අපි මුලින්ම 88/89 භීෂණය කාලෙට යමු…
මම ඉපදුනේ හුංගම. උසස් පෙළ කරන කාලේ තමයි රණ්නේ පදිංචිවුණේ. 88/89 භීෂණ කාලෙ තමයි මම රණ්නට එන්නෙ. ඒත් මගේ මතකයේ වැඩිහරියක් තියෙන්නෙ හුංගම. ඒකත් මෙහෙමයි වුණේ. මම ඒකාලේ දේශප්‍රේමී ජනතා වියාපාරයේ හිටියා. පෝස්ටර් බැනර් අදින එක තමයි කළේ. දවසක් හමුදාව මාව අල්ලගෙන යනවා. හැබැයි මාව හමුදාව අල්ලගෙන යන්නෙ මේ පෝස්ටර් අදින එකට නෙවෙයි. මම ගෙදර ටොයිලට් එකේ වැඩකට බට ගේන්න යනවා අම්බලන්තොට ටවුන් එකට.
අරං එනකොට ජීෆ් එකක් ඇවිත් මාව ථේරපුත්තාභය කියන කඳවුරට අරන් යනවා. ඒ ගෙනගිහිං මට වඳ දෙනවා. මම ඉතිං හිතුවා මම මේ කරපු මොනාහරි වැඩකට තමයි මේ අරං ගියේ කියලා. ඒත් මාව එදා අරගෙන ඇවිත් තිබුණේ අර අගල් හතරේ පයිප්ප අරගෙන ආපු නිසා. මොකද ඒ පයිප්ප වලින් ඒකාලේ බිම්බෝම්බ හැදුවලු. මම ඒකවත් දැනගෙන හිටියේ නෑ. හැබැයි සුමිත් අතුකෝරළ මරපු එකට මම ඇන්ද කටවුට් එකක් කෑම්ප් එකේ ගෙනත් දාලා තිබුණා. ඉතිං මම හිතුවේ මම අරං ආවේ පෝස්ටර් බැනර් අදින නිසා තමයි ආයිත් ගෙදරනම් යන්න ලැබෙන එකක් නෑ කියලා. කොහොම හරි අනපේක්ෂිත විදිහට තමයි බේරුණේ. අපේ තාත්තා කෘෂිකර්මේ වැඩකළේ. ඒකාලේ ෆාම් එකේ ජීෆ් එක කෑම්ප් එකට අරං තිබුණා. ඉතිං ජීෆ් එකේ ඩ්‍රයිවර් විදිහට වැඩකරපු මාමා මාව කෑම්ප් එකේදි දැකලා අඳුරගෙන ගෙදරට ගිහිං කියලා තිබුණා. අම්බලන්තොට උදය රෙකෝඩ්බාර් කියලා එකක් තිබුණා. ඒකේ අයිති උදය අන්කල් එයා තමයි මාව බේරගත්තේ. මොකද කෑම් එකේ ලොක්කයි උදය අන්කලුයි දියතලාවෙ එකට ස්කෝලෙ ගිහිං තියෙන්නේ. කොහොම හරි ඔහොම බේරිලා ගෙදර ආවා. ආව විතරයි අල්ලපු ගමේ බිම්බෝම්බයක් පිපුරුණා. ඉතිං දැන්නම් අහුවුණොතින් ඉවරයි කියලා ගමෙන් පැන්නා. සරත්චන්ද්‍ර පරණමාන්න කියලා සංගීත ගුරුවරයෙක් හිටියා එයා එක්ක තාත්තලා හුංගම කලා ආයතනයක් කලා. ඒකට කොළඹින් කලාකරුවෝ එහෙම සහභාගී වුණා. ඒ කලා ආයතනය ඒකාලේ හම්බන්තොට හරි ජනප්‍රියයි. ඉතිං මේ සරත්චන්ද්‍ර මහත්තයාගෙ ගෙදර තිබුණේ බටාත. එයාලගෙ ගෙවල් කියන්නෙ පොලිසිය හමුදාව එන තැන් නෙවෙයි. ඔවුන් මධ්‍යම පාන්තිකයෝ. මම භීෂණයෙන් බේරෙන්න එහෙ ගිහිං නතර වුණා. ඒ එක්කම ස්කෝලෙ ගමනත් නතර වුණා. අපි මේ කලායතනයේ අරමුදල් සොයා ගන්න ගොවිපොළක් කලා. මම ඒකේ වැඩ කලා. ඊටපස්සෙ මේ කලායතනය තංගල්ලට එනවා. එතනදි තමයි සරත් වීරසිංහ කියන චිත්‍ර ගුරුවරයා මට මුණ ගැහෙන්නෙ. එයා තමයි මගෙන් අහන්නෙ ඇයි උසස් පෙළ කරන්නෙ නැත්තෙ කියලා. එතකොට මාස 11යි උසස් පෙළ විභාගෙට. සර් මට දික්වැල්ලෙ ස්කෝලයක් සෙට්කරලා දුන්නා. මම මාස 11කින් උසස් පෙළ කලා. ලේසියෙන්ම වෙන කැම්පස් එකකට යන්න ලකුණු තියෙද්දිත් මම සෑහෙන්න කාලයක් බලාගෙන ඉදලා සෞන්දර්ය කැම්පස් එකටම ආවා.
