නව ව්‍යවස්ථාව සම්බන්ධයෙන් දැන් තියෙන තත්වය මොකක්ද?
අපි ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ මෙහෙයුම් කමිටුවේ අවසාන රැුස්වීමේදී කිව්වා ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවේ විද්වත් කමිටුවට ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ දළ කෙටුම්පතක් හදන්න කියලා. ඒක පළවැනි කෙටුම්පතවත් නෙවෙයි. මේක ව්‍යවස්ථාව සඳහා අවශ්‍ය වන නීතිමය ස්වරූපයේ ලියැවිල්ලක් විතරයි. ඒක නීති කෙටුම්පත් අංශයටවත් ගිහින් නැහැ. නිකම් දළ කෙටුම්පතක්. මේකට ඉංග‍්‍රීසියෙන් සීරෝ ඩ‍්‍රාෆ්ට් කියලා කියනවා. ඒකත් කිසිම අලූ‍ත් දෙයක් නෙවෙයි, අතුරු වාර්තාව සහ අනුකමිටු වාර්තා හය අනුව හදපු එකක්. ඉදිරි සාකච්ඡුාවලට ඒක තමයි පාදක වෙන්නෙ. වෙන අලූ‍ත් දෙයක් එතැන නැහැ.
ව්‍යවස්ථාව සම්මත වෙන්න දැන් අවස්ථාවක් තියෙනවාද?
දැන් මේක තියෙන්නේ දේශපාලන පක්ෂ අතේ. හරියටම කිව්වොත් ප‍්‍රධාන පක්ෂ වන ශ‍්‍රීලනිපය සහ එජාපය අතේ. හරියටම කීවොත් ඒ පක්ෂ දෙකේ නායකයෝ අතේ. ජනාධිපතිවරයාට සහ අගමැතිවරයාට වුවමනාව තිබුණොත් අලූ‍ත් ව්‍යවස්ථාව ගේන්න පුළුවන්. මම හැමදාම කිව්වා පාර්ලිමේන්තුවේ අවසාන සමයේදී ව්‍යවස්ථාවක් හැදීම ඉතාම අසාර්ථකයි. මුල් කාලයේදී තමයි කරන්න තිබුණේ. හැබැයි මේ ක‍්‍රියාවලිය බොහොම හෙමින් හෙමින් ගියේ. සමහර පක්ෂ මඟහරිනවා. සමහර පක්ෂ ස්ථාවරයන් වෙනස් කරනවා. උදාහරණයක් වශයෙන් ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය මුලින් විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කළ යුතුය කියන ස්ථාවරයේ හිටියා. ඒක වාර්තා වෙලා තියෙනවා. පස්සේ ඒ ස්ථාවරය වෙනස් කළා.
ඒකාබද්ධ විපක්ෂ කණ්ඩායමත් කඩාකප්පල් කරන්න උත්සාහ කරනවා නේද?
ඒකාබද්ධ විපක්ෂය විරුද්ධ බව අපි මුල සිටම දන්නවානේ. ඒ නිසා ඒ පැත්තට ඇඟිල්ල දිගුකිරීම තේරුමක් නැති දෙයක්. ඒක වෙනම සංවාද කළ යුතුයි. මුලින්ම අපි බලන්න ඕනෑ ආණ්ඩුවේ අවංක වුවමනාව ගැන. ඔවුන්වත් කැමති කරවාග ැනීම වැදගත් තමයි. හැබැයි ව්‍යවස්ථා ප‍්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපාරය ඉදිරියට යෑම ගැන තීන්දුව ගත යුත්තේ ජනාධිපතිවරයා සහ ආණ්ඩුව.
එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ මැදිහත්වීම ගැන අදහස මොකක්ද?
එජාපය මෙහෙයුම් කමිටුවේ වාර්තාවට සම්පූර්ණයෙන් එකඟ වීම හොදයි. හැබැයි එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් කීයෙන් කී දෙනාද ව්‍යවස්ථාව ගැන ප‍්‍රසිද්ධියේ කතාකරන්නේ. ඒකට උණක් නැහැ. කිහිපදෙනෙක්ට විතරක් වුවමනාවක් තියෙනවා. ව්‍යවස්ථාවෙ බෝලේ තියෙන්නේ ජනාධිපති සහ අගමැති අතේ. මේ පක්ෂ දෙකම කතාකරවන්න ඔවුන් දෙන්නාට පුළුවන්.
