යුද්ධයක් හෝ මානුෂික ව්‍යසනයක අඳුර, විනාශය හෝ අගතිගාමී බව පමණක් තවදුරටත් කලා නිර්මාණ තුළින් ප‍්‍රකාශ කිරීම අවශ්‍ය නොවේය යන්නයි මගේ මතය. ගුවර්නිකා චිත‍්‍රයේ සිට ෂින්ඞ්ලර්ස් ලිස්ට් හෝ වෙනත් බොහෝ කලා නිර්මාණ ඔස්සේ යුද්ධයෙහි දුක්ඛ පක්ෂය සහ විනාශය තහවුරු කර හමාරය. අතීතයේ සිදුවූ ව්‍යසනයන්වල අඳුර වර්ණගත කරමින් ඒ මතම හඬා වැළපීමට වඩා සැබෑ නිර්මාණකරුවා කළ යුත්තේ, යුද්ධ, මානුෂික ව්‍යසනයන් හෝ මිනිසා මිනිසාට හෝ සොබාදහමට ඇති වෛරය සංසිඳුවන්නේ කෙසේද යන්න සොයාබැලීමයි. වඩා යහපත් ලෝකයකට, මිනිසෙකු තවත් මිනිසෙකුට ගරු කරන, ආදරය කරන අනාගතයක් වෙත යාමට දොරගුළු හැරීමයි. සිනමාවේ සහෘදයන්ගේ උත්සාහයක් නිසා, පසුගියදා යාපනය සිනමා උළෙලේදී අසාධාරණයට ලක්වුණුDemons in Paradiseචිත‍්‍රපටය නැරඹීමට අවස්ථාව උදාවිය. ජූඞ් රත්නම් අධ්‍යක්‍ෂණය කළ මෙම වාර්තා චිත‍්‍රපටය නැවත උතුරෙහි තිරගත කළා නම් මේ සිදුවීම් මාලාවට වැඩි වටිනාකමක් ලැබෙන්නට ඉඩ තිබුණත්, වාරණයට හෝ අසාධාරණයට එරෙහිව හඬක් නැඟීමට මෙම උත්සාහය ප‍්‍රමාණවත් ඉඩක් සැපයූ බව උදෑසන 9 වනවිට සිනමා ශාලාව පිරී යාමෙන්ම පැහැදිලි විය. සිනමාවේ සහෘදයන්ට ඒ පිළිබඳව මුලින්ම ස්තූතිය ප‍්‍රකාශ කළ යුතුය. චිත‍්‍රපටය ප‍්‍රදර්ශනයෙන් පසුව පැවති සංවාදයේදී චිත‍්‍රපටය සහ එහි කලාත්මක මැදිහත් වීම පසෙක ලා, උතුරේ වාරණය, දකුණේ වාරණය සහ සුපුරුදු දේශපාලනික වාග් ප‍්‍රහාර විවිධ තර්ජනය කිරීම් මැද සිනමා කෘතියෙහි වටිනාකම ගිලිහී ගියාදෝයි ඇති වූ සැකය නිසා මේ කෙටි අදහස් කිහිපය ලියා තබන්නට සිතුවෙමි.
Demons in Paradise යනු වාර්තා චිත‍්‍රපටයක් වුවත්, චිත‍්‍රපටය තුළඉස්මතුවන, අධ්‍යක්‍ෂවරයාගේ, අවංක මැදිහත් විම සහ පුද්ගලික මට්ටමින් ඔහුට සමීප අත්දැකීම් සංවේදී ලෙස ඉදිරිපත් කිරීම තුළ චිත‍්‍රපටයට විශාල වටිනාකමක් එකතු වන බව පෙනේ. තමන්ගේ පවුල සහ සමීප නැදෑ හිතමිතුරන් මුහුණ දුන් අත්දැකීම් ඔස්සේ අතිපුද්ගලික වීයමනක් ලෙස චිත‍්‍රපටය ගලා ගියත්, සමස්තයක් ලෙස එය මුළුමහත් සමාජය සහ රටක් ලෙස මුහුණ දුන් සමස්ත අත්දැකීමක හරස්කඩකි. 1983 වසරේ කළු ජූලිය ආශ‍්‍රිතව ඇරඹී පසුව ජනවාර්ගික යුද්ධයෙහි අවසානය සහ අඳුරු මතක ඔස්සේ තමාගේ තම දෙමාපියන්ගේ සහ තම දරුවාගේ යන පරම්පරා තුනක් ආශ‍්‍රිතව කෙරෙන ජූඞ් රත්නම්ගේ ස්වයං රූපකථනය පේ‍්‍රක්‍ෂකයා ඉදිරියේ තාත්වික ලෙස දිගහැරෙයි.