ඔබ කැම්පස් එනකොට ඔබ චිත්‍ර ශිල්පියෙක් එක පැත්තකින්. ඒ තාත්තගේ චිත්‍ර භාවිතාවන් නිසා. තාත්තත් එක්ක එකතුවෙලා චිත්‍රය සොයාගෙන ගිය මුල් අවධිය ගැන කතාකරමු.
ඔව් මගේ තාත්තා හුංගම හිටිය හොඳ සිත්තරෙක්. තාත්තා මුලින්ම අඟුණුකොලපැලැස්සෙ හස්ති කියන ෆිල්ම් හෝල් එකට තමයි කටවුට් ඇන්දේ. ඊටපස්සෙ අම්බලන්තොට සාලිය කියන ෆිල්ම් හෝල් එකට ඇන්දා. අම්බලන්තොට සාලිය එකේ අදින කාලේ මමත් නිතරම හෝල් එකට යනවා. මේ වැඩේට අමතරව තාත්තා බෝඩ් ඇන්දා. ඒක කලේ ගෙදර තියාගෙන. මුලින්ම කලේ බෝඩ් පාටකරපු එක. ඊඟට අකුරු අදින්න හුරු කලා. එක එක පරිමාවන් වලට. ස්කෝලෙ අටේ පන්තියේ වගේ ඉන්නකොට තාත්තා මාව චිත්‍රපටවල කටවුට් අදින්න එකතුකරගත්තා. සමහර චිත්‍රපට කටවුට් රෙද්දක් ගහලා පලංචි ගහලා එකේ නැගලා ඇන්දා. එහෙම ඇන්දේ මාසේ හමාරෙ දුවන ජනප්‍රිය චිත්‍රපටවල කටවුට්. සමහර දෙමළ ඉංග්‍රීසි චිත්‍රපටි තියෙනවා දවසයි දෙකයි හෝල් එකේ දුවන්නේ, එහෙම එකක් ආවහම කරන්නෙ ඩිමයි පේපර් බිම දාලා එකක් උඩ එකක් එන විදිහට, ඒක උඩ ඇවිදිමින් අදිනවා. මොකද පෑගුනා කියලා ප්‍රින්ටින් ඉන්ක් එකේ සළකුණු හිටින්නේ නෑ. එහෙම වැඩ ගොඩක් තාත්තා මට කරන්න දුන්නා. එතනින් තමයි මේ මාධ්‍යට තියෙන බය ඇගෙන් යන්න ගියේ. මට තාම මතකයි විජය ගාමිණි වගේ අයගේ ඇග උඩ නැගලා තමයි ඔවුන්ගේ ලස්සන මූණු පින්තාරු කලේ. අද මෙගේ යාළුවෝ මට කියනවා ගොඩාක් අය චිත්‍ර අදින්න මැණික්කටුවෙන් පහළ තමයි පාවිච්චි කරන්නේ, ඒත් සුජිත් මුළු අතම පාවිච්චි කරනවා කියලා. මම හිතන්නේ ඒ හුරුව එන්නෙ මෙතැනින්. මානව රූප වගේ දේවල් අදින්න මූලිකවම මම ඉගන ගත්තේ මේ විදිහට තාත්තගෙන්. ඊළගට සරත් වීරසිංහ මගේ ඊළග චිත්‍ර ගුරුවරයා ඔහුත් සිතුවම් සහ පින්තාරු කලාවට අවශ්‍ය බොහෝ දේවල් මට උසස්පෙළ අවධියේම ඉගැන්නුවා. එයින් නොනැවතී ඔහු මාව මුල්කිරිගල පන්සලේ විනාශයට යන සිතුවම් පිටපත් කරගන්නත් යැව්වා. ඉතිං මම කැම්පස් ඇවිත් චිත්‍ර අදින්න ඉගන ගත්තේ නෑ. මම කැම්පස් එකේ ඉගනගත්තේ මූර්ති කියන කලාව.
