තරිඳු උඩුවරගෙදර
පළාත් සභා මැතිවරණය ප‍්‍රමාද වෙන්නේ ඇයි?
පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමය මේ වෙනකොට සංශෝධනය වෙලා නව නීති සම්මත වෙලා තියෙනවා. ඒ අනුව පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමය පනහට පනහ ක‍්‍රමය හෙවත්, කොට්ඨාස ක‍්‍රමයට 50% සහ සමානුපාතික ක‍්‍රමයට 50%ක් හැටියට සම්මත වෙලා තියෙනවා. කාන්තා නියෝජනයට 25% අනිවාර්ය කෝටාවක් ලැබිලා තියෙනවා. පළාත් පාලන මැතිවරණ ක‍්‍රමයේ වෙනසට බොහෝ දුරට සමාන විදියට තමයි පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමයත් වෙනස් වෙලා තියෙන්නේ. පොඩි වෙනස්කම් තියෙනවා. පළාත් පාලන මැතිවරණ ක‍්‍රමයේදී 60%ක් සහ 40%ක් විදියටයි අනුපාතය තිබුණේ. මෙතැනදී ඒ ප‍්‍රතිශතය වෙනස් වෙනවා.
පනත සම්මත වූ පසුව මැතිවරණය කල් යන්නේ කොහොමද?
පනත සම්මත වුණාම ඊට අදාළ කොට්ඨාසවල සීමා නිර්ණය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය කාරණයක්. ඒ සඳහා සීමා නිර්ණය කමිටුවක් පනත හරහාම පත් කළා. එම කමිටුව මාස හතරක් ඇතුළත සීමා නිර්ණය අවසන් කළ යුතු වුණා. ඒ අනුව මාස හතරෙන් ඔවුන් සීමා නිර්ණය වාර්තාව අවසන් කරලා පෙබරවාරි මාසයේදී විෂයභාර ඇමතිවරයාට භාරදීලා තියෙනවා. ඒ ගැන අපට යම් විවේචන තිබුණත් ඒවා වෙනම කතාකළ හැකියි. කෙසේ වෙතත් සීමා නිර්ණය වාර්තාව අවසන් කරලා මසක් ඇතුළත පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත විය යුතුව තිබුණා. ඒ කියන්නේ මාර්තු පමණ වෙද්දී. එහෙත් ඒක වුණේ නැහැ. ඒ විදියට මාසයක් ඇතුළත පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත වුණේ නැත්නම් අගමැතිවරයාගේ සභාපතිත්වයෙන් යුතු කමිටුවක් පත් කරන්න අවශ්‍යයි. ඒ කමිටුව මාස දෙකක් ඇතුළත සීමා නිර්ණය කමිටු වාර්තාව විශේලේෂණය කරලා, එය පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත කළ යුතුයි. ඒ කියන්නෙ ජුනි වෙද්දී එහි අවසාන අදියරට පැමිණිය යුතුයි. එහෙත් අගමැතිවරයාගේ කමිටුව පත් කළේත් නැහැ. ඒ නිසා දැන් පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමයට අදාල සීමා නිර්ණය ගන්ධබ්බ ස්වභාවයක තියෙන්නේ. ඒක ඉතාම කනගාටුදායක තත්වයක්. පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී සීමා නිර්ණය ගැසට් කරන්න විතරයි තිබුණේ. එහෙත් මොන යම් හේතුවක් හෝ නිසා පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමයට අදාල සීමා නිර්ණය වාර්තාව පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත වීමේ අවශ්‍යතාව තියෙනවා. දැන් මැතිවරණ කොමිසමට මැතිවරණ ක‍්‍රමයක් තියෙනවා. ඒත් ඒකට අදාල කොට්ඨාස නැහැ. ඒ නිසා ඔවුන්ට මැතිවරණය පවත්වන්න බැහැ.
පළාත් පාලන මැතිවරණයත් මේ වගේම හේතු ඉදිරිපත් කරමින් කල් දැම්මා. දැන් පළාත් සභා මැතිවරණයත් ඒ හේතුම ඉදිරිපත් කරමින් හිතාමතා කල් දානවා නේද?