ව්‍යවස්ථාව මොන තරම් ඉක්මනින් කරන්න හැකියාව තියෙනවාද?
ඒකත් තියෙන්නේ දේශපාලන වුවමනාව මත. වුවමනාව තියෙනවා නම් මාස තුනෙන් කරන්න පුළුවන්. වුවමනාවක් නැත්නම් නොයෙකුත් උප්පරවැට්ට දාලා කල් දාන්න පුළුවන්. තව අධ්‍යයනය කරන්න ඕනෑ කියලා කල් දාන්න පුළුවන්.
හැබැයි මේ වෙද්දී ප‍්‍රධාන පක්ෂ දෙකම ව්‍යවස්ථාව අත්හැරලා තියෙන බව පෙනෙනවා නේද?
දැන් ප‍්‍රධාන පක්ෂ දෙකම බලන්නේ මේ ව්‍යවස්ථාව තමන්ට බලයට එන්න වාසියක්ද අවාසියක්ද කියලා. දැන් දෙපැත්තම ව්‍යවස්ථාව පැත්තකට දාලා ජනාධිපතිවරණයට ලෑස්ති වෙනවා. හැබැයි පහුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික‍්‍රමසිංහ සහ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන කියන දෙන්නාම කිව්වෙ මේක අන්තිම ජනාධිපතිවරණය කියලා. සිවිල් සංවිධානවල හිටපු අපිත් කිවේ මේක අන්තිම මැතිවරණය කියලා. දැන් ඔවුන්ගේ දේශපාලන බල ව්‍යාපෘතියට ගැළපෙන විදියට තමයි මේවා කරන්නෙ. හැබැයි හරියටම කීවොත් මේ ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ ව්‍යාපෘතිය සාර්ථක කරගත්තොත් ඒකේ ලැබෙන වාසිය සම්පූර්ණයෙන්ම ජනාධිපතිවරයාට සහ අගමැතිවරයාට ලැබෙනවා.
ජනාධිපතිවරයාට ව්‍යවස්ථාව සම්මත කරගන්න තියෙන හැකියාව මොකක්ද?
ජනාධිපතිවරයාට පුළුවන් මේක අවසාන කරන්න. ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය කැමති කරවාගන්න අමාරු නැහැ. ශ‍්‍රීලනිපයේ ස්වරූපයම ඒක. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරණායක මැතිනිය ශ‍්‍රීලනිපයේ නායිකාවත් නොවී අනූහතරෙන් පස්සේ ව්‍යවස්ථාවට විශාල ජන සහයෝගයක් ගත්තා. අනූහයේදී සීයට විසිහයයි බලය බෙදීමට පක්ෂ වුණේ. අවුරුදු දෙකකින් ඒ ප‍්‍රමාණය සීයට හැට ගණනකට නැග්ගා. ශ‍්‍රීලනිපය විතරක් නෙවෙයි, එජාපයටත් පුළුවන් මේක කරන්න.
ව්‍යවස්ථාව ගැන එජාපයේ ආකල්ප මොන වගේද?
එජාපය එක්කත් මට ප‍්‍රශ්න තියෙනවා. සමහර කාරණා ව්‍යවස්ථාවෙන් ඉවත් කරන්න එජාපය උත්සාහ කරනවා. ප‍්‍රධානම එක තමයි සමාජ ආර්ථික අයිතිවාසිකම්. අධ්‍යාපනයට ප‍්‍රවේශ වීමේ අයිතිය, සෞඛ්‍යයට ප‍්‍රවේශ වීමේ අයිතිය මේ ව්‍යවස්ථාව සම්මත වුණොත් ජනතාවට ලැබේවි. එජාපය ඒ සමාජ ආර්ථික අයිතිවාසිකම් ලබාදෙන්න එකඟ නැහැ. මේ අයිතීන් සම්මත වුණොත් ඒක ජනතාව ලබන විශාල ජයග‍්‍රහණයක්. ලෝකයේ අලූ‍ත් ව්‍යවස්ථා හදපු රටවල් බොහොමයක් මේ නීති සම්මත කරගත්තා. දකුණු අප‍්‍රිකාව විශාල ජයග‍්‍රහණ ලබලා තියෙනවා අවුරුදු විස්සක් තිස්සේ මේ අයිතිවාසිකම් ක‍්‍රියාත්මක කරලා. එජාපය ධනවාදයේ පරණ සංකල්ප විශ්වාස කරමින් ඒකට විරුද්ධයි.
