ලබන වසරට අදාළ ආණ්ඩුවේ වැය ඇස්තමේන්තු ගැන සඳහන් විසර්ජන පනත් කෙටුම්පත ඔක්තෝබර් 9 වැනිදා මුදල් අමාත්ය මංගල සමරවීර විසින් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරනු ලැබීය. මුදල් ඇමතිවරයාගේ අයවැය කථාව නොවැම්බර් 05 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන බව පවසා ඇති අතර ජවිපෙ නායක අනුර කුමාර දිසානායක එම දිනය අභියෝගයට ලක්කර ඇත. ඒ අයවැය කථාව ඉදිරිපත් කිරීමට මාසයකට ප්රථම විසර්ජන පනත් කෙටුම්පත පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරනු ලැබිය යුතු බවට වූ තර්කය ඉදිරිපත් කරමින්ය.
පාර්ලිමේන්තුවේ සම්ප්රදායයන් හා නීති රීති පසෙකට දැමූ විට පසුගිය විසර්ජන පනත් කෙටුම්පතේ (2018 වර්ෂයට අදාළ වැය) ඇති වැය ඇස්තමේන්තු සමග සැසදු කල මෙවර ඉදිරිපත් කර ඇති ලබන වසරට (2019 වර්ෂය) අදාළ වැය ඇස්තමේන්තුව රුපියල් බිලියන 138කින් හෙවත් රුපියල් කෝටි 13800කින් ඉහළ ගොස් තිබේ. එය ප්රතිශතයක් ලෙස ගත්විට 2018 වසරේ වැය ඇස්තමේන්තුවට වඩා 2019 වසර සඳහා 6.48%ක වැය වැඩිවීමකි.
අප පසුගිය සතියේ පෙන්වාදුන් පරිදි එම වැය වැඩිවීම තුළ යහපාලන ආණ්ඩුවේ නියමුවන් දෙදෙනා වන ජනාධිපති මෛතී්රපාල සිරිසේන හා අගමැති රනිල් වික්රමසිංහ ඔවුන්ගේ වැය ඉහළට දා ගැනීමද ඇතුළත්ය.
සමස්ත වැය වැඩිවෙද්දී ඊට සමානුපාතිකව ඒ ඒ වැය ශීර්ෂ වැඩිවීම පිිළිගත හැකි තත්ත්වයකි. එහෙත් යම් වැය ශීර්ෂයක් අසාමාන්ය ලෙස වැඩිවී ඇත්නම් එය සලකා බැලිය යුතු තත්ත්වයකි.
2019 වර්ෂයට අදාළ වැය ශීර්ෂ තුළ 2018 වර්ෂයේ වැය ශීර්ෂ හා සංසන්දනය කිරීමේ දී එවැනි අසමාන ලෙස වැඩිවීම ඇති වැය ශිර්ෂයක් හමුවේ. ඒ බුද්ධ ශාසන අමාත්යාංශය සඳහා වෙන්කර ඇති වැය ශිර්ෂයය. 2019 වර්ෂයේදී බුද්ධ ශාසන අමාත්යාංශය සඳහා රුපියල් මිලියන 2921ක් වෙන්කර තිබේ. 2018 වර්ෂයේදී එම අමාත්යාංශයට වෙන්කර ඇත්තේ රුපියල් මිලියන 1462ක් පමණය. ප්රතිශතයක් ලෙස ගෙන බැලූවහොත් 2018 වර්ෂයේ සිට 2019 වර්ෂය දක්වා වූ එම වැඩිවීම 99.66%කි. දළ වශයෙන් 100%කට ආසන්න වැය වැඩිවීමකි.
රජයේ මුළු වැය වැඩිවීම 100%කට ආසන්න නම් බුද්ධ ශාසන අමාත්යාංශයේ එම වැය වැඩිවීම අපට සාධාරණය කළ හැකිය. එහෙත් රජයේ මුළු වැය 6.48%ක ප්රමාණයකින් වැඩිවන තත්ත්වයක් තුළ බුද්ධ ශාසනය 99.66%කින් වැඩිවීම පිළිගත නොහැකි තත්ත්වයකි. ඒ ඇයිද කියා තවදුරටත් සොයා බැලිය යුතු කාරණයකි. අනෙක් පැත්තෙන් රටේ පොදු මහජනයාගේ අත්යවශ්ය අවශ්යතාවන් සඳහා වූ වැය ඇස්තමේන්තු කොතරම් ප්රතිශතයකින් වැඩිවී ඇත්ද යන්නද ඒ සමගම අප අවධානය යොමුකළ යුතු තත්ත්වයකි.