ජූඞ් මෙම නිර්මාණය සඳහා වසර ගණනාවක් තිස්සේ ගැඹුරු පර්යේෂණයක නියැළෙන්නට ඇත. සැබෑවටම සිදුවුණු සිදුවීම්, චරිත සහ ස්ථාන සොයාගෙන ගොස්, කැමරාව ඉදිරියේ තමන්ගේ සැබෑ අත්දැකීම් නොබියව ඉදිරිපත් කිරීමට ඒ ඒ පුද්ගලයන් හැඩගස්වා ඒ ඒ සිදුවීම් සිදුවුණු ස්ථානවල ස්වරූපය මතු කිරීමට අධ්‍යක්‍ෂවරයා දක්වා ඇති ශක්‍යතාව පුදුමසහගතය.
මුළු චිත‍්‍රපටිය පුරාම, විශේෂයෙන් චිත‍්‍රපටියෙහි මුල් භාගය තුළ ගොනු කෙරෙන සංවේදී මානුෂික සිදුවීම් පෙළ තුළ චිත‍්‍රපටියෙහි හුස්ම රැඳී ඇති බවයි මගේ හැඟීම. ‘83 ජාතිවාදී කලබල අතරතුර, බොරැුල්ල බස් නැවතුම්පළ අසළදී කැමරාවක සටහන්ව තිබුණු, ප‍්‍රසිද්ධ ඡායාරූපය මුලින්ම අපට දක්නට සලස්වන ජූඞ් පසුව එහි කතාව සොයා යයි. කළු ජූලිය පිළිබඳව අන්තර්ජාලයෙහි ඇති විකිපීඩියා සටහනේ ප‍්‍රධාන ඡුායාරූපයක් ලෙස ඇති ක‍්‍රෑරත්වය පිළිබිඹු කරන එම ඡුායාරූපය, කැමරාවෙහි සටහන් වූ තැනට, එම ඡායාරූපය ගත් ශිල්පියා සමග යන ජූඞ් එම අතීත සිදුවීම පිළිබඳව කෙරෙන සංවාදය ඉතාමත් සංවේදීය. ජූඞ් එම ස්ථානයේදී, ඡායාරූප ශිල්පියාගෙන් අසන්නේ මෙවැනි ප‍්‍රශ්නයකි.
‘‘ඔයාට වැදගත් වුණේ පොටෝ එක ගන්න එකද, මෙයාව බේරාගන්න එකද? බේරගන්න විදිහක් තිබුණේ නැද්ද?’’
ඡායාරූප ශිල්පියා පමණක් නොව චිත‍්‍රපටිය නරඹන මුළු පේ‍්‍රක්‍ෂක සමූහයම තුෂ්නිම්භූත කරන ප‍්‍රශ්නයකි එය.
‘‘නෑ මට බේරගන්න විදිහක් තිබ්බේ නෑ. මට පුළුවන්කම තිබුණ එකම දේ පොටෝ එක ගන්න එකයි.’’
ඡායාරූප ශිල්පියාගේ හැඬුම් බර පිළිතුර තුළ ඇති දුක, පසුතැවීම, නිහඬබව මුළු මහත් ජාතියකම නිහඬ පසුතැවීම ප‍්‍රකාශ කරන්නාක් වැන්නකි.