විසිවැනි සංශෝධන යෝජනාව ගැන අදහස මොකක්ද?
අලූ‍ත් ව්‍යවස්ථාවක් නැත්නම් අපට සංශෝධන ගැන හිතන්න වෙනවා. ඒ නිසා අපි විසිවැනි සංශෝධනයට පක්ෂයි. අපි හිතන්නේ ඒක දහනවවැනි සංශෝධනයේ දිගුවක් ලෙස. දහනවවැනි සංශෝධනයෙන් ඉටු කරගන්නට නොහැකි වුණ දේවල් ඉටු කරගන්නට අවස්ථාවක් විදියටයි අපි ඒක දකින්නේ. දහනවවැනි සංශෝධනය බාගෙන නැවැත්වීම නිසාම ඒ සංශෝධනයේ ගැටලූ තියෙනවා. අද ආණ්ඩුව දුර්වල වෙලා තියෙන්නේ මේ ව්‍යවස්ථාවේ අර්බුදයක් නිසා. කොල්වින් හැත්තෑදෙකේදී කිව්වා පාර්ලිමේන්තුව සහ ජනාධිපති කියන බලකේන්ද්‍ර දෙකම බැලන්ස් නොකර තියන්න එපා කියලා. මොකද එහෙම වුණොත් ඒ ආයතන දෙක අතරෙ ගැටුම් ඇතිවේවි කියලා. අද ආණ්ඩුවේ අර්බුදය ඒ ව්‍යවස්ථා අර්බුදය තමයි. සමහරු එදා කිව්වා අලූ‍ත් ව්‍යවස්ථාව හරහා විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කිරීම රනිල් වික‍්‍රමසිංහට බලයට එන්න අවස්ථාවක් කියලා. දැන් තවත් අය කියනවා ඒක මහින්දට වාසියක් වේවි කියලා. මොකද විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කළොත් තමයි මහින්ද රාජපක්ෂට බලයට එන්න පුළුවන්. හැබැයි මේ දෙකම මෝඩ තර්ක. අපි පුද්ගලයන් දිහා බලලා ව්‍යවස්ථා වෙනස් කළ යුතු නැහැ. ව්‍යවස්ථාවෙන් ඔය කියන අයට වාසි වෙන්නත් පුළුවන්. නොවෙන්නත් පුළුවන්. අපි අලූ‍ත් ව්‍යවස්ථාවක් ආවේ නැත්නම් විසිවැනි සංශෝධනයට සහයෝගය දෙනවා. ජවිපෙ කියලා තියෙනවා නව ව්‍යවස්ථාව ක‍්‍රියාවලිය සාර්ථක වුණොත් විසිවැනි සංශෝධනය ඉවත් කරගන්නා බව.
අපරාධ සම්බන්ධයෙන් මරණ දඬුවම දිය යුතු බව ජනාධිපතිවරයා කී බවත්, ඒකට කැබිනට් මණ්ඩලයම අත්පොළොසන් දුන් බවත් වාර්තා වී තිබුණා. ඔබේ පක්ෂය මරණ දඬුවම ගැන දරන අදහස මොකක්ද?
