රුපියල් මිලියන 2500ක අකිලවිරාජ්, රිෂාඞ් බදියුදීන් දූෂිත ගණුදෙනුව ගැන පසුගිය සතියේ දීර්ඝ විස්තරයක් අපි ලිවෙමු. එහි අවසානය සටහන් කළේ මේ ආකාරයටය. ‘අකිල විරාජ් රිෂාඞ් බදියුදීන් දූෂිත ගණුදෙනුවේ සැබෑ තත්ත්වය දැන ගැනීමට අපට ඉතිහාසයටද යා හැකිය. එහිදීත් අපට ඔප්පුවන්නේ මෙම ඇමතිවරුන් දෙදෙනා අනෝන්‍ය සහයෝගයෙන් මෙම රෙදී ගණුදෙනුව සඳහා 2016 වර්ෂයේ සිටම උත්සාහයක් දරා ඇති බවය. එම උත්සාහය ඊළඟ සතියේදී සටහන් තැබෙනු ඇත. මේ සටහන් තැබෙන්නේ එයයි.
ඒ අනුව පාසල් නිල ඇඳුම් රෙදි ලබා ගැනීමට ලබාදුන් තිළිණපත් සඳහා සළුසල ආයතනයේ යනුවෙන් සඳහන් රෙදි අලෙවි කිරීමට අවශ්‍ය සහයෝගය අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය නිල වශයෙන් ලබාදෙන්නේ අමාත්‍යාංශ ලේකම් සුනිල් හෙට්ටිආරච්චිගේ 2016.09.26 දින සහිත දුෂ්කර, අති දුෂ්කර හා හුදකලා පාසල් සිසුන් සඳහා නිල ඇඳුම් රෙදි සැපයීම, උධෘතය වශයෙන් සඳහන් ලිපිය මඟින්ය. එම ලිපියෙන් කියන්නේ දුෂ්කර,අති දුෂ්කර හා හුදකලා පාසල් සිසුන්ට නිල ඇඳුම් වවුචර් සඳහා නිල ඇඳුම් රෙදි ලබාගැනීමට නාගරික ප‍්‍රදේශවලට යෑමට ඇති අපහසුතාවය සලකා බලා රජයේ ආයතනයක් වන ලංකා සළුසල ආයතනය විසින් එම ප‍්‍රදේශවලට ගොස් රෙදිපිළි අලෙවි කිරීමට කටයුතු යොදා ඇති බවත් තරගකාරී මිල ගණන් යටතේ එම ආයතනයෙන් රෙදි පිළි සපයා ගැනීමට හැකිවන පරිදි දෙමාපියන් දැනුවත් කිරීමට කටයුතු යොදන ලෙසත්ය.
එම ලිපිය සියළු පළාත් අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂවරුන්ට, සියළු කලාප අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂවරුන්ට හා සියළුම විදුහල්පතිවරුන්ට යොමුකර තිබේ. එහි පිටපත් රිෂාඞ් බදියුදීන්ගේ කර්මාන්ත හා වානිජ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාටත්, ලංකා සළුසල ආයතනයටත් යොමුකර තිබේ.
අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාගේ එම ලිඛිත උපදෙස් අනුව යමින් බස්නාහිර පළාත් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශද, කලාප අධ්‍යාපන කාර්යාලද, සළුසල යැයි කියාගත් මෙම රෙදි මිලදී ගැනීම සඳහා දෙමාපියන් දැනුවත් කරන ලෙස විදුහල්පතිවරුන්ට ලිඛිතව දන්වා තිබේ.
මේ දැනුම්දීම් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය ආරම්භ කර තිබුණේ මෙම රෙදි සම්බන්ධයෙන් කර්මාන්ත හා වානිජ කටයුතු අමාතයාංශයේ ලේකම් ටී.එම්.කේ.බී තෙන්නකෝන් විසින් අධ්‍යාපන රාජ්‍ය ලේකම් තිස්ස හේවාවිතාරණ අමතා 2016.05.09 දින සහිතව යන ලද ලිපියක් පාදක කරගනිමින්ය.
එම ලිපිය අනුව ලිිපිය යොමු කිරීමට පෙර ලිපිය ලියන්නා හා ලිපිය ලබන්නා අතර දුරකථන සාකච්ඡුාවක්ද සිදුවී ඇති අතර ලිපිය මඟින් ඉල්ලන්නේ 2017 වර්ෂය වෙනුවෙන් වවුචර්පත් සඳහා දුෂ්කර හා අතිදුෂ්කර පාසල්වල ළමයින්ට රෙදි අලෙවි කිරීම සඳහා පළාත් අධ්‍යාපන අධ්‍යක්‍ෂවරුන්ගේ අවශ්‍ය අනුමැතිය ලබාදෙන ලෙසය.