‘‘මෙතන මේ ඉන්න අය තවම ජීවත්වෙනවා ඇද්ද?’’ ජූඞ් ඡායාරූප ශිල්පියාගෙන් අසන්නේ ඡුායාරූපයේ නිරුවතින් වැටී සිටන දෙමළ මිනිසා වටකරගෙන ඇති එවකට තරුණයන්ව සිටී කිහිප දෙනා පෙන්වමිනි.
‘‘ඔව් එයාලාගේ වයසේ හැටියට එයාල තවම ජීවත්වෙලා ඉන්න ඕනේ’’
හිත කිණිසි පහරකින් කැපී යන්නාක් වැනි ඒ මොහොත, ඊළඟ මගෙන් ප‍්‍රශ්න කළේ ඒ පුද්ගලයන් තවමත් ජීවතුන් අතර ඉන්නවා නම් ඔවුන් ඒ ගැන දැන් හිතන්නේ මොනවාද? ඔවුන් මෙම චිත‍්‍රපටය නැරඹුවා නම් ඔවුන්ගේ මුහුණු මොන අයුරක් ගනීද? ඇත්තටම වැරදිකරුවන් ඒ පුද්ගලයන්ද? නැතිනම් අපට ඉහළින් වාසි අවාසිය අනුව නිතර වෙනස්වන ඒ අධම දූෂිත දේශපාලනයද?
චිත‍්‍රපටයෙහි මැදභාගයේදී, අවුරුදු 35ක් පමණ කැනඩාවේ ජීවත්වූ ජූඞ්ගේ මාමා කෙනෙකු, මනෝරන්ජන් 83 කලබල මැද තමන් සඟවාගෙන රැකගත් පවුල සොයාගෙන යන දර්ශන පෙළ මුළුමහත් පේ‍්‍රක්‍ෂක ජනතාවගේ්ම ඇසට කඳුළු නංවන දර්ශන පෙළකි. වාර්තා චිත‍්‍රපටියක් කොතරම් ප‍්‍රබල ලෙස අව්‍යාජ මිනිස් හැඟීම් ග‍්‍රහණය කරගැනීමට භාවිත කළ හැකිද, යන්න ශපථකරමින්, කැමරාවට හසුකරගන්නා එම දර්ශන පෙළ සිතුවිලි කිරීගස්සමින් සිත තුළට කිඳා බසී. අතීතයේදී ආරක්ෂා කරගත් දෙමළ කොලූගැටයකු උස්මහත් වී වසර ගණනාවකට පසු යළිත් තමා සොයාගෙන පැමිණීමේ පුදුමය ඔවුන් අත්දකින්නේ, කඳුළු පුරවාගත් ඇස්වලිනි. හැඬුම් වැළපිළිවලිනි. මුළු රටම ගිනිගෙන තමන්ගේ ජාතියට එරෙහි වන විට, තමන් ඒ අනතුරින් ගලවාගත් අහිංසක සිංහල මිනිසුන්ගේ අව්‍යාජකම යළිත් අත්දකින දෙමළ මිනිසා එම සිංහල මිනිසුන්, ඉදිරියේ හඬාවැටෙයි. තමන් ඉදිරියේ කැමරාවක් අටවා ඇතැයි යන්න තැකීමක් නොකරන මිනිස්කම අව්‍යාජ නිදහසකින් මෙළෙක් වී කඳුළු ලෙස රූරා වැටෙයි. මුළු මහත් රටක් සමාජයත්, එකිනෙකට එරෙහිව නැඟී සිටින යුද්ධය, සැබෑවටම හුදීජනයාගේ උවමනාව නොව, බලය පිළිබඳ පවතින සදාතනික ආසාව විසින් ඉල්ලා සිටින පාලන තන්ත‍්‍රයේ අවශ්‍යතාවන් පමණි. මහා දේශපාලනික, පණ්ඩිත වාක්‍යවලින් තොරව සාමාන්‍ය මිනිසුන්ගේ සරලත්වය ජූඞ් තම චිත‍්‍රපටය තුළ සහෝදරත්වය, මිනිස්කම සමග තාත්වික ආකාරයෙන්ම ගොනුකර ගනී. චිත‍්‍රපටයේ හදගැස්මට ‘ලබ්- ඩබ්’ හඬ එකතු වන්නේ එතුළිනි.
