මිනිස් ජීවිතය යහපත් ආකාරයෙන් සකසා ගැනීම පිණිස අවශ්‍ය කෙරෙන තත්ත්වයන් හා පද්ධතීන් නිර්මාණය කිරීමේ කලාව දේශපාලනය වශයෙන් ඇරිස්ටෝටලියානු අර්ථයකින් වටහා ගත හැක. දේශපාලනය පිළිබඳ ඇරිස්ටෝටල්ගේ අදහස අතිශය සදාචාරාත්මකවාදී එකකි. එයට බාහිරව අද දවසේ අප විසින් දේශපාලනය පිළිබඳව සිතනුයේ කිසියම් දෘෂ්ටිවාදීමය භාවිතාවකට අනුවය. ලිබරල්වාදය මඟින් හෝ සමාජවාදය අනුව යමින් හෝ ආණ්ඩුකරණය සහ දේශපාලනය සාපේක්‍ෂ වශයෙන් සඵලදායී මානව ජීවිතයක් ඇතිකර ගැනීම සඳහා භාවිත කළ හැකි ආකාරය පිළිබඳ ඇත්තේ තරගකාරී අදහසකි.
එහෙත් ඇරිස්ටෝටල්ට අනුව දේශපාලනය යනු ‘යහපත් සමාජයක්’ (just society) නිර්මාණය කරගැනීම සඳහා ඉවහල් වන ව්‍යාපාරයකි. එතුළින් රාජ්‍යයක ජීවත්වන පුද්ගලයාට උපරිම වශයෙන් සධාර්මික (virtuous) පැවැත්මක් ඇතිකර ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය කෙරෙන වටපිටාව පිළියෙල කොට දිය යුතුය. එම නිසා දේශපාලකයා යනු ඊනියා ජනතා අවශ්‍යතා සපයන ජනප‍්‍රියවාදී චරිතයක් නොවිය යුතුය. එහෙත් වර්තමානයේදී දේශපාලනය නමැති වෘත්තිය තුළින් අප අපේක්‍ෂා කරන්නේ පක්‍ෂග‍්‍රාහී ලෙස සිදු කෙරෙන භාණ්ඩ බෙදාදීම්, රජයේ රැුකියා ලබාදීම් හෝ අධිවේගී මාර්ග සංවර්ධනය කිරීම පමණි. මෙය දේශපාලන වෘත්තිය පිළිබඳව පවතින සම්භාව්‍ය මතවාදය සමග කිසිසේත්ම නොපෑහෙන ජරාජීර්ණවූ හා විපරීත තත්වයකි.
‘දේශපාලනයේ ආරක්ෂාව පිණිස’ (In Defense of Politics) නමැති කෘතිය සම්පාදනය කරන බර්නාඞ් ක‍්‍රික් දක්වන ආකාරයට දේශපාලන යථාර්ථය තුළ අපට හමුවන බල අරගල, තරගය හා අනෙකුත් ආධානග‍්‍රාහී භාවිතාවන් පවතිද්දීම, ‘දේ්ශපාලනය යනු ආණ්ඩුවේ පීඩාකාරී එළඹුම්වලට එරෙහිව නිදහස හා සමාජීය පර්යාය ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා සමාජය සතුව පවතින වඩාත්ම විශ්වාසවන්තම විකල්පය’ වෙයි. දේශපාලනය අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම ‘අසම්පූර්ණ’, ‘අර්බුදකාරී’ හා ‘සංකීර්ණ’ මාධ්‍යයකි. සමහරවිට දේශපාලනය ‘දෘෂ්ටිවාදය, ජාතිකවාදය, නැත්නම් ජනප‍්‍රියවාදී ප්රජාතන්ත්රවාදය’ හඳුනාගැනීමට භාවිත කරන පදයක් බවට පත්වී තිබෙයි. වර්තමාන තත්වය තුළ දේශපාලනයේ නිරත දේශපාලන වෘත්තිකයා නැතිනම් දේශපාලකයා විසින් ‘පුරවැසිභාවය හා පොදු මනුෂ්‍යත්වය’ පිළිබඳව ලබාදෙන්නේ අවතක්සේරුවකි. එමනිසා සමස්ත සමාජයම පක්ෂ භේදය, දේශපාලන වෛරය, දූෂණය හා වංචා හා අනෙකුත් බහුවිධ දේශපාලන අගතීන්ගෙන් පිරී පවති.