බැනර පෝස්ටර් ඇදීම, මේක කලාවක් ද?..
ඇත්තටම කලාවක් කියන්න බැහැ. සංනිවේදන මාධ්‍යක්. හැබැයි අර කලාවේ තියෙන ශිල්පීය පැත්ත මෙතන තිබෙනවා. පරිමානයකට අකුරු අදිනවා කියලා කියන්නෙත් ආර්ට් එකක් කියලා කෙනෙකුට කියන්න පුළුවන්. පෝස්ටරය ගත්තත් එහෙමයි. ජේ වී පී පෝස්ටර් ගන්නකෝ. මම කැම්පස් ඇවිත් වැඩියෙන්ම කලේ පෝස්ටර් අදින එක. සෞන්දර්ය කැම්පස් එකේ විතරක් නෙවෙයි ජපුරේ කැළණියේ පේරාදෙණියේ මේ හැම එකකම පෝස්ටර් ඇන්දා. පැයකට හතලිහක් විතර අදිනවා. එදා ඉදලා මේ පෝස්ටර් එකතුකලානම් කවුරු හරි මේක අස්සෙ කොතරම් දුරකට ආර්ට් කියන දේ තියෙයිද කියලා බලන්න පුළුවන්. සමහර වෙලාවට සංනිවේදනය කියන තැනින් එහාට ගිහිං සමකාලීන කලාවේ හැඩය ගන්නෙ කොහොමද කියලත් ඒ ඔස්සෙ අපිට හිතන්න පුළුවන්.
94 තමයි සෞන්දර්ය කැම්පස් එකට එන්නේ.. චිත්‍රපට කටවුට් ඇදපු සිත්තරාට මොකද එතනින් පස්සෙ වෙන්නේ…
ඔව් 1991 තමයි උසස් පෙළ කලේ. ඒත් මේකටම එන්න බලාගෙන හිටපු නිසා මාත් එක්ක එකට විභාගේ කරපු අය කැම්පස් යනකොට මම ගෙදරට වෙලා හිටියා. 1994 තමයි මම කැම්පස් එන්නෙ. කැම්පස් එකට එන්න කලින් සරත් වීරසිංහ සර් ගේ චිත්‍රවලට අපි කිව්වේ මොඩර්න් ආර්ට් කියලා. ගැහැණු මූණක් අදිනවා කියලා හිතමු. අපි එතකොට එක ඇහැක් වහලා අදිනවා. ඔය වගේ දේවල්. විනී ගෙට්ටිගොඩ වගේ අයත් මේවා කලා. ඉතිං තේරුමක් දන්නෙ නෑ හැබැයි අපි ඒකාලේ මේවට කිව්වෙ මොඩර්න් ආර්ට් කියලා. ඊළඟට 1998 විතර වෙනකොට තමයි තේරෙන්න ගන්නේ මේක මේ ස්ටැන්ලි අබේසිංහ, ජෝජ් කීට් වගේ අයගෙන් වියාප්ත වුණ එකක් කියලා. මේකේ මුල තියෙන්නෙ පිකාසෝ ළඟ කියලා. හැබැයි එතන තමයි ආරම්භය. ඊට පස්සෙ කැම්පස් එකේදි මුණගැහෙනවා මෙතැනිනුත් වෙනස්ව වැඩ කරන