සටහන/ සුදේශ් ද සිල්වා
1983 කළු ජූලිය අහඹු සිදුවීමක් නෙමෙයි. එය වසර ගණනාවක් පුරා, දශක කිහිපයක් පුරා දෙමළ ජනතාවට එරෙහිව සිදුවුණු කි‍්‍රයාවලියක ප‍්‍රතිඵලයක් විදියටයි, තරුණයන්ගේ ප‍්‍රචණ්ඩ කි‍්‍රයාමාර්ගවලට යොමුවීම තුළ ඇතිවුණු සිදුවීම්වල ප‍්‍රතිඵලයක් විදියටයි මම දකින්නේ.
අසූතුනේ ජූලි 22 වෙනිදා උතුරේ යාපනය ප‍්‍රදේශයේ ට‍්‍රක් රථයක ගමන්ගත් සෙබළුන් දහතුන් දෙනෙක් ඝාතනය කිරීමත් සමග ට‍්‍රක්රථය පුපුරුවා හරිනු ලබනවා. පාරේ බිම් බෝම්බයක් තබලා තමයි එය සිදුවන්නේ. ඒ මරණත් සමග පසුවදා ආරක්ෂ අංශ ඒ අවට හිටපුු දෙමළ මිනිසුන් 41 දෙනෙක් මරනවා. එතැන හිටපු මිනිස්සු හරි අහිංසක මිනිස්සු. බස්වල යන්න ආපු මිනිස්සු ඝාතනය කරනවා.
25 වෙනිදා වෙනකොට මේ අවුල කොළඹට එනවා. කොළඹ ප‍්‍රචණ්ඩත්වය ආරම්භ කෙරෙනවා. මිනිමැරීම්, මිනිස්සු පණ පිටින් පුළුස්සා දැමීම්, ස්තී‍්‍ර දුෂණ, මංකොල්ලකෑම්, මෙවැනි ඉතා බරපතළ ප‍්‍රචණ්ඩ කරුණු රාශියක් සිදුවෙමින් පවතිනවා. විසිපස්වෙනිදා හා විසිහත්වෙනිදා වැලිකඩ හිරගෙදර දෙමළ සිරකරුවෝ කපා, කොටා, යකඩවලින් ගහලා මරාදානවා.
කොහෙත්ම සදාචාරාත්මක අයිතියක් නෑ පාලකයෙකුට හිරගෙදර ආරක්ෂිතව ඉන්න මිනිසුන් මරාදමන්නට. නමුත් එයත් සිදුවෙනවා. 53 දෙනෙක් මේ දවස් දෙක ඇතුළත මරාදානවා. මුළු රට පුරාම ප‍්‍රචණ්ඩත්වය පැතිරෙනවා. මිනිසුන්ට බරපතළ ලෙස මරණය අත්පත් කර දෙනවා. ඔවුන් තුළ සිංහල මිනිස්සු ගැන තිබුණු විශ්වාසය කඩලා බිඳලා දානවා. මෙය කොතරම් දරුණු වුණාද කියනවා නම් ප‍්‍රහාරය ඇරඹිලා පැය 24ක් ගිහිල්ලාත් ඇඳිරි නීතිය පැනවුවේ නැහැ. දවස් හතරක් යනතුරු එවකට හිටපු ජනාධිපති ජේ.ආර්. ජයවර්ධන වචනයක් කතා කළේ නෑ. සිංහල ජනතාවගේ වෛරය දෙමළ ජනතාව මත පතිත වීම පිළිබඳව සිංහල ජනතාව වගකිව යුතු නැති බවයි ඔහු අවසානයේදී ප‍්‍රකාශ කළේ. විශේෂයෙන්ම සිරිල් මැතිව්, ගාමිණි දිසානායක ඇතුළු එවකට හිටපු රජයේ දේශපාලනික කි‍්‍රයාකාරිත්වය මේ අසූතුනේ කළු ජූලියේ ප‍්‍රචණ්ඩත්වය දෙමළ ජනතාව මත පටවපු මේ මරණවලට වගකිව යුතු වෙනවා. ඉතින් ඒක අහම්බයක් නෙමෙයි. මම මුලින් කිව්වා වගේ ඒක දශක කිහිපයක ප‍්‍රතිඵලයක්.
