‘‘අප්රිකානු දුවිලි පිරුණු වීදිවලින් ආ මම දේවල් දෙකක් ජීවිතේටම බලාපොරොත්තු වුණේ නැහැ. එක ගෘහස්ථ වැසිකිළි. දෙක ඬේලි ෂෝ එකේ ඉදිරිපත් කරන්නා වීම. දැන් මට දෙකම තියෙනවා. දෙකෙන් එකක් මම බොහොම පහසුවෙන් විඳිනවා.’’ 2015 දී ඬේලි ෂෝ වැඩසටහන බාරගත් මොහොතේ ටේරවර් නෝආ එහෙම කියන්නේ නරඹන්නන් සිනහවෙන් පුරවමින්.
ටේරවර් නෝආ අප්රිකාවේ සිට පැමිණි කළු ජාතික තරුණයෙක්. ලොව ජනප්රියම රාත්රී හාස්යමය ප්රවෘත්ති වැඩසටහන 2015 තෙක් ඉදිරිපත් කළ ජෝන් ස්ටුවර්ට් නම් දැවැන්තයා විශ්රාම යද්දී, ඔහුගේ අනුප්රාප්තිකයා ලෙස ටේරවර් නෝආ තෝරාගත්තා. වැඩසටහන කොමඩි සෙන්ට්රල් නාලිකාවේ ඬේලි ෂෝ නම් වැඩසටහන. දිනපතා විකාශය වූ මේ වැඩසටහනෙන් එදින ප්රවෘත්ති පිළිබඳව හාස්යමය සමාලෝචනයක යෙදීම සිදුවුණා.
පුංචි තැනකින් ඇවිත් ලෝකයම ජයගත් මේ තරුණයා ගැන කතාකිරීම වැදගත් වෙන්නෙ ඔහු ලංකාවට නුහුරු කාරණා දෙකක් අපූරුවට කරමින් සිටින නිසායි. පළමුවැන්න හාස්යමය ප්රවෘත්ති ඉදිරිපත් කිරීම්. තවම ලංකාව අත්හදා නොබලන අපූරු ප්රවෘත්ති උපකරණයක් මෙය. දෙවැන්න වේදිකා මත කෙරෙන හාස්ය වැඩසටහන්. සිංහල හාස්ය ඉදිරිපත් කරන්නන් කිහිපදෙනෙක් ලංකාවේ ඉන්න බව ඇත්ත. බොහෝ සිංහල හාස්යමය කලාකරුවන්ගේ ඉදිරිපත් කිරීම් හුදු විහිළු පමණයි. රාජ්ය නිලධාරීන් හෝ වෙනත් ආයතනයක නිලධාරීන් සිටින වැඩසටහනකට පැමිණ, විනාඩි පහක් තුළ දෙපිට කැපෙන කතන්දර, කාන්තාවන් පහත හෙළන අන්දමෙන් බිරිඳ ගැන කරන කතන්දර කිහිපයකින් පේ්රක්ෂකාගාරය හිනැස්වීම හාස්යය නොවෙයි.
ටේරවර් ලොව පුරා වේදිකා මත කළ සජීවී හාස්යමය ඉදිරිපත් කිරීම් නරඹන අයෙකුට ඔහු සමාජය මොනතරම් සියුම්ව හාස්ය ඉදිරිපත් කිරීම් හරහා විනිවිද දකිනවාදැයි විස්මයජනක ලෙස අවබෝධ කරගත හැකියි.