අය. සරත් චන්ද්‍රජිව, චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර,රොහාන් අමරසිංහ, ජගත් වීරසිංහ, වගේ අය තමයි ඒ. ඔවුන් අපි මේ මුලින් කතාකරපු මොඩර්න් ආර්ට් කියන තැනට ටිකක් එහාට ගිහිං ආර්ට් ඇතුලේ වැඩකරපු අය. මොවුන් අතරින් මම යම් අභාෂයක් ගත්තනම් ඒ සරත් චන්ද්‍රජිවගෙන්. මම කැම්පස් එන්න කලින් ඉදලාම සරත් චන්ද්‍රජිවගේ මූර්ති කලාවට ඇලුම්කලා. මම ඒ වෙනකොට දැකලා තිබුණ පන්සල්වල මූර්ති සහ චීන මූර්ති කියන දෙවර්ගයට වෙනස් මගක තමයි සරත්ගේ මූර්ති කලාව ස්ථාන ගතවෙලා තිබුණේ. ඉතිං මේ ආසක්ත වීම නිසාම තමයි මම කැම්පස් එකේදී උපාධිය සදහා මූර්ති කියන විෂය තෝරා ගන්නේ. මෙයාලගේ වැඩ අධ්‍යනය ඇතුලේ සහ චිත්‍රය ස්ව උත්සාහයෙන් සොයා යෑම තුළ තමයි සුජිත් රත්නායක වර්ධනය වෙන්නේ.
ඔබ මේවනවිට චිත්‍ර ප්‍රදර්ශන රැසක් තියලා තිබෙනවා. හැබැයි ඔබ මූර්ති ඉගනගත්තා කියලා කිව්වාට එහි නිරත බවක් පෙන්නේ නැහැ..
මූර්ති කියන්නේ චිත්‍රය වගේ නෙවෙයි ටිකක් බරපතළයි. චිත්‍රයේ වගේ අපි හිතන දේ ඉක්මනට ගන්න බැහැ. පිත්තල වේවා, මැටි වේවා, සිමෙන්ති වේවා, කළුගල් වේවා, ලී වේවා ඒක වෙනුවෙන්ම වෙන්වෙච්ච තාක්ෂණික කරනා ටිකක ඉන්න වෙනවා. ලොකු කාලයක් ඒ වෙනුවෙන් වියදම් කරන්න වෙනවා. අනික ලොකු මුදලක් වැය කරන්නත් වෙනවා. අපි තවම ජිවත්වෙන්නේ නන්නත්තාර වුන ජීවිතයක. දැන් මට වයස 40 ගානක් වෙනවා. එත් මට තවම මේ වැඩ කරන්න ස්ථිර තැනක් නැහැ. එතකොට අර කාලය මූර්තියකට දෙන්න අමාරු වෙනවා. එතකොට ඒ රිද්මය ගිලිහිලා යන්න පුළුවන්. මම චිත්‍ර අදින්නේ මට මගෙන් නිදහස් වෙන්න. ඉතිං ලොකු කාලයක් ඉවසන්න බැරි බවකුත් මට ස්භාවයෙන්ම තිබෙනවා.
ඔබගේ මුල්කාලීන චිත්‍ර බැලුවහම ඒවායේ කළු කියන වර්ණය සුවිශේෂී විදිහට පේනවා.