එසේම එම ඉල්ලීමට අමතරව එම ලිපියේ සුවිශේෂ කරුණක්ද අවසානයේ සඳහන් කර ඇත. ඒ 2016 වසරේ පාසල් නිල ඇඳුම් සඳහා ලබාදීමට සළුසල ආයතනය ආනයනය කළ රෙදි තොගයෙන් ඉතිරිවී ඇති රෙදි පණ‍්‍රමාණය පිළිබඳවය. සුදු කමිස හා සුදු ගවුම් රෙදි මීටර් 5,000,000 ක්, සුදු කලිසම් රෙදි මීටර් 500,000ක් හා නිල් කලිසම් රෙදි මීටර් 300,000ක් වශයෙන්ය.
ඒ අනුව ඇත්තට හෝ බොරුවට හෝ සළුසල ආයතනය සතුව 2016 වර්ෂයේදී තිබී ඇත්තේ මීටර් 5800,000ක මුළු රෙදි ප‍්‍රමාණයක් පමණය. එම රෙදි මීටර් ගණන අප පසුගි ය සතියේ සාකච්ඡුා කළ අකිල විරාජ් රිෂාඞ් බදියුදීන් කැබිනට් පති‍්‍රකාව අනුව කොහෙත්ම ගැළපෙන්නේ නැත.
එම කැබිනට් පති‍්‍රකාවට අනුව 2016.02.24 දින ශී‍්‍ර ලංකාවට ගෙනැවිත් රවී කරුණානායකගේ පවුලේ ව්‍යාපාරයක් වූ ග්ලෝබල් ට‍්‍රාන්ස්පොරේෂන් ලොජිස්ට්ක් ලිමිටඞ් හි ගබඩා කර ඇති රෙදි ප‍්‍රමාණය මීටර් 46809.75ක් පමණය. කැබිනට් පති‍්‍රකාවේ සඳහන් රෙදි ප‍්‍රමාණය මෙන් දෙළොස්ගුණයකට අධික රෙදි ප‍්‍රමාණයක් එම කාලවකවානුවේදී සළුසල නමින් නිල ඇඳුම් රෙදිවලට විකුණන්නට උත්සාහ කර ඇති බව ඒමඟින් පැහැදිලිවේ.
කැබිනට් පති‍්‍රකාවට අනුව කොළඹ වරායේ ගබඩා කර ඇති එහි දෙවන රෙදි තොගය ශී‍්‍ර ලංකාවට පැමිණ ඇත්තේ 2016.11.14 දිනය. එම ප‍්‍රමාණය රෙදි මීටර් 862577 කි. එම අවස්ථා දෙකේම රෙදිවල එකතුව ගත්තද ලිපියේ සඳහන් රෙදි ප‍්‍රමාණයෙන් පහෙන් එකක පමණ ප‍්‍රමාණයක් බව පෙනේ.
ඒ අනුව නිල ඇඳුම් වවුචර්පත් සඳහා එදා අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ අනුමැතියෙන් විකිණීමට ගිය රෙදි තොගයත්, මෙදා කැබිනට් පති‍්‍රකාවක් මඟින් බෙදා දීමට යන රෙදි තොගයත් එකක් නොවන බව පැහැදිලිය. මේ වූ කලී එම ඇමතිවරුන් දෙදෙනා විසින් කැබිනට් පති‍්‍රකාවක් මඟින් කැබිනට් මණ්ඩලය නොමඟ යැවීමට කරන ලද උත්සාහයක් පමණය. එදා සළුසල යැයි කියමින් වවුචර් පත්වලට දෙන්නට උත්සාහ කළේද මෙදා සළුසල යැයි කියමින් කැබිනට් පති‍්‍රකාවක් මඟින් වවුචර්පත්වලට දෙන්නට උත්සාහ කරන්නේද කාගේ හෝ ව්‍යාපාරිකයෙකුගේ රෙදි තොග බවට කිසිඳු සැකයක් නැත.
ඒ හේතු කිහිපයක් නිසාය. එකක් 2016 ලිපි හුවමාරු කාලසීමාව වන විටත් සළුසල ආයතනය වැසී ඇති ආයතනයක් බවට පත්වී තිබීමය. සළුසල ආයතනයේ ඉතිරි වී සිටි සේවකයන්ට ස්වෙච්ඡුා වන්දි ක‍්‍රමයක් යටතේ විශ‍්‍රාම යෑමට අමාත්‍ය මණ්ඩල තීරණය ලැබී ඇත්තේ 2016.07.13 දිනදීය. ඒ අනුව 2016.07.31 දින ස්වේච්ඡුාවෙන් විශ‍්‍රාම යෑමට කැමැත්ත පළකළ සළුසල සේවකයන්ට විශ‍්‍රාම ගන්වා ඇත. ඉන්පසු ඉතිරි වී ඇත්තේ ස්වෙච්ඡුාවෙන් විශ‍්‍රාම යන්නට බැහැ යැයි කියූ සේවකයන් කිහිප දෙනෙකු පමණි. ඒ අනුව 2016 වර්ෂයේ මැද භාගයෙන් පසු සළුසල ආයතනය ගෙන්වූ රෙදි තොග හෝ ඇනවුම් කළ රෙදි තොග ආදි වශයෙන් රෙදි තොග පැවතිය නොහැකිය.
