්දා මුල් පුවත ලියුම්කරු විසින් වාර්තා කළේ දේශපාලන අනාවැකියක් ලෙස නොවේ. එපමණක් නොව, එක් මූලාශය‍්‍රක් මත පදනම්ව ලියූවක්ද නොවේ. පුවතේ තිබුනු කරුණුවල තිබුණේ ව්‍යාජ කරුණු නොවේ. මූලාශ‍්‍ර කිහිපයකින් තහවුරු කරගත් සැබෑ කරුණුය. පුවතේ තිබුණේ ඉදිරි මහමැතිවරණයට පෙර ආණ්ඩුව වෙනස් කිරීමේ සාකච්ඡුාව අත්හරින්නට සිදුව ඇති බවත්, මැතිවරණයකදී මිස ආණ්ඩුවේ වෙනසක් සිදු නොවනු ඇති බවත් ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ පක්ෂ නායකයන් අතර ඔක්තෝම්බර් 23 වැනිදා පැවති සාකච්ඡුාවකදී සාකච්ඡුාවට ලක්ව ඇති බවය. සැබෑ වශයෙන්ම ඔක්තෝම්බර් 23 වැනිදා ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ නායකයන්ගේ රැස්වීමේදී සාකච්ඡුා වී තිබුණේ එම කරුණුමය. අපි මේ පුවත ලියන්නේ ඔක්තෝම්බර් 25 වැනිදාය. ඔක්තෝම්බර් 25 වැනිදා පාර්ලිමේන්තු ගර්භයෙදී ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ නායකයන් එකිනෙකා මුණගැසී සාකච්ඡුා කර තිබුණි. ඒ අවස්ථාවේදී පවා ආණ්ඩු පෙරළිය කළ නොහැක්කක් බව නායකයන්ගේ අදහස වී තිබුණි.
එය කළ නොහැකි දෙයක් බව කී අය මෙන්ම එය නොකළ යුතු දෙයක් බව කී අයද ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ බොහෝ සිටියේය. ඇත්තෙන්ම ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ මන්ත්රීවරුන් හෝ නායකයන් කිසිම අවස්ථාවක මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන සමඟ එක්වීමට තීරණය කර නැත. ඒකාබද්ධ විපක්ෂය අභ්‍යන්තරයේ ඒ පිළිබඳව සිදුකළ සාකච්ඡාවලදීද එයට අකැමැත්ත පළකර තිබුණි. එපමණක් නොව රංජිත් සොයිසා වැනි මන්ත්රීවරුන් ප‍්‍රසිද්ධියේ එයට විරෝධය පළ කර තිබුණි. රංජිත් සොයිසා කියා තිබුණේ මහින්ද – මෛත‍්‍රී එක්ව ආණ්ඩුවක් නිර්මාණය කළහොත් තමන් සියදිවි නසාගන්නා බවයි.
එස්.බී. දිසානායක විසින් ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ පක්ෂ නායකයන්ගේ සතිපතා රැුස්වීමට එක්ව ආණ්ඩුවක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනගේ යෝජනාව ඉදිරිපත් කර තිබුණි. එස්.බී. දිසානායක විසින් ඉදිරිපත් කළ යෝජනාවට අනුව මහින්ද රාජපක්ෂට අගමැතිධූරය ලබාදීම වෙනුවෙන් මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ඉදිරිපත් කර තිබුණු එකම කොන්දේසිය වන්නේ තමන්ට මීළඟ ජනාධිපතිවරණයේ අපේක්ෂකත්වය ලබාදීමය. ඔක්තෝම්බරයේ මහින්ද රාජපක්ෂ සහ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන අතර සිදුව තිබුණු සාකච්ඡාවේදීද කොන්දේසිය වී තිබුනේ එයයි. මහින්ද රාජපක්ෂගේ කොන්දේසිය වී තිබුනේ තම පවුලට ඇති නඩුහබ ඉවත් කරවාගැනීමය.