ටේරවර් අප්රිකාවේ උපත ලබා ඇත්තේ වර්ණභේදවාදය තිබුණු සමයේදී. ටේරවර්ගේ මව මේ වර්ණභේදවාද බෙදීමේදී කළු යන වර්ගයට අයිතිවුණා. පියා ස්විස් ජර්මානුවෙක්. ඔහු අයිතිවුණේ සුදු වර්ගයට. ඒ කාලයේදී එවැනි වර්ග දෙකක දෙදෙනෙක් විවාහ වීම අපරාධයක් ලෙස සැලකුණා. එලෙස විවාහ වී උපදින දරුවෙක්ද අපරාධයක්. ඒ නිසා ටේරවර් උපත ලැබුවේම අපරාධයක් ලෙස. ඔහුට සමාජය ඉදිරියේ තමාගේ මාපියන් එක්ක ජීවත්විය නොහැකි වුණා. තමන්ගේ ජීවිත කතාව රැුගත් ‘බෝන් ඈස් අ ක්රයිම්’ (අපරාධයක් ලෙස උපත ලැබීම) කෘතියේ මේ ළමා කාලය ගැන ඔහු විස්තර කරනවා. ඔහුගේ ජීවිතය පීඩනයෙන් පිරුණු එකක්. එවැනි පසුබිමකින් ටේරවර් වැනි හාස්ය ශිල්පියෙක් බිහිවීම අපූරුයි. ඔහු මෑතකදී ළමා කාලයේ අත්දැකීමක් මෙලෙස විස්තර කළා.
ජීවිතේ පළමු වතාවට විහිළුවක් අහද්දී මම හිටියෙ මගෙ සීයා එක්ක. අපි හිටියෙ දකුණු අප්රිකාවෙ වීදියක උද්ඝෝෂණයක. සෙනග පාලනය කරන්න පොලිස් නිලධාරියෙක් ආවා අශ්වයෙකුගෙ පිට නැගලා.
ඔයාලා වගෙ අශ්වයා පිට පොලීසිය එද්දී අපේ කට්ටිය ආසාවෙන් බැලූවෙ නැහැ. ‘ෂාත්ව එයා කකුල් උස්සන්න යන්නෙ.’ වගෙ උද්යෝග කතා නැහැ. හැමෝම බයයි. පීඩනය වැඩිවෙනවා. පොලිස්කාරයා ‘පලයල්ලා පලයල්ලා’ කියලා බැටන් පොල්ලෙන් සෙනඟ පාලනය කරනවා. හැමෝම කලබල වෙනවා.
හැමෝම යද්දී මගෙ සීයා හෙළවෙන්නෙ නැතිව බලාගෙන හිටියා. පොලිස්කාරයා සීයාගෙන් ඇහුවා මොකද යන්නෙ නැත්තෙ කියලා.
සීයා ඇහුවා ‘මාස්ටර්.. මම ප්රශ්නයක් අහන්නද?.’පොලිස්කාරයා පුදුමයෙන් බැලූවා.
මම කියන්න ඕනෑ මේ සිදුවීමට පසුබිම. ඔන්න ඔය උද්ඝෝෂණයට කලින් සතියෙ අශ්ව තරගයක් තිබුණා. දින්න අස්සයා දකුණු අප්රිකානු ජනාධිපතිවරයා ඉම්බා. ඒ අවස්ථාවේ ගත්ත ෆොටෝ පත්තරවල ප්රධාන ඡුායාරූපය විදියට පළවෙලා තිබුණා.
දැන් ඔන්න සීයා අහනවා. ‘මාස්ටර්, ප්රශ්නයක් අහන්නද?’ පොලිස් අසරුවා පුදුමයෙන් ‘මොකක්ද?’ කියලා අහනවා.
‘මාස්ටර් ඔයාගෙ ජනාධිපතිට අශ්වයෙක් ඉඹින්න පුළුවන් වුණත් මගේ නංගිව ඉඹින්න බැරි ඇයි?’ සීයා ඇහුවා.
මේ අමුතු ප්රශ්නෙට පොලිස්කාරයා කලබල වුණා. ‘මොකක්, මේ.. මේ මම දන්නෙ කොහොමද මිනිහො’ ටිකක් කේන්තියත් මුසුවෙච්ච පුදුමයෙන් කිව්වා.
සීයා උත්තර දෙනවා. ‘මොකද මාස්ටර් ඔයා මගේ නංගිව දැකල නැහැ.’
ඊට පස්සෙ මට හොඳට මතකයි ඒ පොලිස්කාරයාගෙ මුහුණ. හිනාවෙන් පිරුණා. කඳුළුවලින් මූණ පිරෙනවා. සීයායි පොලිස්කාරයායි එකටම හිනාවෙනවා.