ඔව් ඔබ හරි. මට එක කාලයකදී අනන්‍යතාවයක් හැදිලා තිබුණා මේ කළු භාවිතය නිසා. ඒක මගේ චිත්‍ර විකිණෙන්නත් එක හේතුවක් වුණා. ඇත්තටම මෙතැනදී වුණ දේ තමයි මට මේ වර්ණ කලවම් කරකර ඒ වෙනුවෙන් කාලය වැයකරන්න බැරි හදිස්සියක් තිබීම. ඒක මට කරදරයක්. වර්ණ කලවම් කරකර ඉන්න ගියහම හිත අස්සේ තිබෙන දේ එකපාරට එලියට දාන්න බැහැ. බලන් ඉන්න වෙනවා. මට බලන් ඉන්න බැහැ. ඉතිං මම මුල් කාලයේ කළු පාටින් විතරක් ඇන්දා. එතකොට ඒක ස්ටයිල් එකක් වුණා. ඒකාලේ අපේ කැම්පස් එකේ හිටියා සරත් සූරසේන කියලා ගුරුවරයෙක් මිනිහා ඕකට කිව්වේ සුජිත් මූර්ති අදිනවා කියලා. මූර්තියක් ගත්තහම ඒක පෙන්නේ පාටවලින් නෙවෙයි. හැඩයෙන්. එතකොට පාට වැදගත් නැහැ. ත්‍රිමාණ ගතිය තමයි වැදගත්. එතකොට අපි හොයන්නේ වස්තුවක තියෙන හියූ එක නෙවෙයි එකේ තිබෙන ත්‍රී ඩී එක. මේ ත්‍රිමාන ගතිය වැඩියෙන් එන්නේ කළු නිසා.
චිත්‍ර කැම්පස් එකේදී ඉගනගත්තේ නැහැ කිව්වනේ. එතකොට මූර්ති ඉගනගත්තද?
ඔව් කතා දෙකක් නැහැ ඉගනගත්තා. හැබැයි මෙහෙම දේකුත් වුණා අනික් කැම්පස් වලට වගේ නෙවෙයි අපිට හොස්ටල් තිබුණේ නැහැ. ඉතිං අපි කැම්පස් එකේම තමයි නතරවෙලා හිටියේ. එතකොට ඉහළ වසරවල සහෝදරයෝ මූර්ති වගේ දේවල් කරනවා අපි බලාගෙන ඉන්නවා.එතකොට අපිට ඒ තාක්ෂණය අහුවෙනවා. එහෙම නැතුව සිලබස් එකම ඉගනගෙන මූර්ති කරන්න බැහැ.
අපිට අතීතයේ හොද මූර්ති කලාවක් තිබුණා දැන් එහෙම නැහැ කියලා කෙනෙකුට තර්ක කරන්න පුළුවන්. ඒකට හේතුව අද දවසේ මූර්ති කලාව චිත්‍රය තරම්වත් ප්‍රචලිත නොවීම.. මොකද්ද හේතුව?
මහින්ද අබේසේකර, බන්දුල පීරිස්, තිස්ස රණසිංහ වගේ අය අපි මුලින් කතාකරපු මොඩර්න් ආර්ට් කියන එක ඇතුළේ හොද මූර්ති නිර්මාණ කළා. ඊට පස්සේ සරත් චන්ද්‍රජිව වගේ අය. එතනින් එහාට යම් දෙයක් නොවුණ බව පෙන්න තිබෙනවා. ඒකට අර මම මූර්ති කරන්නේ නැති හේතුවම වෙන්නත් පුළුවන්. චිත්‍රය ගන්නකෝ අපේ චිත්‍ර ශිල්පීන් සමහර අය තමන්ගේ ස්යිලිය විදිහට ගොඩනගාගෙන තිබෙන්නේ විවිධ වැඩකරන ගමන් කරන්න පුළුවන් දේවල් මිසක් අන්තර්ගතය විසින් ඉල්ලාසිටින දේවල් නෙවෙයි. චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර, කරුණාසිරි විජේසිංහ, කිංස්ලි ගුණතිලක, දුමිත් කුලසේකර වගේ කිහිප දෙනෙක් විතරයි එහෙම ගොඩනගාගත්ත අන්තර්ගතය විසින් ඉල්ලා සිටින සයිලියක් තිබෙන්නේ. ඒ කියන්නේ ඔවුන් ඒ කෘතිය කරන කාලෙට හෝ අනික් වැඩ නතරකරලා ඒ කෘතිය කරනවා. අනික් අය එහෙම නෙවෙයි. තමන්ට වෙලාවක් නැත්තං තියෙන වෙලාවට ගැළවෙන එකක් තමයි ඔවුන් කරන්නේ.ඒකියන්නේ පාර්ට් ටයිම් තමයි මේ වැඩේ කරන්නේ. ඉතිං ලංකාවේ මූර්තියටත් ඕකම තමයි වෙලා තියෙන්නේ.