මරණ දඬුවම කියන්නේ අපරාධ යුක්ති ක‍්‍රියාදාමයේ අවසාන අදියර පමණයි. ඒත් අපරාධ යුක්ති ක‍්‍රියාදාමය කියන්නේ ඊට වඩා දීර්ඝ එකක්. සම්පූර්ණ ක‍්‍රියාදාමය මතයි අපරාධ අඩු වෙන්නෙ. අපරාධය හඳුනා ගැනීම, අපරාධය නිසි ලෙස විමර්ශනය කිරීම, අපරාධකරුවා අල්ලා ගැනීම, ඉක්මනින් නඩු පැවරීම, ඉක්මනින් නඩු විභාගයට ගැනීම, සාර්ථක ලෙස පැමිණිල්ල මෙහෙයවීම, වරදකරු කිරීම සහ දණ්ඩනය යන දීර්ඝ අපරාධ යුක්ති ක‍්‍රියාදාමයක් තිබෙනවා. එල්ලූ‍ම් ගහ නොවෙයි, රජ කාලයේ වාගේ උල තැබීම ආපසු ගෙනාවත් අපරාධකරුවෙක් වැරැුදිකරුවෙක් කරන්න බැරි නම් වැඩක් නැහැ. කලින් පියවර අකාර්යක්ෂම නම් දඬුවම කුමක් වුණත් තේරුමක් නැහැ. බන්ධනාගාරවල සිටින සිරකරුවන් නැවත අපරාධවල යෙදෙනවා නම් එය බන්ධනාගාර නිලධාරීන්ගේ වැරැුද්දක්. නිවැරදි කරන්න ඕනෑ එතැන. පොලීසියට අවශ්‍ය පුහුණුවීම්, අලූ‍ත් ක‍්‍රම, නවීන ක‍්‍රම, ඒ වාගේම පරීක්ෂණ, නඩු පැවරීම සහ නඩු විභාග ආදිය ප‍්‍රමාදයක් නැතුව ඉටු කිරීම වැනි කාරණා ඉතාමත් අවශ්‍යයි. එහෙම නැතුව අන්තිම පියවර වන දඬුවම ගැන විතරක් කථා කළාට අපි කොහාටවත් යන්නේ නැහැ.
දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සුප‍්‍රසිද්ධ නඩුවක් වන මක්වන්යානේ නඩුවේදී මරණ දඬුවමේ නීත්‍යනුකූලභාවය පිළිබඳව ප‍්‍රශ්න මතු වුණා. ව්‍යවස්ථාධිකරණය කිව්වා අපරාධ වැළැක්වීමේ ලොකුම නිවාරකය වන්නේ මරණීය දණ්ඩනය නොවන බව. ලොකුම නිවාරකය තමයි වරදකරුවන් අල්ලා නඩු පවරා දඬුවම් කිරීමට ඇති හැකියාව. අපේ අපරාධ යුක්ති විනිශ්චය ක‍්‍රම පද්ධතිය තුළ නැත්තේ ඒක. මා දේශපාලන වශයෙන් ලංකා සම සමාජ පක්ෂයට සම්බන්ධවයි හැදුණේ වැඩුණේ. ලංකා සම සමාජ පක්ෂයේ නායක ආචාර්ය එන්.එම්. පෙරේරා මහතා 1936දී රාජ්‍ය මන්ත‍්‍රණ සභාවේදී කියා සිටියා, ‘දතට දතක් සහ ඇසට ඇසක් යන පැරැුණි මතයෙන් අප දුරු විය යුතුයි’ කියලා. ආචාර්ය කොල්වින් ආර්. ද සිල්වා මැතිතුමා 1956 දී පාර්ලිමේන්තුවේදී කිව්වා, ‘රාජ්‍යයට ඕනෑම එකක් අරගෙන ආපසු දෙන්න පුළුවන්, නමුත් ගත්තොත් ආපසු දෙන්න බැරි එක දෙයක් තිබෙනවා, ඒ තමයි ජීවිතය’ කියලා. ඒ නිසා අප ඉතාමත්ම ප‍්‍රවේශම් වන්න ඕනෑ. මොකද, ලෝකය පුරාම නි‍ර්දෝෂී පුද්ගලයන් මරණ දණ්ඩනයට ලක් වෙලා තිබෙනවා.
එවැනි උදාහරණ තියෙනවාද?
