මානව හිමිකම් ක්රියාකාරිනියක මෙන්ම යාපනය විශ්වවිද්යාලයේ ව්යච්ඡේද විද්යා අංශයේ ප්රධානියා ලෙස කටයුතු කරමින් සිටියදී එල්ටීටීඊ සංවිධානය විසින් සාහසික ලෙස ඝාතනයට ලක්කළ රාජිණී තිරාණගමගේ ජීවිත කතාව ඇසුරින් ටී.ඩී රාමක්රිෂ්ණන් මලයාලම් බසින් රචනා කළ Sugandhi enna Āṇṭāḷ Dēvanāyaki කෘතිය ප්රියා කේ නායර් විසින් Sugandhi Enna Andal Devanayaki නමින් ඉංග්රීසියට පරිවර්තය කරනු ලැබ ඇත. මෙහි පළවන්නේ ඒ ගැන Women’s Web අඩවියේ පළවූ ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයයි.
සුගන්ධිව සොයා එල්ටීටීඊ කඳවුරු වලට පිවිසි පීටර්
‘‘සිය පෙම්වතිය වන සුගන්ධිව සොයමින් සිනමාපටයක් රූපගත කරන මුවාවෙන් LTTE බල කඳවුරු තුළට පිවිසුණු පීටර්ගේ මුහුණදෙන බියකරු හා ත්රාසජනක අත්දැකීම් Sugandhi Alias Andal Devanayaki කෘතියේ දිගහැරේ. පීටර් ජීවානන්දම් ලංකාවට පැමිණෙන්නේ මානව හිමිකම් ක්රියාධරයෙකු සම්බන්ධ සිනමාපටයක් රූපගත කිරීමටය. LTTE ය විසින් මෙම මානව හිමිකම් ක්රියාධරයා ඝාතනය කළ බව පෙනී යන අතර ලංකා රජය මේ සඳහා උදව් උපකාර ලබාදීමට මුල් වූවේය. නමුත්, කිසිවෙකුත් නොදන්නා සත්ය වූවේ පීටර් සිය පෙම්වතිය වන සුගන්ධි නම් එල්ටීටීඊ සාමාජිකාව සොයමින් මෙහි පැමිණි බවයි.
නොසිතූ විරූ ලෙස අන්දමින් පීටර් ජනපති ඝාතනයේ වරදට හසුවූ විට යථාර්තය, ඉතිහාසය, මිථ්යා කථා මෙන්ම ප්රබන්ධ එකිනෙක ගැටී පුපුරා යයි. උග්ර රාජ්යවාදය හා විප්ලවය යන දෙපාර්ශ්වයෙන්ම මතුවූ ප්රචණ්ඩත්වය නිරූපණය කළ මේ නවකතාව 2017 වසරේ Vayalar සම්මානයෙන් හා Kerala Sahitya Academy සම්මානයෙන් පිදුම් ලැබුණි. මෙහි දිගහැරෙන්නේ ඉන් උපුටාගත් කොටසකි.‘‘
‘‘ආනන්ද පීටර් ජීවානන්දම්, ඔහු මගේ ආදරණීය පෙම්වතා ය. පීටර් හමුවන තෙක් ආදරය යනු කුමක්දැයි කිසිදිනක නොදැන සිටි මා, ඔහු මගේ නෙත ගැටුණු පළමු මොහොතේ පටන් ආදරය යනු කුමක්දැයි හැඳිනගන්නට පටන් ගතිමි. පීටර්ව මගේ ජීවිතයට කිසිදිනක හමුනොවුණා නම් නිසැකවම මගේ දිවිය ඉයක්කාමම් වෙනුවෙන් අවසන් කර හමාරය.
මා සුගන්ධිය. ඉයක්කාමම් (දමිළ ඊළම) මට දුන් නම එයයි. ආන්දල් දේව්යානකී මගේ මාපියන් මට දුන් නමයි. කොළඹ ඉපදුණු මා අවුරුදු තුනක් වන තෙක් එහි හැදී වැඩෙන්නට විය. කොළඹ විශ්වවිද්යාලයේ දමිළ අංශයේ මහාචාර්යවරයෙකු ලෙස සේවයේ යෙදුණු රත්නතම්බි මගේ පියා ය.