ලංකාවේ චිත්‍රකලා ඉතිහාසය ගැන සුමිත්ට තිබෙන්නේ මොනවගේ තක්සේරුවක් ද?
අපිට හොද චිත්‍ර කලා ඉතිහාසයක් තිබෙනවා කියලා මම දැඩිව විශ්වාස කරනවා. සීගිරිය චිත්‍ර තමයි හොදම උදාහරණය. සීගිරි චිත්‍ර වලට පස්සේ තමයි ඩාවින්සිලගෙන් වසාරියෝ ලාගෙන් පස්සේ යුරෝපයේ ඉතාලිය මුල්කරගෙන චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය හැදෙන්නේ. යුරෝපයේ ප්‍රචලිත වුණ ඒ චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය ගෙනාවේ කායව්‍යච්චේදය මත ගොඩනැගුව චිත්‍ර කලාවක්. මනුස්සයෙක් තුළ තිබෙන පරිමාණ ටික ඔළුව, පපුව, අග පසග, මේ සේරටම යම් පරිමාවක් තිබෙනවා. වැළමිට ගත්තොත් ඒක නැවෙන්නේ කෙනෙකුගේ නාභිය ළගින්. මේ පරිමාණ මත ගොඩනැගුණු කායව්‍යච්චේදය මත පදනම් වූ යුරෝපිය චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය බිහිවෙන්නත් කලින් සහ ඒ හැදෑරීම ඔස්සේ බිහිවුණ අලුත් චිත්‍ර කලාව එන්නත් කලින් තමයි සිගිරි චිත්‍රය ඇදෙන්නේ. එතකොට ඒ සිගිරි චිත්‍රයේ අපි මේ කතාකරන කායව්‍යච්චේදය කියන දේ තිබෙනවා. හුගාක් කලා ශිල්ප ආවේ ඉන්දියාවෙන් ඒක ඇත්ත. චිත්‍ර මූර්ති කලාව ගත්තත් එහෙමයි. හැබැයි එහෙම ආවාට මෙහේ නිර්මාණය වුණ කෘති එහෙ නැහැ. ඒකියන්නේ අනුකරණය නෙවෙයි අපි කළේ. මූලික ශිල්ප දැනුම තමයි අපි ඉන්දියාවෙන් ගෙනාවේ. හැබැයි උතුරේ නැගෙනහිර යම් යම් ද්‍රවිඩ කලා නිර්මාණ ගත්තොත් ඒවා කෙළින්ම දකුණු ඉන්දියානු අනුකරණ විදිහට තමයි හදුනාගන්න වෙන්නේ.
43 කණ්ඩායම ගැන ඔබේ අදහස…
43 කණ්ඩායම චිත්‍ර අදිනකොට උපස්ථිතිවාදය, ගනිකවාදය, අනාගතවාදය, වගේ දේවල් පසුකරලා පිකාසෝ පහුකරලා යුරෝපයේ විතරක් නෙවෙයි ලෝකයේම චිත්‍ර කලාව තිබුණේ නූතනතත්වයක. එතකොට මේ විකාශනය 43 කණ්ඩායම ලංකාවේ අභ්‍යාස කළා. ඔවුන් මේක කළේ මේ අංශයන් වෙනවෙනම අරගෙන නෙවෙයි. මේ සමස්තයේම තිබෙන නුතනත්වය තමයි ඔවුන් තමන්ගේ චිත්‍රයට ගත්තේ. ඒක මෙහෙම සරළවත් කියන්න පුළුවන්. ඉස්සර බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෙක් මුහුදු වෙරළක් අන්දා කියලා හිතමු. එතකොට ඔවුන් උත්සාහ කළේ ලංකාවට මේවගේ ලස්සන මුහුදු වෙරළක් තිබෙනවා කියලා කියන්න. ඔවුන් මුහුදු වෙරළින් ඔබ්බට ගියේ නැහැ. ඒත් 43 කණ්ඩායමේ කවුරු හරි ඒ මුහුදු වෙරළම සිතුවමට නැගුවනම් ඔවුන් උත්සාහ කළේ මේක ඇතුලේ එහි තිබෙන සාන්තබව වගේ දෙයක් හැගීමක් ගෙන්න. අතහැරීම වගේ දෙයක් ගෙන්න. එතකොට ඔවුන් ඇත්තටම කළේ සවුන්දර්ය ගවේෂණයක්. මේ කණ්ඩායමේ ප්‍රමුඛයෙක් වුණ ජෝජ් කීට් ගන්න. ඔහු ගීත ගොවින්දය වගේ ප්‍රති චීනයේ දේවල් තමන්ගේ චිත්‍රය සදහා භාවිතා කළා.ජෝජ් කීට් ට අමතරව අයිවන් පීරිස්, ජස්ටින් දැරණියගල වගේ අය මම මේ කියන සවුන්දර්ය ගවේෂණය ප්‍රති චීනයට බරව කළා.
