ශී්ර ලංකාවේ අභ්යන්තර යුද්ධය අවසන් වී මේ වන විට වසර නවයක කාලයක් ගෙවී තිබේ. එහෙත් අවසන් නොවූ හා අවසන් නොකරන එක් කාරණයක් තිබේ. ඒ රටේ ජාතීන් අතර හෝ වර්ග අතර හෝ ආගම් අතර හෝ සංහිඳියාව ඇතිකරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳවය.
ජාතික, ආගමික හෝ වෙනත් මතවාදයන්ගෙන් ඔළුගෙඩි කිළිටි කරන නොගත් ළමා පරපුර ඉලක්ක කර එම සංහිඳියාව ගොඩනැගිය හැකි යැයි සැලකුවද ශී්ර ලංකාවේ පාසල් පද්ධතිය තුළ ඒ සඳහා ඉඩක් නැත. අද පෞද්ගලික පාසල් ජාත්යන්තර පාසල් කෙසේ වෙතත් රජයේ පාසල් පවා ඇත්තේ ජාති වශයෙන් මෙන්ම ආගම් වශයෙන් බෙදී වෙන්වීය. එහි බරපතළ තත්ත්වය වන්නේ මේ බෙදීම් නිල වශයෙන් හෙවත් නීතිමය වශයෙන් සිදුකළ බෙදීමක් නොවීමය.
අධ්යාපන අමාත ්යාංශයට අනුව ඇත්තේ පාසල් ක්රම කිහිපයක් පමණය. පළමු බෙදීම වන්නේ අධ්යාපනය හදාරන භාෂා මාධ්යය අනුව පාසල් බෙදීමය. ඒ අනුව සිංහල හා දෙමළ මාධ්ය වශයෙන් පාසල් බෙදා තිබේ. අනෙක ප්රාථමික හා ද්විතීයික වශයෙන් වර්ග කිරීමය. එම වර්ගීකරණය තුළම අපොස උසස්පෙළ විද්යා විෂයන් ඇති හා විද්යා විෂයන් නැති වශයෙන් පාසල් හඳුනාගැනීමක් කර තිබේ. පළාත් පාසල් හා ජාතික පාසල් යනුවෙන්වූ ප්රභූ-නිර්ප්රභූ වශයෙන් පාසල් බෙදීමක්ද කර තිබේ.
මේ බෙදීමේ එසේ වුවද ආගම් අනුව පාසල් බෙදීම් අධ්යාපන අමාත්යාංශයට අනුව කිසිසේත්ම නැත. ඇත්තේ රජයට පවරාගත් පාසල්වල පවරාගන්නා අවස්ථාවේ තිබූ ආගමික අනුපාතය පවත්වාගෙන යන්නට ඉඩ ලබාදීමේ කොන්දේසිය පමණය. එහිදීද යම් පාසලක් රජයට පවරා ගන්නා අවස්ථාවේ තිබූ ආගමික අනුපාතයට වර්තමානයේ පුරප්පාඩු සඳහා අයදුම්පත් නොමැති නම් වෙනත් ආගමික සිසු දරුවන්ගෙන් එම පුරප්පාඩු පිරවිය හැකිය.
නීතිමය තත්ත්වය එසේ වුවද, ප්රායෝගි ක භාවිතාවේ ශී්ර ලංකාවේ ඇත්තේ ජාතීන් හා ආගම් අනුව බෙදා පාලනය කරනු ලබන රජයේ පාසල්ය.
එය කොතෙක් දුරට රාජ්යය විසින්ම හදාවඩා නඩත්තු කරනවාද යන්නට ඇති එක් උදාහරණයක් වන්නේ රජයේ පාසල්වල පළමු ශ්රේණියට සිසුන් ඇතුළත් කිරීම සඳහා ආරක්ෂක අමාත්යාංශය විසින් සකස් කරනු ලබන ලැයිස්තුවය. එම ලැයිස්තුවට ති්රවිධ හමුදා සාමාජික දරුවන්ගේ විස්තරද පොලීසියේ සාමාජික දරුවන්ගේ විස්තරද ඇතුළත්ය.
2018 රජයේ පාසල්වල පළමු වසරට ඇතුළත් වූ ති්රවිධ හමුදාවේ හා පොලීසියේ දරුවන්ගේ විස්තර නිරීක්ෂණය කිරීමේදී පෙනීයන්නේ එම දරුවන්ට ආගමික වශයෙන්ද හ`දුනාගැනීමක් සිදුකර එම ලැයිස්තු සකස් කර ඇති බවය.
ඒ අනුව සිංහල මාධ්යයෙන් අධ්යාපනය හැදැරීමට යුද හමුදා සාමාජිකයන්ගේ දරුවන් 5,813ක් 2018 වසරේ රජයේ පාසල්වල පළමු ශ්රේණියට ඇතුළත් කර ඇති අතර ඉන් බෞද්ධ නොවන ළමයින් සිටින්නේ 75 දෙනෙකු පමණය. එම 75න් ළමයි 57ක් රෝමානු කතෝලික වෙති. ඉස්ලාම් දරුවන් ගණන 9ක් වන අතර කි්රස්තියානි දරුවන් ගණනද 9කි.
