උපාධිධාරීන් රැකියා විරහිතභාවයට විසඳුම් දෙන්නැයි ආණ්ඩුව ඉදිරියේ හොටු පෙරමින් උද්ඝෝෂණය කරද්දී ජ.වි.පෙ. වැනි වාමාංශික මුහුණක් ඇති පක්ෂ ඒ සටන් දිරිමත් කරමින් උපාධිධාරීන්ට රැකියා ඉල්ලා සිටියේය. සංවර්ධන නිලධාරීන් ප්රමාණය වැඩි කරමින් රැුකියා විරහිත උපාධිධාරීන් වැඩි වැඩියෙන් එම තනතුරට බඳවාගන්නා ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. මෙසේ බඳවාගන්නා අයගේ අවම වයස අවුරුදු 45 දක්වා වැඩි කරන ලෙසත් ඉල්ලා සිටියේය. උපාධිය යනු ආණ්ඩුවේ රස්සාවක් ගන්නට සුදුසුකම් ලබන ටෝකන් එකක්යැයි මේ උද්ඝෝෂකයන්ගේ අදහස වී තිබුණි. රැකියා විරහිත උපාධිධාරීන්ගෙන් හැඟීම්බර, හැඬුම්බර කතා අසන්නට ලැබුණි. මේ තරම් හැඟීම්බර වීමෙන් පසුව රැකියා විරහිත උපාධිධාරියෙකු ලබාගන්නා ආණ්ඩුවේ රස්සාවෙන් ඔවුන් මොන තරම් සේවයක් රටට කර ඇතිවා විය හැකිද? විගණකාධිපති වාර්තාවකින් කියන්නේ ඔවුන් රටට කර ඇති සේවය වන්නේ මහජන බදු මුදල් කොල්ලකා වැටුප් ගැනීම පමණක් බවයි.
මේ ගෙවීයන වර්ෂයේ අපේ්රල් මාසයේදී රාජ්ය සේවයට සංවර්ධන නිලධාරීන් විශාල ප්රමාණයක් බඳවාගත්තේය. 2018 සැප්තැම්බර් 05 වැනිදා ප්රසිද්ධ කර තිබුණු විගණකාධිපති වාර්තාවකින් ‘සංවර්ධන නිලධාරී’ තනතුර දරන රාජ්ය සේවකයන්ගෙන් පලදායී සේවාවක් සිදුවන්නේද යන්න පිළිබඳව විමර්ශනයක් සිදුකර තිබුණි.
එම විමර්ශනය කරද්දී සමස්ත රාජ්ය සේවයේ සිටි සංවර්ධන නිලධාරීන් සංඛ්යාව 41,668 කි. රුපියල් 10,000ක වැටුප් ලබන පුහුණු කාලසීමාව අවසාන වීමෙන් පසුව මසකට රුපියල් 25,000 ඉක්මවූ වැටුපක් මේ නිලධාරීන්ට ලැබෙයි. වැටුප රුපියල් 25,000ක් ලෙස සැලකුවත් සමස්ත සංවර්ධන නිලධාරීන් වෙනුවෙන් රජය මසකට රුපියල් මිලියන 1041ක් වියදම් කරයි. වසරකට රුපියල් මිලියන 12,500කි. මේ වියදම චීනයෙන් විශාල ණය මුදල් ලබාගෙන ක්රියාත්මක කරන ‘පිබිදෙමු පොළොන්නරුව’ ව්යාපෘතිය වෙනුවෙන් දැන් වියදම් කරන මුදල මෙන් දෙගුණයකි. පලදායී කටයුත්තක් නොකරන සංවර්ධන නිලධාරීන්ට වැටුප් ගෙවන්නට එක වසරකට වැයවෙන මුදල ලංකාවේ සියලූ පිළිකා රෝගීන්ට අවශ්ය වෙන උපරිම තාක්ෂණික උපකරණ මිලදී ගන්නට ප්රමාණවත්ය. දැවැන්ත විදේශ ණය මුදල් ලබාගෙන ලංකාවේ දැනට ක්රියාත්මක කරන ව්යාපෘතිවලින් අතිබහුතරයක් මේ නිලධාරීන් පිරිසට වැටුප් ගෙවන්නට වැයවෙන මුදලින් කළ හැකිව තිබුණු ඒවාය.
සංවර්ධන නිලධාරී තනතුර ඇතිකිරීමට එකම හේතුව වී තිබුණේ ‘රජයේ රැකියා දියව්’ කියමින් තමන්ගේ උපාධිය අතට ගෙන මහපාරේ වාත වෙමින් සිටින උපාධිධාරින් සැනසීමය. මුලින් වැඩසටහන් නිලධාරීන් ලෙස 2006 පමණ කාලයේදී බඳවාගෙන තිබුණු මේ නිලධාරීන්, 2011 සිට සංවර්ධන නිලධාරීන් ලෙස බඳවාගෙන තිබුණි. මේ නිලධාරීන් බඳවාගැනීම ආරම්භ කිරීමේ වගකීම සම්පූර්ණයෙන් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව සතුය. එම නිලධාරීන් 2014 ඌව පළාත් සභා මැතිවරණයේදී ඍජුව මැතිවරණ කටයුතුවලට යෙදවූ බව ලියුම්කරු විසින්ම වාර්තා කළේය. 2014 ජනාධිපතිවරණයේදීද එම නිලධාරීන් මැතිවරණ කටයුතුවලට යෙදවීම පිළිබඳ වාර්තා විය. බදු මුදලින් උපාධිය ගෙන බදු මුදලින්ම පඩි ගෙවන රස්සාවක් ඉල්ලන උපාධිධාරීන් සැනසීමට අමතරව, උපාධිධාරීන්ගේ පවුල්වල උදවියද ඇතුළුව ලක්ෂ ගණනක ඡුන්ද පදනමක් සකසාගැනීමද මේ තනතුර නිර්මාණය කිරීමට හේතු වූ බව නොරහසකි.