දැන් 43 කණ්ඩායම මෙහෙම ඉන්නකොට ලංකාවේ ගම ඇතුලේ තෝරන් චිත්‍ර කර්මාන්තයක් තිබුණා. ප්‍රකට සිත්තරුන් හිටියා. පන්සල් කේන්ද්‍රගත බිතුසිතුවම් චිත්‍ර කලාවක් තිබුණා සහ ශිල්පීන් හිටියා. එතකොට 43 ප්‍රවණතාවය සහ මේ පරිදියේ තිබුණු චිත්‍රය එකට මුසුවුණ අවස්ථා ඇත්තේම නැද්ද?
ඒක මරු ප්‍රශ්නය.. මම මෙහෙම කියන්නම් දැන් මම කොළඹ එන්න කලින් කටවුට් ඇන්දා නේ එතකොට අපි ඒ කටවුට් එක කලාගාරයට ගෙනාවේ නෑ. ඇයි ඒ? අපි ඒකට බයයි. අපි හිතනවා මේක එළියේ තියන එකක් කලාගාරයට ගෙන්න ඕනි මේ වගේ දේවල් නෙවෙයි කියලා.. නොනිල අධිකාරියක් තමයි ඔවුන් හැමදාම පවත්වාගෙන ගියේ කේන්ද්‍රයේ ඉදගෙන. හරියට අර පීචන් ප්‍රබුද්ධ වගේ කතාවක් තමයි මේක අස්සෙත් තිබෙන්නේ. හැබැයි මම කොළඹ කලාගාරය අස්සට කටවුට් හෝ පෝස්ටර් ගෙනාවේ නැතුවට ඒවා අදින්න මම පාවිච්චි කරපු ශිල්පයම පාවිච්චි කරලා වෙන කෘතියක් කරලා ඒක කලාගාරය ඇතුලට අරගෙන ඇවිත් තිබෙනවා. එතකොට මගේ ඇතුලේ අර ඔබ කියන ඔය කෑල්ල වැඩකරනවා. මගේ චිත්‍රය යම් තැනකින් වෙනස් වෙනවනම් ඒකට හේතුව තමයි මේ කියන අභාෂය.
ඔබ ලංකාව තුළ චිත්‍ර කලාව අස්සේ චිත්‍ර විචාරකයෙකුද වෙනවා. අනික් පැත්තෙන් ඔබ ජගත් වීරසිංහගේ චිත්‍රය පිළිබදව සහ චිත්‍ර කලාව තුළ ඔහුගේ හැසිරීම පිළිබදව දිගින් දිගටම යම් විවේචනයක් ගෙනෙනවා. ඇත්තමට මොකද්ද ජගත් සමග ඔබට තිබෙන මේ ගැටළුව.
