මෛතී‍්‍ර – රනිල් ආණ්ඩුව, ගැළවීමේ මගක් නැති තමන් විසින්ම නිර්මාණය කරන ලද දේශපාලන අර්බුදයක උගුලේ සිරවී සිටී. දේශපාලන පළපුරුද්දක් ඇති නායකයන් සිටින පක්ෂ දෙකකින් සමන්විත වුවද, එම ස්වයං-නිර්මිත උගුලෙන් ගැළවීමේ මගක් යෝජනා කිරීමට ඒ කිසිවෙකුටත් හැකියාවක් නැති බවද පෙනේ. මේ දිනවල වැඩියෙන් කථා කරන ජනාධිපතිවරයා සහ කථා නොකරන අගමැතිවරයා කරන සහ නොකරන දේ දෙස බලා සිටින පුරවැසියන්ට ඔවුන් දෙන පණිවුඩය බව පෙනෙන්නේ, තමන්ට ඡුන්දය දී බලයට පත් කළ පුරවැසියන් ඒ ගැන ප‍්‍රසිද්ධියේ හඬමින් දුක්විය යුතු බවය.
මේ ආණ්ඩුවේ නායකයන්ගේ කි‍්‍රයාකාරිත්වය නිසා ආණ්ඩුව පත්වී තිබෙන තත්ත්වය විස්තර කළ හැකි පද කිහිපයක්ම තිබේ. ‘‘ආණ්ඩු කිරීමේ කි‍්‍රයාවලිය හිරවීම’’, ‘‘ආණ්ඩු කිරීමේ කි‍්‍රයාවලිය බිඳවැටීම’’, ‘‘දුෂ්කෘත්‍ය ආණ්ඩුවක් (එනම් කෑලි කැඩුණු යන්ත‍්‍රයක් මෙන් කි‍්‍රයාත්මක වීමට නොහැකි ආණ්ඩුවක්)’’ මතුවීම, බිඳී විසිරී යන සභාගයක් සහ ස්වයං විනාශය කරා ගමන් කරන ආණ්ඩුවක් යනු එයින් කිහිපයකි.
මෙවැනි ස්වයං විනාශය කරා යන ආණ්ඩුවක් නිසා රටටද, පුරවැසියන්ටද, සමාජයටද, අප රටේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයටද, රටේ දේශපාලන ආයතනවලටද, අනාගතයටද සිදුවන්නේ පහසුවෙන් පිළිසකර කළ නොහැකි බරපතළ හානියකි. එම හානිය තමන් කරන බවත්, එය වහාම නැවැත්විය යුතු බවත් ජනාධිපතිතුමාටත්, අගමැතිතුමාටවත් වැටහෙන බවක්ද නොපෙනේ. දැන් එම දෙදෙනාම යෙදී සිටින්නේ එකිනෙකා විනාශ කර ගැනීමේ කී‍්‍රඩාවකය. තරමක් අප‍්‍රසන්න උපමාවක් ගෙනහැර දක්වන්නේ නම්, දික්කසාද නඩුවක් දිස්ති‍්‍රක් උසාවියේ පවරන්නට ලැහැස්ති වන, එකිනෙකාට වෛර කරන සහ එකිනෙකා පිළිකුල් කරන අඹු-සැමි යුවලක් ලෙසය.
අවුරුදු අසූහතක සර්වජන ඡුන්ද බලයේ ඉතිහාසයක් ඇති ලංකාවේ ප්රජාතන්ත්රවාදය විසින් අවසානයේදී බිහිකර ඇත්තේ මෙවැනි ආණ්ඩුවකිෟ මෙවැනි නායකයන්ය
දේශපාලනය ගැන ශාස්තී‍්‍රය ලෙස උනන්දුවක් දක්වන කෙනෙකුට ලංකාවේ දේශපාලනයේ වර්තමානයේ ඇති මෙම ව්‍යාකුලත්වය ගැන කරන සාකච්ඡුාවක් මෙතැනින් නතර කිරීමට නොහැකිය. මෙසේ වන්නේ මන්ද? එය වැළැක්විය හැක්කේ කෙසේද? යන්න ගැන පැහැදිලි කර ගැනීමක්ද ගොඩනගා ගත යුතුවේ. එවැනි එක් පැහැදිලි කිරීමක් යෝජනා කරන්නේ නම් මෙසේය.