මගේ මව කන්කාවල්ලි නම් වූ අතර ඇය කාසල් වීදිය රෝහලේ නාරිවේද අංශයේ සේවය කළාය. නමුත්, මේ දෙදෙනාම හැදී වැඩී ඇත්තේ යාපනයේ නල්ලුර් හිදීය. මගේ සොහොයුරු සූර්ය ජෝති නම් විය. මේ කිසිවෙකුගේ මුහුණු දැන් මගේ මතකයේ නැති අතර මගේ මතකය ඇරඹෙන්නේ ඔවුන්ගේ ඝාතනයන් ද සමගිනි.
කළු ජූලියේ අඳුරු මතකය
1983 ජූලි 24 වැනි ඉරිදා රාත්රියේ එවකට වයස අවුරුදු තුනක ළදැරියක් වූ මා අපේ ගෙදරට යන අතරමග කාර් රථයක හිටියා මතකය. නගර සීමාවට පැමිණෙන විටදී සැහැසි කටයුත්තක සේයාවක් පෙනෙන්නට ගත්තා මතකය. තැන තැන ඇවිළුණු ගිනි ගොඩවල් වලින් දුම් හමමින් තිබුණි. කඩසාප්පු ගිනිගනිමින් තිබූ අතර අප බොරැල්ල බස් නැවතුම්පළට ළඟාවෙන විට කඩු අමෝරාගත් නොහික්මුණු කණ්ඩායමක් අප දෙසට වේගයෙන් එන්නට විය.
මෝටර් රථය නවත්වා තාත්තාව රථයෙන් එළියට ඇද දැමූ මේ තරුණයින් අප කී කිසිවක් ගණන් නොගත්තේය. අප කරුණු පැහැදිලි කරදෙන්නට උත්සහ ගත්තද ඒ කිසිවෙකුත් අපට ඇහුම්කන් දෙන්නට සූදානම් නොවීය. ‘කොටි, කොටි‘ යැයි පවසමින් ඔවුන් මගේ පියාට පිහියෙන් අනින්නට වූවේය. තාත්තාගේ සිරුරෙන් වෑහී ගිය රුධිරය රළු පොළව සිපගන්නට වූවේය. හිතාමතා කළාද නොකළාද නොදන්නාමුත්, මා කාර් රථය ඇතුළේ සිටියදීම ඔවුන් ඊට ගිනි තබන්නට විය. මගේ මාපියන් මෙන්ම සොහොයුරා ද සිය අවසන් හුස්ම හෙලමින් සිටියදී වාහනය පුරාද බුර බුරා ගිනිදැල් නැගෙමින් තිබුණි. මා ගින්දර, දුම මෙන්ම තැතිගන්වන සුළු ළතෝනි හඬ මැද තනිවිය. සාහසික වී සිටි මිනිසුන් පිරිස අතර සිටි ළතෙත් හදවතක් තිබූ එක් තැනැත්තෙකු මෝටර් රථයේ දොර ඇර මා ඉවතට ඇද දැමුවේය. මැරුණු මිනිසුන් හා අවසන් හුස්ම හෙළමින් සිටි මිනිසුන් අතරින් හමුවූ මට සිහි එළවා ගත නොහැකි විය.