1948 පෙබරවාරි 04 වෙනිදා නිදහස ලැබුණා කියලා අපි කියනවාත් සමගම 1949 වෙන කොට වතුකරයේ හිටපු දෙමළ ජනතාවගේ (එවකට මුළු ජනගහනයෙන් 20%ක් පම ) ඡන්ද බලය අහෝසි කරනවා. නිදහසත් සමග ඔවුන්ගේ ප‍්‍රජා අයිතිය අහෝසි වෙනවා. දෙමළ ජනතාවට පැහැදිලිව එය දැනෙන්නේ සිංහල මහා ජාතිය කරන ලද මහා කුමන්ත‍්‍රණයක් ලෙසයි. ඒකට වාමංශිකයෝ විරුද්ධ වෙනවා. සමහර සිංහල දේශපාලනඥයෝ විරුද්ධ වෙනවා. නමුත් සිංහල සහ දෙමළ නායකයන්ගේ වුවමනාවට එය සිද්ධ වෙනවා. මොකද වාමාංශික බලය අඩුකිරීමට ඔවුන් දරන ලද උත්සාහයට එය සහායක් වෙන නිසා. 1948 මැතිවරණයේදී වාමාංශික පක්ෂ ආසන 20ක බලය ලබාගන්නවා. එය අඩු කිරීමට පිළියමක් විදියට තමයි වතුකරයේ දෙමළ ජනතාවගේ ඡුන්ද අයිතිය අහිමි කරන්නේ.
ඉන් පසු 1956දී සිංහල පමණක් රාජ්‍ය භාෂාව කරනු ලබනවා. 1974දී යාපනේ සිදුකරන දෙමළ පර්යේෂණ සම්මේලනයට හමුදාව විසින් පහරදීම සහ විදුලි රැහැන් කඩා වැටීම නිසා දෙමළ මිනිසුන් 9 දෙනෙකු ඝාතනය වීම, ඒ වගේම 1978 දී, 6වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය පදනම් කරගෙන මුළුමහත් දෙමළ සමාජය නියෝජනය කළ මන්තී‍්‍රවරුන් පාර්ලිමේන්තුවෙන් නෙරපීම, 1979 ත‍්‍රස්තවාදය වැලැක්වීමේ පනත ගෙනඒම, 1982 ලාම්පු කළගෙඩි සිද්ධිය (ජනමත විචාරණය) වැනි සිද්ධි මාලාවකදී ආණ්ඩුව විසින් ඇතිකළ ප‍්‍රචණ්ඩත්වය සහ ජාතිවාදී කෝලාහලවල ප‍්‍රතිඵලයක් විදියට තමයි දෙමළ තරුණයෝ ආයුධ අතට ගන්නේ. ඒ ආයුධ අතට ගැනීමේ ප‍්‍රතිඵලයක් විදියට තමයි, ඒ ආයුධ අතට ගැනීමේ හේතුව විමසන්නේ නැතුව, ඒ පිළිබඳව ගැඹුරු සංවාදයක් ආරම්භ කරන්නේ නැතුව, නැවත වරක් දෙමළ ජනතාව මත පළිගැනීම් සිදුකරන්නේ. මේ අත්දැකීම මම රට පුරා දකිනවා.
අනුරාධපුරය මම ඉපදුණු තැන, මම ජීවත් වෙච්ච තැන මම මේවා දැක්කා. අසූතුනේ කළු ජූලිය අපිට බරපතළ විදියට බලපෑවා. මම අනුරාධපුර මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයේ ඉගෙනගත්තේ. අපි හවසට සංගීත පන්තියට යන්න ඉස්සෙල්ලා බඩ පුරා කන්න ගිය ආනන්ද ශක්ති විලාස්, පරාස් ශක්ති විලාස් කුඩුපට්ටම් කලා. ඒවායේ මිනිස්සු මරලා දැම්මා. අපි කොණ්ඬේ කපාගන්න ගිය ජෝති සැලූන් කුඩුපට්ටම් කළා. ඒ මිනිස්සුත් මරලා දැම්මා. අපේ රෙදි මැදලා දුන්නු ගෝමස් ලොන්ඩරිය විනාශ කළා. අපි චිත‍්‍රපට බැලූව විජේන්ද්‍ර, චිත්තම්පලම් සිනමා ශාලා ගිනිතිබ්බා. අද වෙනතුරු ඒ චිත්තම්පලම් නැවත ගොඩනගන්න බැරිවුණා.
ඒ කරපු හානිය දෙමළ ජනතාවට විතරක් කරපු හානියක් නෙමෙයි. අපේ රටේ සාහිත්‍ය ළැදි, චිත‍්‍රපට ළැදි සමස්ත මිනිස්සුන්ට හානිදායක තත්ත්වයක් බවට එය පත්වුණා. අපේ තාත්තලා ගනුදෙනු කළ වල්ලිපුරම් රත්ත‍්‍රං බඩු කඩය මංකොල්ලකෑවා. ඒ මිනිස්සු මරලා දැම්මා. මේ අපේ අත්දැකීම.