මම පළවැනි වතාවට දේවල් දෙකක් එදා දැක්කා. එකක් තමයි කළු මනුස්සයෙක් සහ සුදු පොලිස්කාරයෙක් එකට හිනාවෙනවා. දෙවැනි එක තමයි මම තේරුම් ගත්තා පීඩනය ඉවත් කරන්න හාස්යයට කොච්චර ශක්තියක් තියෙනවාද කියලා. ‘මම හිතුවා එදා. මට ඕනෑ ඒක කරන්න.’
බොහෝවිට ටේරවර්ගේ හාස්ය ඉදිරිපත් කිරීම් ජාතිවාදයට, බෙදා වෙන්කිරීමට මෙන්ම පීඩිතයාගේ පීඩනයට එරෙහි එකක් වුණා. ඬේලි ෂෝ ප්රවෘත්ති වැඩසටහනේ නොවන, සජීවී ඉදිරිපත් කිරීම්වල පවා ඒ පීඩනය ගැන කතාව තිබුණා. ඔහුගේ ජනප්රියම විහිළු අතර ගුවන් යානාවලදී කළු ජාතිකයන්ට, වෙනත් සුළුතරයන්ට මුහුණදෙන්නට සිදුවුණු අමිහිරි අත්දැකීම් තියෙනවා. ඇතැම් ඛේදවාචක පවා ඔහු හාස්ය නිර්මාණ සඳහා පසුබිම් කරගන්නවා. එවැනි මොහොතක සිනහව මැදින් ඔහු අපූරු සත්යයන් පසක් කරන්නට සමත් වෙනවා. ඔහු දුකට හිනාවුණා. තමන් විඳින පීඩනයට හිනාවුණා.
ප්රංශය ලෝක කුසලානය ජයග්රහණය කළ දිනයේ ‘ඬේලි ෂෝ’ හරහා ටේරවර් ඒ ප්රවෘත්තිය කියනවා. ‘අප්රිකාව ලෝක කුසලානය දින්නා.’ ඔහු එලෙස කියන්නේ ප්රංශ කණ්ඩායමේ කළු ජාතිකයන්ගේ සංයුතිය ගැන සැලකිලිමත් වෙමින්. ඇමෙරිකානු ප්රංශ තානාපතිවරයා ටේරවර් වෙත ලිපියක් ලියන තැනට ඒ කතාව දිග්ගැස්සුණා.
‘ක්රීඩකයන් බොහෝ දෙනෙක් දැනටමත් කියලා තියෙන විදියට එයාලාගේ මාපියන් අප්රිකාවෙන් වෙන්න ඇති. ඒත් එයාලාගෙන් බහුතරය ඉපදුණේ ප්රංශයේ. ඉගෙනගත්තෙ ප්රංශයේ. එයාලාගේ දියුණු සහ විවිධාකාර පසුබිම් කියන්නෙ ප්රංශයේ විවිධත්වයේ ප්රතිරූපයක්.’ ප්රංශ තානාපතිවරයා ලිපිය හරහා කියනවා.
‘මම හිතන්නේ ඒක වැඩිපුර ප්රංශයේ විවිධත්වයෙහි නෙවෙයි, ප්රංශයේ යටත් විජිතවාදයේ සංකේතයක්. එයාලා හැමෝම අහම්බයෙන් ප්රංශ ජාතිකයන් වුණේ නැහැ. කවුරුහරි එයාලාගෙන් ඇහුවොත් ‘කොහොමද ඔයාලාගේ මාපියන් කොහොමද ප්රංශයට ආවේ?’ උත්තරේ එකයි.’ ටේරවර් උත්තර දෙන්නෙ එහෙම.
‘මට තේරෙනවා ඔහු කියන දේ හරි. මම විවේචන පිළිගන්න කැමතියි. ඇත්තටම ප්රංශයේ ජාතිවාදීන් මේ ක්රීඩකයන්ගෙ අප්රිකානු බව එයාලාගේ ප්රංශ බව බැහැර කරන්න පාවිච්චි කරනවා. ඔයාලා ප්රංශයෙ නෙවෙයි, ආයෙ අප්රිකාවට යන්න කියලා කියනවා. එයාලාට පහරදෙන්න ඒ යෙදුම් පාවිච්චි කරනවා.