පසමිතුරු ධ‍්‍රැවීකරණය
යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසු කාලය තුළ ලංකාවේ දේශපාලනයේ නිරීක්‍ෂණය කළ හැකි දෙයක් නම්, යුද සමයේ යටපත් වී තිබුණු දේශපාලන ප‍්‍රවණතා සහ ප‍්‍රතිවිරෝධතා ගණනාවක්ම, සාපේක්‍ෂ වශයෙන් සාමකාමී තත්ත්වයන් තුළ, පුපුරා එළියට පැමිණීමයි. එයින් ප‍්‍රධානතම එකක් නම් සිංහල සමාජයේ දේශපාලන ප‍්‍රභූ පෙළැන්තියෙහි පැවැති අභ්‍යන්තර බල තරගය, පසමිතුරු අරගලයක් බවට එළියට පැමිණීමයි. මේ පසමිතුරු ධ‍්‍රැවීකරණය අවධි දෙකක් ඔස්සේ ගමන් කර ඇති බවද පෙනේ. පළමු අවධිය සමන්විත වූයේ 2009-2015 යන වසර හයෙනි. එහි ප‍්‍රධාන ලක්ෂණය වූයේ සිංහල දේශපාලන ප‍්‍රභූ පන්තිය රාජපක්‍ෂවාදී සහ රාජපක්‍ෂ විරෝධී යන කඳවුරු දෙකකට බෙදීමයි. මෙම බෙදීම 2015 ආණ්ඩු වෙනස දක්වා ගමන් කෙළේය. එම දෙපාර්ශ්වය අතර මතු ව තිබුණු තියුණු ප‍්‍රතිවිරෝධතා විසඳනු වෙනුවට, 2015න් පසුව සිදුවූයේ ඒවා යට ගැසීමයි. මන්ද යත්, එම විරෝධතා සාමකාමීව විසඳිය නොහැකි තරමේ තියුණු ඒවා වීම නිසාය. ඒවා විසඳිය හැකිව තිබුණේ ජනාධිපති සහ අගමැති විසින්, තමන් අතට පත්වී තිබුණු රාජ්‍ය බලය, නීතියේ ආධිපත්‍යයේ සීමාවන් තුළ නිර්භයව පාවිච්චි කිරීමට ඉදිරිපත් වීමෙනි. එහෙත් එසේ කිරීමට ජනාධිපති සහ අගමැති යන දෙදෙනාම පසුබට වූහ. එම පසුබිම තුළ සිදුවූයේ සිංහල ප‍්‍රභූ පන්තියේ ගැටුම්වල කේන්ද්‍රය සිරිසේන සහ වික‍්‍රමසිංහ යන දෙදෙනා වෙත මාරු වීමයි.
දැන් අප සිටින්නේ සිංහල ප‍්‍රභූතන්ත‍්‍රයේ වර්තමාන බල අරගලයේ දෙවැනි අවධියේය. එහි විශේෂත්වය නම්, රාජපක්‍ෂ පවුලට එරෙහි 2014 අගදී සන්ධානගත වූ සිරිසේන සහ වික‍්‍රමසිංහ යන දෙදෙනා වටා නව බෙදීම මෝරා යාමයි. පසමිතුරුතා අක්‍ෂය දැන් යොමුවන්නේ රාජපක්‍ෂ වෙත නොවේ. එය සකස් වී තිබෙන්නේ සිරිසේන සහ රාජපක්‍ෂ යන දෙදෙනා වෙත ගමන් කරන රේඛාවක් ලෙසය. මෙම පසමිතුරුතාව ජනාධිපතිවරයා එළිදක්වන්නේ ඉතා විවෘතවය, අගමැතිවරයා, එය තමාට සුපුරුදු පරිදි විවෘතව එළිකරන්නේ නැත. ‘දේශපාලන රඟ මඬල යනු සර්ප විමානයකි’ යන පැරණි ප‍්‍රස්ථා පිරුලේ නිෂේධනාත්මක අර්ථය තහවුරු කරමින් දැන් අපේ ජනාධිපති සහ අගමැති යන දෙදෙනාම තමන්ට ඡුන්දය දුන් ලක්‍ෂ සංඛ්‍යාත පුරවැසියන් මහත් ආත්ම නින්දාවකටද, -එනම් තමන් තමන්ටම නින්දා කරගැනීමේ ඉරණමට- ඇද දමා සිටිති. ‘ඇයි මේ දෙන්නාට ඡුන්දය දුන්නේ’ යන ස්වයං-අපවාදය, මේ පුරවැසියන් උදේ නින්දෙන් නැගිටින මොහොතේ සිටම ඔවුන්ගේ සිතට වධ දෙන ප‍්‍රශ්නයයි. ඒ වධයෙන් මිදීමට මට නම් මේ ලිපියවත් ලිවිය හැකිය. එහෙත් ලක්‍ෂ සංඛ්‍යාත අනෙකුත් පුරවැසියන්ට කරන්නට තිබෙන්නේ පපුවට ගසා ගැනීමටය.
විකල්ප තිබේද?