මෙදින හෙළු තරම් කඳුළැලි මා ජීවිතයේ කිසිදිනක හොලා නැත. මා කොළඹ ආසන්නයේ පිහිටි සරණාගත කඳවුරක හැදී වැඩුණු අතර දිනකට දෙවරක් ඇළුමිනියම් තැටියක දා දෙන හාල් කැඳ ඉන්පසු දෛනික ආහාරවේල විය. කිසිම ඇතිරිල්ලක් නැති සිමෙන්ති පොළවේ මට නිදාගන්නට සිදුවිය. සිංහල සෙබළුන්ගේ අපයෝජන කඳවුර තුළ රැව් පිළිරැව් දෙන මැදියම් රැයේ නිදිමත දැනෙන හැම මොහොතකම මගේ මාපියන්ගේ හා සොහොයුරාගේ මුහුණු පෙනෙන්ට වූයෙන් නින්ද අහලකටවත් ළං නොවුණි. ලන්ඩනයේ ආර්ථික විද්යා ඇකඩමියේ පාර්යේෂණයක නිරත වෙමින් සිටි මගේ මවගේ සොහොයුරා වූ කුමාරවේල් මා සිටි තැන සොයා ආ අතර වයස අවුරුදු හයේදී මෙතැනින් නිදහස ලබන්නට හැකිවිණි.
ඉයක්කාමම් විප්ලවීය අරගලයක් වේවිද ?
මා ගතකළ අවසනාවන්ත ළමාවිය පසුකලෙක නිදහස වෙනුවෙන් අරගල කරන්නියක බවට පත්වීමට හේතුවුණි. අනෙක් කාන්තා සෙබළුයන් මෙන් නොව ඉයක්කාමම් වෙත සම්බන්ධවීමට හේතුවුයේ ඔවුන් මගේ පවුලේ උදවියට තර්ජන කිරීම නොවේ. මේ සම්බන්ධයෙන් මා තුළ පැවති දුර්මත ද ඊට හේතුවිය. ඇන්ටන් බාලසිංහම්ගේ ලන්ඩන් නිවසේදී වයස අවුරුදු 20 දී මා ඉයක්කාමම් වෙත සම්බන්ධ වන විට මගේ මාමා උදාසීන ලෙස එය අනුමත කළ අතර එය විප්ලවීය අරගලයක් වනු ඇති බව මගේ විශ්වාසය විය. දමිළ ඊළම බිහිකිරීමට අවි අතට ගත් වාමාංශික විප්ලවයෙන් හැකිවනු ඇති බව ඇන්ටන් බාලසිංහම්ගේ බිරිඳ වූ ඇඩෙලි මගේ හිත තුළට කාවැද්දුවාය. ලන්ඩනයේ සිනමා පාසලට සමුදීමට හේතුවුණේ මේ වැටහීමෙන් ලැබුණු පෙළඹවීමයි.
මගේ මාමාගේ නිවස පිහිටා තිබුණේ බටහිර ලන්ඩනයේ වෙස්ට් පාර්ක් වලය. බංග්ලාදේශ කාන්තාවක් වූ ඔහුගේ බිරිඳ නීලම්බරී චැටර්ජි නම් වූ අතර බීබීසී නාලිකාවේ පුවත් ප්රකාශිකාවක ලෙස සේවයේ යෙදුණාය. ඔවුන්ට දරුවන් නොසිටි නිසා සමහරවිට මා ඔවුන්ගේ දියණියක ලෙස දකින්නට ඇත. කුඩා අවදියේදී මගේ හිතට දැඩිව බලපෑ සිදුවීම් මගින් මසිත ඇතිකළ තුවාල ඔවුන්ගේ ආදරයත් මැද ක්රමයෙන් හැදී වැඩෙන්නට වීමත් සමග සුවපත් විණි. වයස අවුරුදු 10 වනවිට අනෙක් හැම දරුවෙක්ම මෙන් මා ද සතුටින් සිනාසෙමින් කෙළිදෙළෙන් ගතකරන්නට විය. මේ සමයේදී නැන්දාගේ කොඩැක් කැමරාවෙන් ඡායාරූප ගන්නට වූ අතර පසුකාලීනව මෙය මගේ පුරුද්දක් විය.