ඒත් මම වෙනස්. අපේ පැත්තෙන්, ලෝකය පුරා කළු ජාතිකයන් මේ ප්රංශ ක්රීඩකයන්ගෙ අප්රිකානු බව සැමරුවා. ඒක ධනාත්මක විදියට සැමරුවේ. බලන්න මේ අප්රිකානුවන් ප්රංශ ජාතිකයන් වී සිටින අන්දම. ඒ ජයග්රහණයයි අපි සැමරුවේ.
දැන් සමහරෙක් කියනවා එයාලා අප්රිකානු නෙවෙයි. එයාලා ප්රංශ. කියලා. මම අහන්නේ ඇයි එයාලට බැරි දෙකටම අයිති වෙන්න. එයාලා කියන්නෙ ඔයාලා ප්රංශ වෙන්න නම් ඔයාගෙ අප්රිකානු බව අමතක කර දාන්න කියලාද?
ඇමෙරිකාව පරිණත රටක් නෙවෙයි. ඒත් මම ඇමෙරිකාවට කැමති හේතුවක් තියෙනවා. අපට පුළුවන් අපේ අනන්යතාව ඇමෙරිකානුවන් ලෙසම සමරන්න පුළුවන්. මම අප්රිකානු ඇමෙරිකානුවෙක් කියලා සමරන්න පුළුවන්.
මම අප්රිකාවේ ඉන්නකොට විශේෂයෙන් ප්රංශ ඇතුළු රටවල අප්රිකානු සංක්රමණිකයන් ගැන කියන, ලියන දේවල් බලලා තියෙනවා. එයාලා රැුකියා විරහිතව ඉන්නකොට, එයාලා ඇතැම්විට අපරාධයක් කරද්දී ඔවුන් අප්රිකානු සංක්රමණිකයන්. එයාලාගේ ළමයි ලෝක කුසලානය දින්නාම එයාලා ප්රංශයට පමණක් අයිති ප්රංශ ජාතිකයන්.
මතකද මෑතකදී තට්ටු ගණනක ගොඩනැගිල්ලක ඉහළට නැගලා ළමයෙක්ව බේරාගත්ත අප්රිකානුවා. ළමයා බේරාගත්තාට පස්සෙ එයාට ප්රංශ පුරවැසිභාවය ප්රදානය කළා.
එතකොට එයා දැන් අප්රිකානු නෙවෙයිද? හරියට කිව්වොත් එයා බිම ඉන්නකොට අප්රිකානුවෙක්. ගොඩනැගිල්ලෙ අසීරුවෙන් ඉහළ නගිද්දී අප්රිකානු. එයා ළමයා බේරාගත්ත ගමන් එයා ප්රංශ ජාතිකයෙක්. එයා ළමයා අත්හැරියොත්. අප්රිකානුවා ළමයෙක් අත්හැරියා.
එකම දේ දෙන්නෙක් කියද්දී ඒකේ අර්ථය දෙකක්. මම කෙනෙක්ට කිව්වොත් ‘මොකද වෙන්නෙ කල්ලො?’ කියලා ඒකට තියෙන්නෙ එක අර්ථයක්. සුදු ජාතිකයෙක්ම ඒ කතාව කිව්වොත් ඒකට එන්නෙ තවත් අර්ථයක්. ලොකු වෙනසක් තියෙනවා. මම එයාලාට අප්රිකන් කියද්දී එයාලා ප්රංශ ජාතියෙන් ඉවත් කරන්න නෙවෙයි කියන්නෙ. එයාව මගේ අප්රිකානුබවට ඇතුළත් කරගන්න කියන්නෙ.
මං මෙහෙම කියන්නං. කෙනෙක් අහනවා. ‘ඔයා ඔයාගෙ නිරුවත් ළමයා එක්ක සෙල්ලම් කරද්දී ඒක හරි, මම සෙල්ලම් කළොත් මම අතවර කරන්නෙක්ද? ඒ දෙකේ වෙනසක් තියෙනවද?’ ඔව් මහත්තයො ඔව්. ලොකු වෙනසක් තියෙනවා.’
ටේරවර්. සම්මතයන්ට පිටින් යමින්, තමන්ගේ මතය ගැන දැඩි විශ්වාසයෙන්. සරල ලෙස ලිබරල් දේශපාලනයට නව අරුත් එක් කරනවා.