මේ අතර ජනතාව හා දේශපාලකයා අතර පවතින සබැඳිතාව නිරන්තරයෙන්ම ගනුදෙනුවක් බවට පෙරළෙමින් පවතී. සමහරක් මන්ත‍්‍රීන් එළිපිටම කියන්නේ ‘මට ඡන්දය නොදෙන උන්ට මම සලකන්නේ නෑ’ කියායි. මේ අනුව දේශපාලකයා විශ්වාස කිරීම හා දේශපාලනය විශ්වාසය කිරීම යන ද්වයම ශීඝ‍්‍රයෙන් ජනතාව වෙතින් ප‍්‍රතික්ෂේප වෙමින් පවතී. දේශපාලනය යනු අතිශය සමාජීය ක‍්‍රියාවක් වනවා වෙනුවට, අතිශය පෞද්ගලික හා ආත්මාර්ථය පිණිසම සිදුකරන නෂ්ටකාමී දේශපාලකයන්ගේ භාවිතාවක් බවට පත්වී තිබේ.
වර්තමාන දූෂිත දේශපාලන ප‍්‍රභූන් එක්තරා පංතියක් වශයෙන් ක‍්‍රියාත්මක වන ආකාරය අර්ජුන පරාක‍්‍රම ඉතා නිවැරදිව විග‍්‍රහ කරයි. දේශපාලනය පංතියක් (politics as a class) ලෙස හඳුනාගැනීමේ දී එ් තුළ වන පොදු ලක්ෂණ සමහරෙකි. දේශපාලන පංතිය තම පංතිය හා එහි පැවැත්ම පිළිබඳව ප‍්‍රමුඛවම සිතයි. පක්‍ෂය කුමක් වුවත්, දේශපාලන පංතිය තුළ සියලූම දේශපාලකයන් බොහෝවිට සමානයන් වශයෙන් සැලකේ. එමනිසා මෙරට ප‍්‍රධාන පක්ෂ දෙකම අද වන විට දේශපාලන ප‍්‍රතිපත්ති පිළිබඳ කාරණයට වඩා සිය ප‍්‍රභූන්ගේ ආත්මාර්ථකාමී පැවැත්ම වෙනුවෙන් සමස්ත සමාජීය දේශපාලන අවකාශයම විනාශ කරමින් සිටින වගක් පෙනීයයි. එම නිසා ‘යහපාලනය’ හෝ ‘යමපාලනය’ ආදි කුමන නමකින් මෙරට පාලක රෙජිමයන් හැඳින්වුවත් ඔවුන්ගේ යථාර්ථ දේශපාලන භාවිතාව නිරන්තරයෙන්ම දූෂිත ධනපති දේශපාලන පැළැන්තියේ වත්මන් හා අනාගත බල ව්‍යාපෘතිවල පැවැත්ම සඳහා පමණක් යොමුවී තිබේ. එහෙයින් දේශපාලනය යනු යහසමාජයක් ගොඩනඟන උපකරණයක් වෙනුවට, සමාජ ආතතිය, අසහනය, දූෂණය, සූරාකෑම, අසාධාරණය වඩවන වංචාකාරී හා දූෂණකාරී භාවිතාවන්ට උදව් සපයන ප‍්‍රධානතම මෙවලම වී තිබෙයි.
මැක්ස් වෙබර් දක්වන ආකාරයට දේශපාලනය වෘත්තියක් බවට පත්කර ගැනීම දෙයාකාරයකින් සිදුකළ හැක. එක්කෝ යමෙකු දේශපාලනය සඳහා ජීවත් විය යුතුය. නැතිනම් දේශපාලනය සිය ආදායම් මාර්ගය බවට පත්කරගෙන දේශපාලනය තුළින් ජීවත් විය යුතුය. අද දවසේ වැඩි වශයෙන්ම අපට හමුවන්නේ සිය පෞද්ගලිකත්වය වෙනුවෙන් දේශපාලනය භාවිතකරන, දේශපාලනයෙන් ජීවත්වන දේශපාලන පංතියයි. එම පංතිය වෙනුවට ‘දේශපාලනය දේශපාලනය පිණිසම’ භාවිත කරන හා දේශපාලන යහසමාජයක් නිර්මාණය කිරීමට වෙහෙසෙන පංතිය බලයට රැුගෙනායුතු නොවේද?
අතුලසිරි සමරකෝන්