මම හිතන්නේ මේ ම්ලේච්ඡුත්වය විසින් තමයි බුරුතු පිටින් තරුණ තරුණියෝ සටන්කාමී සංවිධාන හොයාගෙන යන්න පටන්ගන්නේ. ඔවුන්ගේ විශ්වාසය කඩවෙච්ච, ඔවුන්ගේ බලාපොරොත්තු කඩවෙච්ච, අපේක්ෂා භංගත්වයට පත්වෙච්ච, අවස්ථාවක් විදියට තමයි 83 හඳුන්වන්න පුළුවන්. ඒ විතරක් නෙමෙයි මුළු මහත් දෙමළ සමාජයටම ආයුධ ගන්න බලකළ සංසිද්ධියක් විදියටයි අසූතුනේ කළු ජූලිය මම දකින්නේ.
83 කළු ජූලිය තුළින් පාඩම් ඉගෙන ගන්න තිබුණා මුළුමහත් සමාජයටම. මේ රටේ බුද්ධිමතුන්ට, කලාකරුවන්ට, දේශපාලනඥයන්ට, පාලකයන්ට පාඩම් ඉගෙනගන්න තිබුණා. නමුත් ඔවුන් ඒ තුළින් පාඩම් ඉගෙනගත්ත බවක් පෙනෙන්නේ නෑ. එදා සිංහල සමාජය මත මතුවෙච්ච කළු ලප මකා දමන්නට කිසිදු උත්සාහයක් ගත්තේ නෑ. දිගින් දිගටම තුවක්කු, වෙඩි බෙහෙත්, බෝම්බවලින් මෙය මර්දනය කරන්නට යෑම තුළ වසර 30ක දිග්ගැස්සුණු යුද්ධයක් බවට මෙය පත්වෙනවා. ඒ යුද්ධය තුළින් සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම් සමාජය කණපිට හරවනවා. මිනිස්සු මැරුණා විතරක් නෙමෙයි, ගෙවල් දොරවල් අහිමි වුණා විතරක් නෙමෙයි, මම හිතන්නේ ඒ යුද්ධය විසින් මිනිස්සුන්ගේ ආත්මය විනාශ කළා. මිනිස්සුන්ගේ තිබුණු මනුස්සකම් විනාශ කළා. මිනිස්සු මළමිනි ගණන් කරන මිනිසුන් බවට පත්වුණා. අද දක්වා පැතිරී ඇති ප‍්‍රචණ්ඩත්වය, හොරමැරකම්, මේ පැතිරී ඇති අමනුස්සකම්, දුෂණ සඳහා වගකිව යුත්තේ ඒ දිග්ගැහුණු යුද්ධය කියලා මට හිතෙනවා.
අර යුද්ධය ඉවරයි තමයි. අපි බලාපොරොත්තුවෙන් හිටියා යුද්ධය ඉවර වුණායින් පස්සේවත් එයින් පාඩම් ඉගෙන ගනීවිද කියලා. අපිට එහෙම දෙයක් දැනෙන්නේ නැහැ. තුවාල සුව කරන්නට, හදවත්වල ඇතිවුණු වේදනාවල් සමනය කරන්නට ගන්නා උත්සාහයක් අපට පෙනෙන්නට නෑ.
එක වරෙක සිවුරට බයවීම නිසාත්, තවත් වරෙක හමුදා සෙබළුන්ගේ නිල ඇඳුමට බයවීම නිසාත් පාලකයන් දෙමළ ජනතාවට කළ යුතු සැලකීම කරන්නේ නැහැ. මේ තත්ත්වය දිගින් දිගට ගියොත් තවදුරටත් දෙමළ සමාජය තුළ නොයෙක් පිපිරීම්, විශ්වාසභංගයන් ඇතිවීම තුළ නැවත වරක් යුද්ධයක පෙරනිමිති පහළ විය හැකිව තිබෙනවා.
මම හිතන්නේ වගකිවයුතු මිනිස්සු විදියට, වියපත් මිනිස්සු විදියට, තවදුරටත් අනාගත පරම්පරාවට නැවත එවැනි ඛේදවාචකයක්, ලේ වැගිරීමක්, බෝම්බ පුපුරන සමාජයක්, මළමිනි ගණන් කරන සමාජයක් ඇති නොකිරීමට නම් අසූතුනේ කළු ජූලියෙන් ඉගෙනගත්ත පාඩම් හරියටම තේරුම් ගනිමින් සංවාදයක් ඇති කරගනිමින් දෙමළ සමාජය වෙත සහෝදරත්වයේ දෑත් වචනවලින් පමණක් නොවෙයි, එය කි‍්‍රයාත්මකව භාවිත කරමින්, බලයේ කොටස්කරුවන් බවටත්, ඔවුන් අපේ සහෝදරයන් බවටත්, පිළිගෙන ඔවුන්ට සිදුවූ වැරදිවලට, සමාව අයදිමින් වැරදි නිවැරදි කරගැනීමක් සිදුකළ යුතු යයි මම විශ්වාස කරනවා.
ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් තුළ ඇතිවෙච්ච මෙවැනි අරගලයන්හිදී, මෙවැනි අභාවවාචක අත්දැකීම්වලදී ඒ සමාජයේ ඉන්න බුද්ධිමතුන්ට, කලාකරුවන්ට, සිවිල් සමාජ කි‍්‍රයාධරයන්ට නිහඬව ඉන්නට බැහැ. ශී‍්‍ර ලංකාවේ තත්ත්වයත් ඒකයි. ඒ වෙනුවෙන් පෙනීසිටිය කලාකරුවන් හිටියා, පෙනීහිටපු බුද්ධිමතුන් හිටියා. ඒ වෙනුවෙන් පෙනීහිටපු සමාජ කි‍්‍රයාධරයන් හිටියා. යුද්ධයත් එක්ක එක්කෝ ඔවුන් මරාදැම්මා, නැත්නම් ඔවුන්ට මරණීය තර්ජනය කරනු ලැබුවා. ඒ වගේම සමහරුන්ට රට දාලා යන්න සිද්ධ වුණා. මේ වනතුරුත් මේ රටට එන්නට විශ්වාසයක් නොමැතිව ඉන්න මේ රටට ආදරය කරන ගැහැනුන් මිනිසුන් ඉන්නවා.
මේ රටේ ජනවාර්ගික ප‍්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් කතා කළ මිනිස්සුන්ට දේශද්‍රෝහියෝ, ඩොලර් කාක්කෝ, රට පාවාදෙන්නෝ කියන ලේබල් පහුගිය කාලය පුරා ඇලෙව්වා. නමුත් එක්තරා පිරිසක් මේ සියලූ අසාධාරණකම්, අකටයුතුකම් හමුවේ තමන්ගේ ඒ අදහස මේ සමාජයේ පැළපදියම් කරන්නට තමන්ගේ ඒ අයිතිය ප‍්‍රකාශ කරන්නට උත්සාහ කළා. ඔවුන් සුළු පිරිසක් විය හැකියි. අදත් ඔවුන් ඒ උත්සාහයේ නිරත වෙනවා. නමුත්, සමාජයක් විදියට, පාලකයෝ විදියට, මාධ්‍ය ආයතන විදියට, මෙය ගැඹුරින් නොගන්නා සෙයක් තමයි අපට දැනෙන්නේ. ඒ නිසා කලාකරුවෝ, මාධ්‍යවේදීන්, බුද්ධිමතුන්, පාලකයන්, ගැඹුරින් තේරුම් ගනිමින් අසූතුනේ දෙමළ සමාජය අතට ආයුධ දුන්න සිදුවීම් ලැමුරින් සලකා බලා දෙමළ සමාජය ආයුධ නැවත නොගන්නා තත්ත්වයට පත්කිරීම සඳහා අවශ්‍ය සංවාදයක්, ඉතා ආදරයෙන්, ගෞරවයෙන් ඇති කළ යුතුව තිබෙනවා.
විවිධ ක්ෂේත‍්‍රවල අයට විවිධ දේ කළ හැකියි. ගායකයෙකුට ගායනා කළ හැකියි. කවීන්ට ඒ පිළිබඳව කවි ලිවිය හැකියි. චිත‍්‍ර ශිල්පීන් ඒ වෙනුවෙන් චිත‍්‍ර ඇඳිය හැකියි. බුද්ධිමතුන්ට ඒ පිළිබඳව සංවාද කළ හැකියි. මාධ්‍යවේදීන්ට යුද්ධයේ ඛේදවාචකය සම්බන්ධයෙන් නැවත නැවත පසක් කරමින් එය නැවතත් ඇති නොවීමට කටයුතු කළ හැකියි. නමුත් අපට පෙනෙන දේ තමයි එවැනි දේවලට බාධා සිදුවෙමින් පවතිනවා. තවත් අනෙකෙක් හොයන්නට ගොස් පහුගිය කාලය පුරා ඇති කරන ලද සිද්ධි මාලාව ගතහොත් මේ සංහිඳියාව ඇති කිරීම සඳහා බරපතළ බාධාවක් වෙමින් යනවා. මේ අවස්ථාවේදී බෞද්ධ භික්ෂුන් වහන්සේලාට සහ පූජකතුමන්ලාට වගකීමක් තියෙනවා. මෙය පැහැදිලිව තේරුම් ගනිමින්, තමන්ගේ ශාස්තෘවරුන් දේශනා කළ සැබෑ දහම අනුව කටයුතු කරමින් සමාජය සුවපත් තැනක්් බවට පත් කිරීමේ වගකීම ඔවුන්ටත් තියෙනවා.