මේ ආණ්ඩුව බලයට පත්වීමට ආසන්න කාලයේ විශ්වවිද්යාල ආචාර්යවරුන්ගේ සංගමය දැඩි විරෝධතා හා උද්ඝෝෂණ මාලාවක් පවත්වමින් කිවේ රටේ දළ ජාතික නිෂ්පාදිතයෙන් 6%ක ප්රමාණයක් අධ්යාපනයට වෙන් කළ යුතු බවය. (දළ ජාතික නිෂ්පාදනය රටේ සමස්ත වැය නොවේ.) යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට පත් වූ සැණින් සමහරු ඇසුවේ එසේ අධ්යාපනය සඳහා 6%ක ප්රතිශතයක් වෙන්කර ඇති ද යන්නය. ආණ්ඩුවේ පිළිතුර වූයේ ඊටත් වඩා වෙන්කර ඇති බවය. ඒ අධ්යාපන හා පුහුණුව වැනි අනෙකුත් අධ්යාපනික අවශ්යතා සඳහා වෙන්කර ඇති මුදල්ද වශයෙන් බවය.
මේ ආණ්ඩුව සමයේ ඇත්තටම උසස් අධ්යාපනය ඇත්තේ ඊට කිසිසේත් සම්බන්ධයක් නැති මහාමාර්ග විෂයත්් සමගය. අධ්යාපනය ඇත්තේ වෙනමය. ඒ අනුව අධ්යාපන වැය ශීර්ෂය පමණක් ගෙන බැලූවහොත් 2018 වර්ෂයේදී ඒ සඳහා රුපියල් බිලියන 102ක් වැය කර ඇත. 2019 වර්ෂයේදී එය රුපියල් බිලියන 105 දක්වා රුපියල් බිලියන 3ක් හෙවත් රුපියල් කෝටි 300කින් වැඩිවී ඇත. එම වැඩිවීමේ ප්රතිශතය 2.06%කි.
සෞඛ්යය සම්බන්ධයෙන් තත්ත්වයද ඊට වෙනස් නැත. 2018 වර්ෂයේදී රුපියල් බිලියන 178ක්වූ එහි වැය 2019 වර්ෂයේදී රුපියල් බිලියන 185ක් දක්වා ඉහළ නැග ඇත්තේ 3.96%ක ප්රතිශතයකිනි.
මේ මඟින් කියන්නේ රටේ පොදු ජනයාගේ සෞඛ්යයට හා අධ්යාපනයට වඩා බුද්ධ ශාසනය අත්යවශ්ය බව මේ ආණ්ඩුව කල්පනා කරන බවය. පසු ගිය මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව ඒ ආකාරයට කල්පනා කළාට අපට ප්රශ්නයක් නැත. මන්ද ඔවුන් ප්රසිද්ධියේම කි්රයා කළේ මේ රටේ අනෙකුත් ජාතීන් හෝ ආගම්වලට අයත් මිනිසුන් නොමැති ආකාරයට සිංහල ජාතියට හා බුද්ධාගමට ප්රමුඛස්ථානය ලබාදෙමින් බැවින්ය.
එහෙත් එවැනි ජාතීන් හා ආගම් විශේෂ කොට සලකන අගයන් පරාද කරමින් බලයට පැමිණි ආණ්ඩුවකට එසේ කළ හැකිද? පැහැදිලිවම බැරිය. එහෙත් පසුගිය කාලය තුළ කටයුතු සිදුවූයේම සිංහල ජාතියට හා බෞද්ධාගමට ප්රමුඛස්ථානය ලබාදෙමින්ය. 2019 වර්ෂයේ බුද්ධ ශාසන වැය ඇස්තමේන්තුව ඊට එක් උදාහරණයක් පමණය.
සොරකම් කළ අලි පැටවුන් සන්තකයේ තබාගත් උඩුවේ ධම්මාලෝක හිමි සිද්ධිය, ගලගොඩඅත්තේ ඥානසාර හිමි සිදුවීම් මාලාව ඒ සඳහා ඇති ප්රසිද්ධ උදාහරණය. තව උදාහරණ ඕනෑ තරම්ය. එහෙත් මේ රටේ පොදු මහජනතාවගේ මුදල් එක් ආගමක කටයුතු වෙනුවෙන් පිළිගත නොහැකි ආකාරයට වියදම් කිරීම නම් ප්රශ්න කළ යුතු එකක්මය. මන්ද රට කරවන්නේ ඊළඟ ජනාධිපතිවරණය බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින අපේක්ෂකයන් දෙදෙනෙකු බැවින්ය. ඔවුන් දෙදෙනාම කැමති කෙටි පාරවලටය. තීරණාත්මක අවස්ථාවලදී කිසිවක් ප්රකාහ නොකර පන්සල් වැඳීම සිය ප්රමුඛ කාර්යය කරගනිමින් ඔවුන් දෙදෙනාම උත්සාහ කරන්නේ රටේ බහුතරය වූ සිංහල බෞද්ධ ඡුන්ද ඩැහැගැනීමටය. බුද්ධ ශාසනය සඳහා සිදුකර ඇති මේ මුදල් වෙන් කිරීමද ඒ සඳහා යන ගමනේ එක් කි්රයාකාරකමක් විය හැකිය.