අනෙක් කාරණය සළුසල යැයි කියාගන්නා මෙම රෙදි තොග විකිණීම සම්බන්ධයෙන් සළුසල ආයතනයට කිසිදු සම්බන්ධයක් නැති පුද්ගලයෙකු පිළිබඳව ලිපිහුවමාරුවලදී සඳහන් වන නිසාය. සරත් පතිරණ නැමැති එම පුද්ගලයාව රෙදි ගණුදෙනුවලදී සම්බන්ධ කර ගන්නා ලෙස එම ලිපිවලින් දැනුම් දී ඇත.
මේ අතීත කථාව මෙසේ වෙද්දී තවත් කි‍්‍රයාකාරකම් දෙකක්ද සිදුවී තිබේ. එකක් ලංකා ගුරු සංගමය විසින් සළුසල යැයි කියාගත් රෙදි වවුචර් පත්වලට මිලදී ගැනීමට දෙමාපියන් පෙළඹවීම සම්බන්ධයෙන් පොලිස් මූල්‍ය අපරාධ කොට්ඨාසයට පැමිණිලි කිරීමත් එම කොට්ඨාසය එම පැමිණිල්ල විමර්ශනයට අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිෂමට යොමු කිරීමත්ය. සළුසල යැයි කියූ රෙදි විකිණීම එම පැමිණිල්ලක් සමග අතරමග නතරවී ඇතත් මෙම දූෂිත රෙදි ගණුදෙනුව සිදු කිරීමට උපදෙස් හා නියෝග දුන් ඉහළ බලධාරීන්ට එරෙහිව කිසිදු පරීක්‍ෂණයක් ස්වාධීන යැයි කියූ එම විමර්ශන ආයතනවලින්ද සිදුවී නැත.
නමුත් ඒ වෙනුවට සිදුවී ඇත්තේ මෙම රෙදි මිලදී ගැනීමට දෙමාපියන් පෙළඹුවේ යැයි චෝදනා කරමින් අධ්‍යාපන බලධාරීන් විදුහල්පතිවරු කිහිප දෙනෙකුගේ වැඩ තහනම් කිරීම පමණය. විසඳුම නම් කදිමය. ඔවුන් විසින්ම ලබාදුන් උපදෙස් හෝ නීයෝග පිළිපැදි කණිිෂ්ඨ නිලධාරීන්ට එරෙහිව ඉහළ නිලධාරීන් පියවර ගැනීමය.
වැඬේ වැරදුන විට ලංකාවේ කටයුතු සිදුවන්නේ එයාකාරයටය. ඒ එක් අතකින් විදුහල්පතිවරුන්ට දඬුවම් කිරීම මඟින්ය. අනෙක් පැත්තෙන් එම වැරදුනු ව්‍යාපෘතිය යළි වසර දෙකකට පසු කැබිනට් මණ්ඩල අනුමැතියක් මඟින් කි‍්‍රයාත්මක කරන්නට උත්සාහ ගැනීමෙන්ය. මේ අවස්ථා දෙකේදීම අධ්‍යාපන අමාත්‍ය අකිල විරාජ් කාරියවසම්ට කියන්නට පිළිගත හැකි නිදහසට කරුණක් තිබිය නොහැකිය. මන්ද පාසල් නිල ඇඳුම් රෙදි වෙනුවට වවුචර්පත් ලබාදීමේ පුරෝගාමීයා ඔහු නිසාය. එසේම ඉහත අවස්ථා දෙකේදීම වවුචර්පත් වෙනුවෙන් රෙදි ලබාදීමට ගත් උත්සාහයන්වල අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයද සිටින නිසාය. ඒ නිසාම අධ්‍යාපන ඇමතිවරයාගේ ප‍්‍රතිපත්ති හා කි‍්‍රයාව අතර ඇත්තේ පරස්පරයකි. මේ දූෂිත ගනුදෙනුවකට දිය හැකි හොඳම උදාහරණයක් මිස වෙන කුමක්ද? රිෂාඞ් බදියුදීන් අමාත්‍යවරයා ගැන නම් ප‍්‍රතිපත්ති හා කි‍්‍රයාවන් අතර එවැනි පරස්පරයක් නැත. සළුසල වසා දමා තිබියදීත් ඔහු 2016 වර්ෂයේ සිට මේ දක්වාම උත්සාහ කරමින් සිටින්නේ සළුසල නමින් ව්‍යාපාරිකයින්ගේ රෙදි කිසිඳු වෙළෙඳ අවදානමක් නොගෙන රජයේ වවුචර්පත්වලට ලබාදීමට නිසාය.
