තරිඳු උඩුවරගෙදර
සංගීතය පොඩි කාලේ ඉඳන්ම ඇගේ තිබුණාද?
මම මුලින්ම කැමති වුණේ ශබ්ද පරිපාලන විෂයට. ඒ කාලයේ ලංකාවේ ඒවා ගැන ඉගෙනගන්න ඩිප්ලෝමා පාඨමාලාවක්වත් තිබුණේ නෑ. ලංකාවෙ මේ ගැන උගන්වන්න හිටපු දෙතුන්දෙනාගෙන් කෙනෙක් වන දිලූප් ගබඩාමුදලිගේ මහත්තයා යටතේ මම ශබ්ද පරිපාලනය ඉගෙනගත්තා. ඒ පාසල් කාලයේදීමයි. එහෙත් පාසලේ සංගීතය වෙනුවට ගණිත අංශයෙනුයි ඉගෙනගත්තේ. මොරටු විශ්වවිද්යාලයෙන් මම ලැබුවේ රසායන ඉංජිනේරු උපාධියක්. ඔය අතරේ මම තේරුම්ගත්තා සංගීතය කරන්න තාක්ෂණය පමණක් මදි, සංගීතයේ මූලික දේවල් ඉගෙනගන්න ඕනෑ කියලා. එදා ඉඳන් සංගීතයේ කලාත්මක පැත්ත ගැන මම අද වෙනතුරු ඉගෙනගන්නවා. මැරෙනකන්ම ඉගෙනගනීවි.
වෘත්තියක් විදියට සංගීතයට යොමුවුණේ කොහොමද?
මුලින්ම ජාතික රූපවාහිනියේ අවුරුදු තේමා ගීතය කළා. ඉන්පස්සෙ අතුල අධිකාරි සහ සමිතා මුදුන්කොටුව දෙපළ එක්ක ‘ඉවසයිද මන්දා’ ගීතය කළා. සුරේන්ද්ර පෙරේරා වෙනුවෙන් ‘තාමත් මුණගැහුණෙ නැතත්’ ගීතය කළා. ඉන්පස්සෙ මගේ ළඟට ගීත කරන්නැයි ඉල්ලාගෙන බොහෝ අය ආවා. ඒ වන විට මම වෙළඳ දැන්වීම් සංගීතයටත් යොමු වුණා. ඒ අතරේ මම ඉංජිනේරු ක්ෂේත්රයේ රැුකියාවකුත් කරනවා. එහෙත් මම තේරුම් ගත්තා මට සංගීතය වෘත්තියක් විදියට කරන්න පුළුවන් කියලා. මම ඉංජිනේරු වෘත්තියෙන් ඉවත්වුණා. සංගීතයටම යොමුවුණා.
ආදරණීය කතාවක් චිත්රපටිය ඔබේ ගමන වෙනස් කළේ කොහොමද?
චිත්රපටිය එක විදියක පරීක්ෂණයක් වුණා. මං මුලින්ම කළේ චිත්රාල් සෝමපාල මහත්තයා ගායනා කරපු ගීයක්. ඔහු සාමාන්යයෙන් අනුන්ගේ සංගීතයට ගීත ගයන්නේ නෑ. මුලින්ම කිව්වෙ තනුව අහලා බලමු කියලා විතරයි. එතැනින් පස්සේ ඒ චිත්රපටියටම කසුන් කල්හාර, අමල් පෙරේරා, උරේෂා රවිහාරි, කුෂාණි සඳරේඛා වගේ අය ගායනයෙන් එකතුවුණා. ඒ චිත්රපටියේ ගීත ප්රසිද්ධ වීමත් එක්ක මට ලැබෙන වැඩ වෙනසක් වුණා. මගෙන් එතෙක් ඉල්ලූවේ මමම කළ වාණිජමය ගීතවල සෙවණැලි. ඒත් මම චිත්රපටියට කළ ගීත සියල්ලේම ජනප්රිය ලක්ෂණ තිබුණත් මගේ නිර්මාණාත්මක නිදහස එක්ක හිත පිරෙන්න කරපු කලාත්මක වටිනාකමක් ඇති නිර්මාණ. පස්සෙ හැමෝම මගෙන් ඒ වගේ සිංදු ඉල්ලන්න ගත්තා.
සංගීතය නැතිව ගණිත අංශයෙන් ඉගෙනගන්න වැයකළ කාලය අපතේ යෑමක් කියලා හිතනවාද?
මම කිසිසේත්ම පසුතැවෙන්නේ නෑ. එක පැත්තකින් බය නැතිව මම මියුසික් ඉගෙනගත්තෙත් මම වෙනත් ක්ෂේත්රයක අධ්යාපනයෙන් හොඳ ගමනක් ගිය නිසා. සංගීතයෙන් ජීවිතයක් දිනන්න ලංකාවෙ අය හිතනවා අඩුයි. අනෙක මම ගණිත අංශයෙන් ඉගෙනගත්තේ කැමැත්තෙන්. වෙළෙඳ දැන්වීම් වැඩ මට ලබාගනිද්දී උපාධිය ආභරණයක් වෙලා තියෙනවා. අනෙක් පැත්තෙන් මම ඉගෙනගත්ත දේවල් අපතේ යන්නේ නෑ. එදිනෙදා ජීවිතයේදී පවා ඒ කාරණා පාවිච්චි වෙනවා.