ඔහුගේ චිත්‍රය ගත්තොත් ඒක ග්‍රපිටි ස්රුපයේ දුර්වලාකාර චිත්‍රයක්. ස්කෙල්ටන් නෑ අනටෝමි නෑ සරළව කියනවනම් ඇකඩමික් ඩිසිපිලින් මොකුත්ම නැහැ. කොටින්ම කියනවනම් ඒවගේ චිත්‍ර අදින්න අවුරුදු 4ක උපාධියක් ඕනිත් නැහැ. එහෙම වුණාට අපි ශිෂයෝ විදිහට එදා ඔහුගේ චිත්‍රය වෙනුවෙන් ඒ ආපු විවේචනවලදී එකට හිටියා. මොකද චිත්‍රයකට ඕනිනම් එහෙමත් වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි දැන් ජගත් එක්ක මට තිබෙන අවුල ඔච්චර සරළ එකක් නෙවෙයි. දැන් ජගත් චිත්‍ර අදින කෙනෙක් විතරක් නෙවෙයි. පුරාවිද්‍යාව සහ ඉතිහාසය පිළිබද කථිකාචාර්යවරයෙක්. ඔහු දැන් ඉතිහාසය ලියනවා. ඔහු මොකද කරන්නේ? අපි මේ අපේ කාලයේ චිත්‍ර කලාව අස්සේ දැක්ක සුසමාදර්ශී මාරුවීම් තිබෙනවා. ජගත් මොකද කරන්නේ එයාගේ ලියවීම් අස්සේ මේ සේරම මාරුවීම් නොසලකා හරිමින් ඒවාට ඉතිහාසයේ හිමිතැන මකාදමනවා. උදාහරණයකට මම මෙහෙම කියන්නම්, අපේ ශිෂ්‍ය වියාපාරයේ තිබෙන යම්යම් දේවල් පිලිබිබු වෙන චිත්‍ර කලාවක් කළා රොහාන් අමරසිංහ. මිනිහා තමන්ගේ චිත්‍ර කලාගාරවල තිබ්බෙත් නැහැ. අනික මිනිහා විශ්ව විද්‍යාලයෙත් නෙවෙයි. හැබැයි මිනිහගේ චිත්‍ර කලාව විග්‍රහ කරමින් කියන්නේ ජගත් සහ ඔහුගේ ගෝලයින් කියන්නේ මේ මනුස්සයත් 90 ප්‍රවණතාවයේ ජගත් වීරසිංහගේ නිර්මාණයක් කියලා. ඊළගට බන්දුල පීරිස්ටත් කළේ ඒ දේමයි. මේ මනුස්සයා වැඩකරනකොට ජගත් වීරසිංහ ලංකාවේ හිටියෙත් නැහැ. චිත්‍ර ප්‍රදර්ශනයක් කරලත් නැහැ. මේ විදිහට ජගත්ගේ මැදිහත් වීමෙන් ලංකාවේ චිත්‍රකලා ඉතිහාසය වෙනස් විදිහකට ලියවෙනවා මගේ ප්‍රශ්නය තිබෙන්නේ එතැන. අපි මෙහෙම හිතමු හදගමයි රන්ජනුයි දෙන්නම සිනමාව කරනවා. යම් ඉතිහාස රචකයෙක් ඔවුන් දෙදෙනාම එකම තැන පිහිටුවලා තමන්ගේ කලා ඉතිහාසය පිළිබද පොත ලිව්වොත් ඒක නිවැරදිද? මගේ ප්‍රශ්නය දිශානති වෙන්නේ එතැනට. දැන් 90 ප්‍රවණතාවයේ නිර්මාණකරුවෙක් විදිහට තමයි මාවත් සැළකෙන්නේ මේ කණ්ඩායම අස්සේ ඉන්න නිර්මාණකරුවන් මෙහෙම එකම ගොඩකට දාලා ඔවුන්ට චිත්‍ර ඉතිහාසය තුළ තිබෙන තැන මකාදමලා තිබෙනවා. අනික තක්කඩි වංචනිකයෝ සමග එකට මෙහෙම දැමුවහම අවංකවම චිත්‍රය තුළ ජීවත්වෙන කලාකරුවාට වෙන්නේ මොනතරම් අසධාරණයක්ද? අන්න ඒ අසාධාරණය වෙනුවෙනුයි මම නිරන්තරව පෙනී සිටින්නේ.