මගේ මාමා වගේම නැන්දා ද විවෘත හා පුළුල් මනසකින් යුක්ත වූවන් විය. මගේ ජීවිතය ඇතුළේ කළයුත්තේ කුමක්දැයි තීරණය කරන්න ඔවුන් මට පූර්ණ නිදහස ලබාදුන්නේය. සිනමාවට මා දැක්වූ ඇල්ම හා හැකියාව දියුණු කරගන්නට මට ලැබුණි දිරිය නිසා ලන්ඩන් සිනමා පාසලට සම්බන්ධ වීමි. ඔවුන් ජීවිතය දෙස බැලුවේ යථාර්තවාදීය. කුඩා අවදියේදී මා ගතකළේ කුමන දිවියක් දැයි මා හැදී වැඩෙත්ම ඔවුන් කියාදෙන්නට වූ අතර ඒ කිසිවක් මගේ සඟවන්නට උත්සහ ගත්තේ නැත. කෙසේවුවත්, මගේ මාමා ඉයක්කාමම් (දමිළ ඊළම) යන අදහසට කිසිසේත්ම එකඟ නොවූවේය. එය ඔහුගේ පුද්ගලික අදහස විණි. නමුත්, ඇඩෙලි මගේ ඔළුවට නව අදහස් එක්කිරීමෙන් පසු මා ඉයක්කාමම් සමග එක්වීමට තීරණය කිරීමත් සමග මාමා, මා වැළැක්වීමට කිසිසේත්ම උත්සහ නොගත්තේය. ඔහු මෘදු ලෙස පැවසුවේ ‘ඔයාගේ අත් වලට අවි බර වැඩියි.‘ යන්නයි. මා ඉයක්කාමම් සමග එක්වූ දින ඔහු පැවසුවේ, ‘ඔයා දවසක එයාලා එක්ක එකතුවෙන බව මං දැනගෙන හිටියා. මට ඔයාව නවත්වන්න වුවමනාවක් නැහැ‘ යන්නයි. නමුත්, ඒ වනවිටත් ඔහුගේ දෑස් කඳුළින් තෙත්වී තිබුණි.
ලන්ඩනයේ ජීවිතයට තිත තබා දමිළ ඊළම වෙනුවෙන්
මගේ ජීවිතයේදී මාමා වැළපෙනු දුටු පළමු අවස්ථාව එය විය. ‘ඔයාට මගේ උදව් ඕන වෙන ඕනම වෙලාවකදී මට කතාකරන්න. හෘදසාක්ෂියට එරෙහි කිසිම දෙයක් කරන්න එපා‘ යන්න ඔහු මට පැවසූ අවසන් වැකි විණි. මාමා සමග කතාබහ කළ නොහැකි අන්දමේ කිසිවක් මගේ ජීවිතයේ සිදුනොවූවත් ඉයක්කාමම් වෙත බැඳුණු මා යළි කිසිදිනක ඔහුට කතා කළේ නැත. ඉන් පසු කෙදිනකවත් මා යළි ඔහුව දුටුවේ ද නැත.
මගේ නැන්දා වූ නීලම්බරී චිතගොන්හි කොමියුනිස්ට් නැඹුරුවකින් යුතු පවුල් පරිසරයක හැදී වැඩුණු තැනැත්තියක් වූ අතර බ්රිතාන්ය කොමියුනිස්ට් පක්ෂය සමග ඇයට සමීප සබඳකම් තිබුණි. කොමියුනිස්ට් පක්ෂ සාමාජිකයින් නිරතුරුව අප සිටි නිවසට ද පැමිණ ඇය සමග දීර්ඝ සංවාද වල නිරත වන අවස්ථා අතිශය සුලබ දසුනක් විය. නමුත්, මගේ මාමා මේ සංවාද වලට සහභාගී නොවූවේය. ඔහු දැඩිව ඇළුම් කළේ ආර්ථික විද්යා ක්ෂේත්රයේ පර්යේෂණ වල නිරතවීමට වුවත් ලෝකය පුරා දියත් වන නිදහස් අරගල ගැන මේ දෙදෙනා තුළ අදටත් දැඩි උනන්දුවක් පවතියි. මෙවැනි විමුක්ති අරගලයන් ගැන ලියැවුණු සඟරා, වාර ප්රකාශන නිවසට ගෙන්වා ගැනීමේ පුරුද්දක් මොවුන්ට තිබුණි. මේ ලේඛනයන්හි නිදහස ගැන ලියැවී තිබුණු බහුවිධ මානයන් මෙන්ම ඔවුන් තුළ තිබුණු ධෛර්යය මෙන්ම මතවාදීමය විවිධත්වය ද මගේ සිත තුළ දැඩි පෙළඹවීමක් ඇතිකළේය. නමුත්, රෝසා ලක්සම්බර්ග් ජාතිකත්වය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි බව මේ සමයේදී මා දැනුවත්ව සිටියේ නැත. ඊලාම් ව්යාපාරය ධනපති පංතියට එරෙහිව නිර්ධනයින් විසින් දියත් කරන පංති අරගලයක් නොවන මට වැටහුණේ මින් දිගු කලකට පසුවය. මේ අරගලයට දායකවීමට මා පෙළඹූ එකම කරුණ වූයේ මගේ මාපියන් හා සහෝදරයා අමු අමුවේ මරා දැමූ සිංහල ජාතිවාදීන්ගෙන් පලිගැනීමට තිබූ පිපාසයයි.