ඔබේ හිතට සුන්දර තනු ආ විදිය විස්තර කරන්න පුළුවන්ද?
මම හිතන්නේ මිනිස් සිත තමයි හැමදේටම මුල. රෙහ්මාන්ගෙනුත් කෙනෙක් අහනවා ඔයාට කොහෙන්ද මේ තනු එන්නේ කියලා. ඔහු උත්තර දෙන්නේ මට එන්නේ දෙවියන් වහන්සේගෙන් කියලා. මම හිතන්නේ විශ්ව ශක්තියෙන් මගේ හිතට තනු එනවා කියලා. මම කියන්නේ විශ්ව ශක්තිය නම් අපට බාහිර වූ බලවේගයකින් අපව පාලනය කරනවා කියලා නෙවෙයි. සංගීතය උපදින විදිය වචනවලින් විස්තර කරන්න බැහැ. ඒ වගේ විස්තර කළ නොහැකි දේවල් අපි දෙවියන්, විශ්ව ශක්තිය, කර්ම ශක්තිය වගේ වචනවලින් හඳුන්වනවා.
ඔබ නිර්මාණකරුවෙක් විදියට සංස්කෘතිය ගැන කල්පනා කරන්නේ කොහොමද?
සංස්කෘතිය කිව්වාම පාසලේ උගන්වපු දේවල් ටිකක් මතක් කරගන්න අපි පුරුදුවෙලා තියෙනවා. ඒ නිසා සංස්කෘතිය රාමුවක් විදියටයි අපේ ඔළුවල තියෙන්නේ. අපේ සමාජය බුදුදහම නිවැරදිව තේරුම් ගත්තා නම් සංස්කෘතිය හරිහැටි තේරුම්ගන්න තිබුණා. සංස්කෘතියේ සමහර යහපත් ලක්ෂණ ආරක්ෂා වෙන්න ඕනෑ බව ඇත්ත. ඒත් ඒක ආරක්ෂා කරගෙන අලූත් නිර්මාණ කිරීමේ වැරැුද්දක් නෑ. උදාහරණයක් විදියට නිරුවත ගනිමු. අපි පිළිගන්න ඕනෑ ලංකාවෙ නිරුවත නොගැළපෙන විදියට විකුණන්න සමහරු උත්සාහ කරනවා තමයි. හැබැයි මිනිස් රූපය කලාව ඇතුළේ සෞන්දර්යාත්මක විදියට පාවිච්චි කරන්න පුළුවන්. කලාත්මක වැඩක් වෙනුවෙන් නිරුවත පාවිච්චි වීම සංස්කෘතිය විනාශ කිරිමක් නෙවෙයි. බුදුදහමේ කියා නැහැ නවීකරණය වෙන්න එපා කියලා. මම වැඩ කරන්නේ ඒ විශ්වාසය එක්ක.
තරගකාරී ලෝකයක ජීවත්වෙද්දී ඔබ වැඩියෙන්ම විශ්වාස කරන ජීවන දහම මොකක්ද?
මට හැම වෙලාවෙම මතක් වෙනවා මම මැරෙනවා කියන එක. හැම වෙලාවෙම මගේ හිතේ කොණක මරණය ගැන හැඟීමක් තියෙනවා. ඉතින් ජීවිතය ගැන ටිකක් සැහැල්ලූවෙන් ගතකරන්න ඒක අවස්ථාවක්. ඒක බෞද්ධ දර්ශනයේත් මූලික සංකල්පයක්නේ. මම ගීතයක් කළත් මේ ගීයෙන් කීයක් හොයනවාද, හිට් වේවිද කියලා කල්පනා නොකර ගීතයට උපරිමය කිරීම ගැන මට කල්පනා කරන්න අවස්ථාව ලැබෙනවා.
බෞද්ධ සංකල්ප ගැන ඔබ කතාකළා. අපේ සමාජය බෞද්ධ සංකල්ප අනුව ජීවත්වෙන බව හිතනවාද?
බුදුදහමෙ තියෙන මූලිකම දේ ඇලීම් ගැලීම්වලින් වැළකීම. ඒත් අපේ අය බොහෝවිට ඇලීම් ගැලීම් වර්ධනය කරන්නයි බුදුදහම පාවිච්චි කරන්නේ. බෝ ගහක් ළඟට යන්නෙත් ප්රාර්ථනාවක් කරන්න. බෞද්ධ දර්ශනය කියන්නේ නිදහස් සිතීමට, අලූත් දේ සොයායෑමට අප යොමු කිරිමක්. පුංචි කාලයේ ඉඳන් මේ සීමාවෙන් එහාට යන්න එපා කියලා අපව කොටු කරන්න බුදුදහම පාවිච්චි කරනවා. මම මගේ විශ්වාසයන් ඇති කරගන්නේ සැබෑ බෞද්ධ සංකල්ප සමඟ.x