මෙවැනි තත්ත්වයකට ලංකාවේ ප්රජාතන්ත්රවාදය පිරිහී යාමේ පසුබිම තුළ පුරවැසියන් ඉදිරියේ ඇති විකල්පය කුමක්ද? එයද පහසුවෙන් පිළිතුරක් නැති ප‍්‍රශ්නයකි. මේ නිසාම ලංකාවේ දැනට සිදුවන බව පෙනෙන්නේ, ප්රජාතන්ත්රවාදය වෙතින් මතුවන ප‍්‍රශ්නවලට නිර්-ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී විකල්ප යෝජනා වීමයි. හිට්ලර් වැනි පාලකයකු පිළිබඳ සිහිනය, හිටපු හමුදා නිලධාරීන්ගෙන් සමන්විත වන ආණ්ඩුවක්, රාජපක්‍ෂ පවුලේ කෙනෙකු යටතේ යළි කැඳවිය යුතු අධිකාරවාදී විකල්පය මේ අතර ප‍්‍රධාන තැන් ගෙන ඇත. එහෙත් ඒවා ඇත්තටම විකල්ප නොවේ. අප රටේ දේශපාලන අර්බුදය තවත් උග‍්‍ර සහ විසඳීම දුෂ්කර බවට පත් කරන තත්ත්වයට දියුණු කරන වැරදි බෙහෙත්ය.
ප්රජාතන්ත්රවාදය සහ දේශපාලන ස්ථාවරභාවයත්, ඵලදායී ආණ්ඩුකරණයත් පිළිබඳ දෘෂ්ටිකෝණයෙන් බලන විට සිරිසේන සහ වික‍්‍රමසිංහ යන දෙදෙනා කළ යුතුව තිබෙන්නේ වහාම, එම දෙදෙනා අතර ‘සටන් විරාම ගිවිසුමකට’ එළඹීමයි. සාමාන්‍යයෙන් සිවිල් යුද්ධවලදී සිදුවන ආකාරයටම, එකිනෙකාට එරෙහිව යුද්ධ ප‍්‍රකාශ කර ඇති මේ නායකයන් දෙදෙනාට, සටන් විරාමයක අවශ්‍යතාව ස්වයං-අවබෝධයක් ලෙස වැටහෙන්නේ නැත. සටන් විරාම ගිවිසුමක කොන්දේසි විය යුත්තේ මොනවාදැයි ඔවුන්ට තේරුම් ගැනීමටද දැනට නොහැකිය. ඒ බව ඔවුන් දෙදෙනාට තේරුම් කර දිය යුත්තේ ආණ්ඩුවට පිටතින් සිටින බාහිර කෙනෙකි. මෙවැනි ගැටුම්වලදී ප‍්‍රඥාව ගෙන ආ යුත්තේ පිටතිනි. බාහිර මූලාශ‍්‍රයකිනි. එසේත් නැත්නම්, එම දෙදෙනාම වටේ සිටින මධ්‍යස්ථව, සිහිකල්පනාවෙන් සහ ආර්මාර්ථකාමී අපේක්‍ෂාවන්ගෙන් තොරව, දේශපාලන උපේක්‍ෂා ගුණයෙන් මග පෙන්වනු ලැබ සිතන්නට හැකියාව ඇති උපදේශකයන්ට පමණි. එවැනි අය ඇත්තටම සිටිත්ද යන්නද පැහැදිලි නැත.
ආණ්ඩුවේත්, සමස්ත දේශපාලනයේත් දැන් ගොඩනැගී ඇති අර්බුදය වහාම කළමනාකරණය කළ යුතුය. දින දින වර්ධනය වන ආර්ථික අර්බුදයද හමුවේ එය පාලනයෙන් තොරවීමේ අවධියකට එළඹීමට හොඳටම ඉඩ තිබේ. එය වැළැක්වීමට නම් ජනාධිපති සහ අගමැති අතර සටන් විරාමයක්ද, එදිරිවාදිකම් නතර කිරීමේ අවබෝධතා ගිවිසුමක්ද ඇතිවිය යුතුය. ඒවායේ අවශ්‍යතාව ඔවුන්ට ඒත්තු ගැන්විය හැකි මැදහත්කාරකයන්ද සිටිය යුතුය. ඔවුන් දෙදෙනා අතර සාම සාකච්ඡුා ඇති විය යුතුය. දේශපාලන ප‍්‍රතිවිරෝධතා, පසමිතුරු ප‍්‍රතිවිරෝධතා බවට පත්කර නොගෙන, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ආණ්ඩු ව්‍යුහය අනතුරට පාත‍්‍ර නොකර, තම දේශපාලන විජිගීෂාවන් සහ අභිලාෂ කළමනාකරණය කර ගැනීමට සිරිසේන සහ වික‍්‍රමසිංහ යන දෙපළ ප‍්‍රමාද වී හෝ ඉගෙන ගත යුතුය. තමන් විසින්ම නිර්මාණය කරගත් අර්බුදයකින් බේරීම සහ හවුලේ වැටුණු වළෙන් ගොඩඒම කළ යුත්තේ තමන් විසින්ම බවත්, එයින් ගොඩඒමේ තනි විසඳුම් නැති බවත්, ඇත්තේ හවුල් විසඳුම් බවත්, යන අවබෝධය, පිට අය විසින් ඔවුන් දෙදෙනාටම දිය යුතුව තිබේ.
ඉන්දියාවේ අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝදි කර ඇත්තේ එම කාර්යයද? එය ඉදිරි දින කිහිපයේදී පැහැදිලි වනු ඇත.