ලන්ඩනයේ දිවි ගෙවූ අනෙක් වාමාංශික බුද්ධිමතුන් මෙන්ම ඊලාම් විප්ලවකාරී ශිෂ්ය සංවිධානය (EROS) සමග මගේ මාමාට ද සමීප සම්බන්ධතා තිබුණි. EROS නිර්මාතෘවරුන් වූයේ වී.බාලකුමරන් හා අරුල් ප්රගාසම්ය. ඉයක්කාමම් සමග ලාංකීය මුස්ලිම් පිරිස් ද එක්විය යුතු බව කීමේ මගේ මාමාය. ඔහු හා පලස්තීන නිදහස් අරගල සංවිධානය (PLO) ආර්ථික කවය අතර පැවති සමීප සබඳතා උපයෝගී කරගෙන EROS වෙත සහය ලබාගැනීමේ අදහසක් තිබුණි. මේ සබඳතා ඔස්සේ දමිළ නිදහස් අරගලයට දායකවූවන්ට මෙවලම් ලබාදීම හා PLO මධ්යස්ථාන කීපයකදී ඔවුන්ව පුහුණු කිරීමේ අවස්ථාව උදාවිය. නමුත්, මාක්ස්වාදී දර්ශනයෙන් මිදුණු ඉයක්කාමම් දමිළ – හින්දු ජාතිවාදය දෙසට ඇදී යනවිට මගේ මාමා මේ ව්යාපාරයෙන් ඉවතට ගියේය. EROS සංවිධානය තුළ ද මතවාදීමය වශයෙන් දැඩි පිපිරීම් හටගත් කල බාලකුමරන් වැනි පුද්ගලයින් කොටි සමග එක්විය. මාමා සිය හිතවතුන් සමග පැවති සබැඳියාව අත්නොහලද ඔවුන් නිවැරදි මාවත තෝරා නොගත් බවට වූ අදහස දැඩිව දරා සිටියේය.
ක්රීඩාව මෙන්ම සංගීතයෙන් ද හොලන්ඩ් පාර්ක් පාසලේදී විශිෂ්ට කුසලතා පෙන්නුම් කිරීමට මට හැකිවිය. යාපනයේ රාජකීය පවුලකට අයත්ව සිටි මගේ මවගෙන් දායාද වූ සුරූපී බව නිසා මා කිසිසේත්ම අවලස්සන තැනැත්තියක නොවූවාය. ඇඩෙලි බාලසිංහම් මා ගැන හොයාබැලීමට පැමිණි කාලයේදී මගේ ජීවිතය පිරී ඉතිරී තිබුණේ සිනමා පාසල, යාළුවෝ, පෙම් සබඳතා, බොරු ආරවුල්, පුංචි පුංචි මත්පැන් සාද Britpop සංගීතය ආදියෙනි. මේ ජීවිතය හාත්පසින්ම වෙනස්කර මා තුළ මියැදෙමින් තිබුණු පළිගැනීමේ චේතනාව යළි අවදි කිරීමට පෙළඹවූවේ ඇයයි…‘‘
සටහන – වින්ධ්යා ගම්ලත්