ඒ වෙද්දීත් ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ නායකයන් අතරින් බහුතර පිරිසක් හදිසි ආණ්ඩු වෙනසක් පිළිබඳව සිටියේ අකැමැත්තෙනි. ඒ අකැමැත්තට පදනම් වූ හේතු විවිධාකාර විය. විමල් වීරවංශ, උදය ගම්මන්පිල, මහින්දානන්ද අලූ‍ත්ගමගේ, ජෝන් සෙනෙවිරත්න වැනි නායකයන් සිටියේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂව ජනාධිපති අපේක්ෂකයා බවට පත්කිරීමේ වුවමනාවෙන්ය. මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන සමඟ එක් වුවහොත් මෛත‍්‍රීපාලට ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකත්වය දීමට සිදුවෙයි. ඒ පිළිබඳව ගෝඨා පිලට තිබුණේ දැඩි විරෝධයකි. ඒ බව පැහැදිළි වචනයෙන් එම නායකයන් වරින් වර පෙන්වා දී තිබුණි.
ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය
ශ‍්‍රීලනිපයේ තත්ත්වයද මෙබඳුමය. ජාතික ආණ්ඩු සංකල්පය මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන විසින්ම පක්ෂයට ගෙන ආ එකකි. ජනාධිපතිවරණයේදී මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනට සහයෝගය දුන් අය අතරින් ශ‍්‍රීලනිප මධ්‍යම කාරක සභාවේ සිටියේ දුමින්ද දිසානායක පමණකි. අනෙක් සියලූ‍දෙනාම මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන නිසා ජාතික ආණ්ඩුවට එක්වූ අයයි. ඒ නිසාම මැතිවරණයෙන් පරාජය වීමටද සිදුවූ මන්ත‍්‍රීවරුන්ද සිටියේය. මෛත‍්‍රීට සහයෝගය දැක්වීම නිසා මැතිවරණයේදී සැලසුම් සහගත ලෙස පරාජයට ලක්වූ බොහෝ දෙනෙක්ව ‘පිං’ ඇමතිවරුන් ලෙසද ලේබල් විය. මේ සියල්ල සමග ඔවුන් විශ්වාසයෙන් ජාතික ආණ්ඩුවේ සිටියේ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන නිසාය.
ශ‍්‍රීලනිපයේ තීරණ ගන්නා ආයතනය වන මධ්‍යම කාරක සභාව රැුස්වී තිබුණේ ඔක්තෝම්බර් 16 වැනිදාය. එදින 15 කණ්ඩායම විසින් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාට අග‍්‍රාමාත්‍ය ධූර ලබාදෙන ලෙස ලිඛිතව දන්වා තිබුණි. එම ලියුම සභාගත කිරීම පමණක් සිදුවිය. එම මධ්‍යම කාරක සභා රැුස්වීමේදීද ආණ්ඩුව පිහිටුවීම කළ නොහැක්කක් සහ නොකළ යුත්තක් බවට අදහස් පළ වී තිබුණි. කෙසේ වෙතත් මේ කාරණය පිළිබඳව කිසිදු නිශ්චිත තීන්දුවක් ගෙන නොතිබුණි.
දෙපැත්තේම අප‍්‍රසාදය
නායකයන් දෙදෙනාම කුමන්ත්රණය සැලසුම් කළේ තම කණ්ඩායම්වල මතය නොවිමසාය. විමසීමේ අවශ්‍යතාවය පිළිබඳවවත් නොසිතාය. තම තමන්ගේ නායකයන්ව විශ්වාස කරමින් කටයුතු කළ මේ දෙපාර්ශ්වයම ඒ නිසා කුමන්ත‍්‍රනයෙන් පසු සිටියේ දැඩි නොසතුටකින්ය. කුමන්ත‍්‍රණයෙන් පසුව ඔක්තෝම්බර් 27 වැනිදා ඒකාබද්ධ විපක්ෂ කණ්ඩායම පදනම් ආයතනයේදී පැවැත්වූ මාධ්‍ය සාකච්ඡුාවේදීද ඒ නොසතුට සියල්ලන්ගේ මුහුණුවල පෙනෙන්නට තිබුණි. මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනට මහින්ද රාජපක්ෂ ලබා දී තිබුණු එකම පොරොන්දුව වන මෛත‍්‍රීගේ ජනාධිපති අපේක්ෂකත්වයද විමල් වීරවංශ ප‍්‍රසිද්ධියේ ප‍්‍රතික්ෂේප කළේ එතැනදීය.