එංගලන්තයේ 1950 දී තිබුණු සුප‍්‍රසිද්ධ නඩුවක් තමයි, තිමති එවන්ස් සම්බන්ධයෙන් වූ නඩුව. ඔහුව එල්ලා මරලා අවුරුදු ගණනාවකට පස්සේ ජෝන් ක‍්‍රිස්ටි නමැති පුද්ගලයෙක් කිව්වා, ‘ඔහු නොවෙයි මම තමයි මිනීමැරුම කළේ’ කියලා. තවත් නඩු දෙකක තීන්දු තිබෙනවා. පළමුවැනි නඩුවෙන් හතර දෙනෙක් වරදකරුවන් වුණා. දෙවැනි නඩුවෙන් හත් දෙනෙක් වරදකරුවන් වුණා. මේ නඩුවලදී ඔවුන් වරදකරුවන් වුණේ ඔවුන් කළ පාපෝච්චාරණ අනුවයි. උසාවිය කියා සිටියා, මේ පාපෝච්චාරණ ඔවුන් කැමැත්තෙන්ම කළ ඒවාය කියලා. හොඳ වෙලාවට ඒ වන කොට මරණ දඬුවම ඉවත් කරලා තිබුණා. අවුරුදු ගණනාවකට පස්සේ එළිදරවු වුණා, ඔවුන් කළ පාපෝච්චාරණ බලෙන් ගත් ඒවාය කියලා. 1994 දී රුසියා‍වේ පනස් දෙදෙනෙකු මරා දැමූ, ඇන්ඩ්‍රේ විකටිලෝ නමැති සීරියල් කිලර් කෙනෙක් සිටියා. ඔහුව එල්ලා මැරුවා. ඔහු එල්ලා මැරීමට හේතු වුණු එක මිනීමැරුමක් සඳහා ඒ වන කොටත් ඇලෙක්සැන්ඩර් ක‍්‍රැව්චෙන්කේ නමැති වෙන කෙනෙකුව එල්ලා මරලා ඉවරයි.
ඇතැම් අය හිතනවා මරණ දඬුවමෙන් අපරාධ අඩුවේවි කියලා..
ඇමෙරිකාවේ 1991 සිට 2013 දක්වා සෑම අවුරුද්දකම මරණ දඬුවම තිබෙන ප‍්‍රාන්තවල අපරාධ ප‍්‍රතිශතය වැඩියි. 1991 එය සියයට 7ක් පමණයි. අද එය සියයට 22ක් දක්වා වැඩි වෙලා තිබෙනවා. සමහර අවුරුදුවල එය සියයට 44 දක්වා වැඩි වෙලා තිබෙනවා. එයින්ම තේරෙනවා, මරණ දඬුවම නිවාරකයක් නොවෙයි කියලා. ලෝකයේ සිටින ඉහළම අපරාධ විද්‍යාඥයින් කියා සිටිනවා, ‘මේක මිථ්‍යාවක්’ කියා. ඔවුන්ගෙන් සියයට 88.2ක් කියා සිටියා, මරණීය දණ්ඩනය නිවාරකයක් නොවෙයි කියලා.
යහපාලන ආණ්ඩුව මරණ දඬුවම ගැන මීට පෙර දරපු ස්ථාවරයත් වෙනස් එකක් නේද?
ලංකාව අන්තර්ජාතික වශයෙන් මරණ දඬුවමට එරෙහි ජාත්‍යන්තර සම්මුතීන්ට අත්සන් කරලා තියෙනවා. ඒකට අත්සන් නොකළේ මහින්ද රාජපක්ෂ කාලයේදී පමණයි. ඒ කාලයට පෙරත් අත්සන් කළා, ඉන් පසුවත් අත්සන් කළා. ඒකෙන් අපි නැවත ඉවත්විය යුතු නැහැ. අනෙක ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සඳහා වූ මූලික අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ අනුකමිටුවෙන් මරණ දඬුවම අහෝසි කරන්න එකඟ වෙලා තිබුණා. ඒ අනුකමිටුවේ සභාපති වුණේ මහින්ද සමරසිංහ ඇමතිවරයා. සමහරුන්ගේ තර්කයක් තමයි මරණ දඬුවම නිසා ජී.එස්.පී. ප්ලස් සහනය අහිමිවේවි කියලා. මගේ තර්කය ජී.එස්.පී. ප්ලස් නිසා නෙවෙයි, අපි කොහොමත් මරණ දඬුවමට විරුද්ධ වෙන්න ඕනෑ.