බඳවාගත් නිලධාරීන්ගෙන් වැඩි පිරිස ස්වදේශ කටයුතු අමාත්යාංශයට අනුයුක්ත කර තිබුණි. එම අමාත්යාංශය විසින් දිස්ත්රික් ලේකම් කාර්යාල, ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල වෙත අනුයුක්ත කර තිබුණි. පළාත් සභා වෙත බඳවාගත් නිලධාරීන් පළාත් සභා සහ ප්රාදේශීය සභා වෙත අනුයුක්ත කර තිබුණි. තවත් අය ග්රාම නිලධාරී වසම්වල සංවර්ධන නිලධාරීන් ලෙස බඳවාගත්තේය. සමස්තයක් ලෙස මේ තනතුරට පැවරුණු නිශ්චිත වගකීමක් නොවීය. මේ තනතුරට ස්ථානමාරු පටිපාටියක් නොවීය. මේ දෙකම කාර්යසාධනයක් නොමැති වීමට හේතු වී තිබුණි.
ග්රාම නිලධාරී වසම්වල සිටින සංවර්ධන නිලධාරීන්ට පවා තිබුණේ මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂක, ග්රාම නිලධාරී සහ සමෘද්ධි නිලධාරී යන නිලධාරීන්ට පැවරී තිබුණු වැඩකොටස්වලින්ම කොටසක් නිසා, සංවර්ධන නිලධාරීන්ට කරන්නට දෙයක් නොවූ බව විගණකාධිපති වාර්තාව සඳහන් කරයි. වෙනත් රජයේ ආයතනවල සිටි නිලධාරීන්ට පැවරී තිබුණේ මාසික සඟරා සකස් කිරීම, ප්රධානීන් වරින්වර පවරන සුළු කටයුතු කිරීම ආදියයි. සංවර්ධන නිලධාරීන්ට කාර්යාලයීය මේස හෝ පුටු ලැබී තිබුණේ නැති බවද විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ වාර්තාවෙහි සඳහන් වෙයි.
සාමාන්යයෙන් මෙවැනි සේවයකට නිලධාරීන් බඳවාගන්නේ අහවල් රාජකාරී කොටස ආවරණය කිරීමට අවශ්ය බව ‘වැඩ ඇස්තමේන්තුවක්’ සකස් කිරීමෙන් අනතුරුවය. ඒ රාජකාරී කටයුත්ත කිරීමේ අවශ්යතාව ඒ ඒ නිලධාරීන් බඳවාගැනීමට හේතු විය. එහෙත් සංවර්ධන නිලධාරීන් බඳවාගැනීමේ හේතුව වී තිබුණේ ඡුන්ද දිනාගැනීම හා රැුකියා විරහිත උපාධිධාරීන්ගේ උද්ඝෝෂණ නැවැත්වීම පමණි. ඒ නිසා මෙවැනි නිලධාරීන් බඳවාගැනීමෙන් පසුව වැඩ පැවරීම සිදුකර තිබුණි. ඊට අමතරව ඒ වැඩ කටයුතු ඇගයීමක්ද කර නැත.
විගණකාධිපති වාර්තාව විසින් නිගමන දෙකක් ඉදිරිපත් කර ඇත. පළමුවැන්න වන්නේ, මෙම නිලධාරීන්ට ගෙවනු ලබන වැටුප් හා දීමනාවන්ට උපරිම කාර්යසාධනයක් ලබා ගැනීමට ප්රමාණවත් අවධානය යොමු කර නැති බවයි. දෙවැනි නිගමනය වන්නේ, සේවය ස්ථාපිත කිරීම, නිලධාරීන් බඳවාගැනීම හා ස්ථානගත කිරීම විධිමත් ඇගයීමක් අනුව හඳුනාගත් අවශ්යතාවන් මත ක්රියාත්මක වී නොමැති බවයි.
මේ වාර්තාවෙන් පැහැදිලිවම කියැවෙන්නේ සංවර්ධන නිලධාරී සේවය යනුවෙන් පැහැදිලි සේවයක් නොකරන පිරිසකට රජයේ මුදල් බිලියන ගණනින් වියදම් කර ඇති බවයි. සංවර්ධන නිලධාරී සේවය යනු ජාතික අපරාධයක් බවයි. එහෙත් මේ ජාතික අපරාධයට වගකිවයුතු කිසිවෙක් නැත. දඬුවම් ලැබිය යුතු කිසිවෙක් නැත. සමාවෙන්න, දඬුවම් ලැබිය යුතු පිරිසක් ඇත. දඬුවම් ලබන්නේ උදේ හවා වෙහෙස වී යම් නිෂ්පාදනයක් සිදුකොට අසීරුවෙන් මුදල් උපයා ආණ්ඩුවට බදු ගෙවන සුවහසක් ජනතාවයි. ඔවුන්ගේ බදු මුදල් වැඩක් නොකරන නිකමුන් පිරිසකට වැටුප් ගෙවන්නට යොදවා ඇත.