2018 වසරට සිංහල මාධ්යයෙන් අධ්යාපනය හැදැරීම සඳහා නාවික හමුදා සාමාජිකයන්ගේ දරුවන් 2,655ක් රජයේ පාසල්වලට ඇතුළත් කර ඇති අතර ඉන් බෞද්ධ නොවන ළමයින් සිටින්නේ 40ක් පමණය. ඒ රෝමානු කතෝලික 30ක්, ඉස්ලාම් 4ක් හා කි්රස්තියානි 6ක් වශයෙන්ය.
එම වසරේම සිංහල මාධ්යයෙන් අධ්යාපනය හැදැරීම සඳහා ගුවන් හමුදාවේ සාමාජිකයන්ගේ ළමයින් 1,984ක් රජයේ පාසල්වලට ඇතුළත් කර ඇති අතර බෞද්ධ නොවන ළමයින් සිටින්නේ 42ක් පමණය. ඔවුන්ගෙන් 36ක් රෝමානු කතෝලික වෙති. ඉස්ලාම් දරුවන් ගණන 4කි. කි්රස්තියානි හා හින්දු එක් දරුවකු බැගින්ය.
සිංහල මාධ්යයෙන් අධ්යාපනය හැදැරීම සඳහා ශී්ර ලංකා පොලිස් සාමාජිකයන්ගේ දරුවන් 2,659ක් මෙම වසරේදී රජයේ පාසල්වලට ඇතුළත් කර ඇති අතර ඉන් බෞද්ධ නොවන ළමයින් සිටින්නේ 20ක් පමණය. එම සම්පූර්ණ පිරිසම රෝමානු කතෝලික දරුවෝය.
දෙමළ මාධ්යයෙන් අධ්යාපනය හැදැරීම සඳහා ති්රවිධ හමුදා, පොලිස් සාමාජිකයන්ගේ දරුවන් 37 දෙනෙකු 2018 වර්ෂයේදී රජයේ පාසල්වලට ඇතුළත් වී ඇත. ඒ යුද හමුදා සාමාජිකයන්ගේ දරුවන් 6ක්, ගුවන් හමුදා සාමාජිකය න්ගේ දරුවන් 7ක්, නාවික හමුදා සාමාජිකයන්ගේ දරුවන් හා පොලිස් නිලධාරීන්ගේ දරුවන් 23 දෙනෙකු වශයෙන්ය. යුද හමුදා සාමාජික දරුවන් හය දෙනාගෙන් 5 දෙනෙක්ම මුස්ලිම් දරුවෝය. සිටින්නේ එක් දෙමළ දරුවකු පමණය. ගුවන් හමුදා සාමාජික දරුවන් 7 දෙනාගෙන් පස් දෙනෙක් දෙමළය. ඉතිරි දෙදෙනා මුස්ලිම්ය. නාවික හමුදාවේ එකම දරුවාද මුස්ලිම්ය. පොලීසියේ දරුවන්ගෙන් 14 දෙනෙක් දෙමළය. ඉතිරි 9 දෙනා මුස්ලිම්ය. ඉහත දත්ත ති්රවිධ හමුදාවේ හා පොලිසියේ සාමාජිකයන්ගේ පාසල්වලට ඇතුළත් කරන ලද දරුවන්ගේ ආගම හෝ ජාතිය යන සාකච්ඡුාවෙන් ඔබ්බටද අපට විහිදුවිය හැකිය. ඒ ති්රවිධ හමුදා හා පොලිසීය සමන්විත වන්නේ රටේ කිනම් ජාතීන් හා ආගම්වල නියෝජනයකින්ද යන්නය.
ති්රවිධ හමුදාවේ හා පොලීසියේ සාමාජිකයන් ප්රමාණය පිළිබඳව සංඛ්යා ලේඛනයක් අපට සොයාගත හැකි වුවද එම සාමාජිකයන් අයත් ජාතීන් හා ආගම් කුමක්ද යන්න පිළිබඳ නිවැරදි සංඛ්යා ලේඛනයක් නම් සොයා ගැනීම එතරම් පහසු නොවනු ඇත. එහෙත් 2018 වසරේ රජයේ පාසල්වලට ඇතුළත් කරන ලද දරුවන්ගේ නාමලේඛනය අනුව ඒ පිළිබඳව දළ අදහසක් ඇතිකර ගැනුමට අපහසු නැත.
පාසල් දරුවන්ට අදාළ එම නාමලේඛනය විශාලනය කර බැලූවහොත් අපට තේරුම්ගත හැක්කේ රටේ ජනගහන අනුපාතයට ආගමික අනුපාතයට අනුව කිසිසේත්ම සැසඳිය නොහැකි සිංහල බෞද්ධ අතිබහුතරයකින් යුත් ති්රවිධ හමුදාවක් හා පොලීසියක් අපට තිබෙන බවය. එහි තේරුම වන්නේ ති්රවිධ හමුදා හා පොලීසිය රට තුළ දී කිසිසේත්ම ශී්ර ලාංකික ති්රවිධ හමුදාවක්වත්, ශී්ර ලංකා පොලීසියක් වත් නොවන බවය. සිංහල හෝ සිංහල බෞද්ධ නොවන රටේ අනෙකුත් ජාතීන්ට හා ආගම්වලට අයත් බොහෝ පිරිසක් එම ආයතනවලට දුරස්ථව සිටින බවය.
සංහිඳියාව යන්න ජාතික වශයෙන් අභ්යාස කළ යුත්තේ කෙසේද යන්න ඒ අනුව අලූතින් සිතිය යුතු බවට නම් සැකයක් නැත.