එදිනම හැන්දෑවේ ශ‍්‍රීලනිප කණ්ඩායම විසින් ඩාලි පාරේ පැවැත්වූ මාධ්‍ය සාකච්ඡුාවේ ශ‍්‍රීලනිප නායකයන් තම නොසතුට ප‍්‍රකාශ කර තිබුණි. පරණ ආණ්ඩුව මෙන් කටයුතු නොකරන ලෙස එහිදී නායකයන් ප‍්‍රසිද්ධියේ කීය. විජිත් විජයමුණි සොයිසා ආණ්ඩුව වෙනස් වුණායැයි කලහකාරී ලෙස හැසිරුණු පුද්ගලයන්ට අඥාණයන් ලෙස බැණ වැදුණේය. යහපාලනයෙන් ආපස්සට නොගොස් ඉදිරියට යා යුතු බව මහින්ද සමරසිංහ අවවාදාත්මකව කීවේ එම සාකච්ඡුාවේදීය.
අසම්පූර්ණ කුමන්ත‍්‍රණයක්
එහෙත් නොසිතූ ලෙස කුමන්ත්රණය සම්පූර්ණ කරගත නොහැකි විය. එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ නායක රනිල් වික‍්‍රමසිංහ පසුබැසීමට පුරුදු නායකයෙක් ලෙස ප‍්‍රකටය. කුමන්ත‍්‍රණකරුවන් අනුමාන කර තිබී ඇත්තේ රනිල් වික‍්‍රමසිංහ පරාජය බාරගනු ඇති බවය. ඔහු ඉවත්ව යනු ඇතැයි ඔවුන් අනුමාන කර ඇත. රනිල්ව ගාල්ලේ සිර කළේද එහි කොටසක් ලෙසය. එහෙත් ඒ කිසිවක් සිතූ ආකාරයෙන් සිදු නොවීය. එක්සත් ජාතික පක්ෂය අත්හැරීමට සූදානම් නොවීය. එපමණක් නොව මෙතෙක් එජාපයට පවා විවේචනය එල්ලකරමින් සිටි සිවිල් සමාජයද මහින්ද – මෛත‍්‍රී කුමන්ත‍්‍රණයට දැඩි විරෝධය දක්වන්නට විය.
ඒ නිසාම නව ආණ්ඩුව ආරක්ෂා කරගැනීමත්, කණ්ඩායමේ විශ්වාසය රැුකගැනීමත්, තම කණ්ඩායමෙන් මන්ත‍්‍රීවරුන්ට වෙන්ව යන්නට ඉඩ නොදී රැකගැනීමටත් විශාල වෙහෙසක් දරන්නට රාජපක්ෂ කණ්ඩායමට සිදුවී ඇත. මේ වෙද්දී එජාපයෙන් පැමිනෙන මන්ත‍්‍රීවරුන්ට ඇමතිධූර සහ නියෝජ්‍ය ඇමතිධූර ලබාදෙන්නට සිදුව ඇත. ඒ සියල්ල හේතුවෙන් කුමන්ත්රණය අවසානයේදී රාජපක්ෂ – සිරිසේන පිළට සැහැල්ලූ‍වෙන් නින්දට යෑම වෙනුවට බියෙන් අවදිවී සිටින්නට සිදුව ඇත.