චිත‍්‍රපටයේ අවසන් භාගය තුළ දිගහැරෙන්නේ යුද සමයේ මුල් කාලයේ උතුරේ පැවති විවිධ දෙමළ සංවිධාන අතර තිබුණු අභ්‍යන්තර බල අරගලයයි. ඒ සංවිධානවල කි‍්‍රයාකාරී සාමාජිකයන් සොයා යන ජූඞ් සහ ඔහුගේ මාමා ඔවුන් එවකට මුහුණ දුන් අත්දැකීම් විස්තර කරති. ජූඞ්ගේ මාමා (මනෝරංජන්) එවක යාපනයේ එක් සංවිධානයකට සෘජුව සම්බන්ධව කටයුතු කළ අයෙකි. එල්ටීටීඊ සංවිධානය අනෙක් එවැනි සංවිධාන මර්දනය කිරීම පිළිබඳව තමන්ගේ අත්දැකීම් ඔහු ඒ ඒ ස්ථානවල සිට විස්තර කරයි.
Demons in Paradise චිත‍්‍රපටයෙහි තිබිය යුතුව තිබුණා යැයි හැෙඟන පරිපූර්ණ බව ජූඞ් අතින් ගිලිහී ගියායැයි මට සිතෙන්නේ මෙහිදීය. චිත‍්‍රපටයේ මුල් භාගයේදී මිනිසුන්ගේ අව්‍යාජ අත්දැකීම් හරහා එකී සිදුවීම් චිත‍්‍රපටය තුළට ගොනුකරගන්නා ජූඞ්, යාපනේදී ඒ පහළ සමාජ මට්ටමේ මිනිසුන් මුහුණදුන් අත්දැකීම් කැමරාවට හසුකරගැනීමට අසමත් වී ඇත. විවිධ දේශපාලනික සංවිධාන පුද්ගලයන් හරහා නැවත අර්බුදය පිටතට ගෙනෙන ජූඞ්, මානුෂික තලයකදී, බිම් මට්ටමේ ජනතාවගේ කඳුළු සිනහව හෝ ඔවුන් ආපසු හැරී මේ සියලූ දෙය දෙස බලන්නේ කෙසේද යන්න චිත‍්‍රපටය තුළට ගොනුකිරීමට අසමත් වී ඇත. එය ඔහුගෙන් ගිළිහී ගොස් ඇත.
කෙසේ වෙතත් මෑත කාලීනව ශී‍්‍ර ලාංකික සිනමාකරුවකු ජනවාර්ගික අර්බුදය පිළිබඳව කළ වැදගත්ම චිත‍්‍රපටයක් ලෙස ජූඞ් රත්නම්ගේ Demons in Paradise හැඳින්විය හැකිය. දකුණේ සිංහල සිනමාකරුවන් සමස්ත ජනවාර්ගික ගැටළුව යුද්ධය සහ ඒ හා බැඳුණු සිදුවීම් ඔස්සේ ගෙනහැර පාන අතර, ජූඞ් අතිපුද්ගලික සිදුවීම් පෙළක් තුළින් කුළුගැන්වී මුළු මහත් අර්බුදයෙහිම හරස්කඩක් කපා පෙන්වයි. Demons in Paradise බහුතරයක් ශී‍්‍ර ලාංකික පේ‍්‍රක්‍ෂකයන්ට නැරඹීමට ලැබුණහොත් එය රටේ වාසනාවකි.
සුමුදු අතුකෝරල