පළාත් පාලන මැතිවරණ ක‍්‍රමය කල් යද්දී අපි ඒ ගැන අධිකරණයට ගියා. අපි අධිකරණ නියෝගයක් ගත්තා. සීමා නිර්ණය අවසාන නොකර හිටපු තත්වයක් තුළ සීමා නිර්ණය මාසයක් තුළ පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමේ එකඟතාවක් ඇතිවුණා. එදා විෂය භාර අමාත්‍යවරයා නිසා අධිකරණයට ගියා. ලංකාවේ අධිකරණ පද්ධතිය තුළ නඩුවක් සඳහා මාස ගණන් කල් ගත වෙන නිසා යුක්තිය ඉටුවීම ගැන ප‍්‍රශ්නයකුත් තියෙනවා. එහෙත් අඩු තරමේ ඉඩකඩක් තිබුණා. එහෙත් පළාත් සභාව සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයට යන්නත් බැහැ. මොකද පාර්ලිමේන්තුවට විරුද්ධව අපට කිසිවක් කරන්න බෑ. ඉතින්, පාර්ලිමේන්තුව ඒ වගකීම ඉටු කරන්න ඕනෑ. පාර්ලිමේන්තුව ඒක කරන්නේ නැත්නම් ඔවුන් මහජන නියෝජිතයන් නෙවෙයි. මහජන නියෝජිතයන් ජනතා අභිලාෂයන් වෙනුවෙන් පෙනී ඉන්න එපායැ. තමන්ට කැමති පාලකයන් පත් කරගන්න තියෙන නිදහස ජනතාවගේ පළමු අභිලාෂය. මැතිවරණය පරණ ක‍්‍රමයටම යන්න තීන්දු කළත් ඒ ක‍්‍රියාවලියට පවා සාමාන්‍ය නීතියක් සම්මත වෙන්නට ගතවෙන අවම කාලය ගතවෙනවා. ඒ නිසා ඉදිරි මාස කිහිපය ඇතුළත මැතිවරණය පවත්වන්නේ නැති බව පැහැදිලියි. කථානායකවරයා මේ ගැන සොයා බැලිය යුතුයි. දේශපාලන පක්ෂ නායකයන් මේ සම්බන්ධයෙන් ක‍්‍රියා කළ යුතුයි. අවසාන වශයෙන් ජනතාව පත්කළ මහජන නියෝජිතයන් 225 මේ ගැන වගකිව යුතු වෙනවා.
පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන් පස්සේ ඒ මැතිවරණ ක‍්‍රමයේ අඩුපාඩු ගැන සංවාදයක් ඇතිවුණා. ඒ නිසා සීමා නිර්ණය අවසාන කෙරුණත් මැතිවරණ ක‍්‍රමයේ අඩුපාඩු නිවැරදි කරන බව කියමින් තව අවුරුද්දක්වත් මැතිවරණය කල් දමාවි නේද?
පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී බලය පිහිටුවීමේදී ප‍්‍රශ්න තිබුණා. කාන්තා නියෝජනය සම්බන්ධයෙන් ප‍්‍රශ්න තිබුණා. සභිකයො මුදලට හුවමාරු වීම ගැන චෝදනා තිබුණා. මේ නිසා මැතිවරණ ක‍්‍රමය සංශෝධනය වීම ගැන ලොකු සාකච්ඡුාවක් තියෙනවා. ඒ නිසා පැෆරල් සංවිධානයත්, මැතිවරණ ප‍්‍රචණ්ඩ ක‍්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයත් එකතුවෙලා පළාත් පාලන අමාත්‍යාංශයත්, මැතිවරණ කොමිසමත් සමඟ එකඟවෙලා කමිටුවක් පත් කරලා තියෙනවා මැතිවරණ ක‍්‍රමයේ අඩුපාඩු පිළිබඳව යෝජනාවලියක් සකස් කරන්න. මහාචාර්ය සුදන්ත ලියනගේ, ආචාර්ය සුජාතා ගමගේ, මැතිවරණ කොමිසමේ අතිරේක කොමසාරිස්වරු දෙදෙනෙක්, නීතිඥවරයෙක්, සිවිල් සමාජය නියෝජනය කරන මමත් මැතිවරණ ප‍්‍රචණ්ඩ ක‍්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයේ මංජුල ගජනායකත් ඇතුළු කණ්ඩායමක් මේ කමිටුවෙහි ඉන්නවා. අපි මාසයක් ඇතුළත අපේ යෝජනා බාර දෙන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා ෆයිසර් මුස්තාෆා අමාත්‍යවරයාට. ඔහු පොරොන්දුවෙලා තියෙනවා අපේ යෝජනා කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කරලා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන්නට. අපි විශ්වාස කරනවා අවශ්‍යතාවක් තියෙනවා නම් ඉදිරි මාස කිහිපය ඇතුළත කිසිම බාධාවකින් තොරව මැතිවරණය පවත්වන්න පසුබිම නිර්මාණය කරන්න පුළුවන් කියලා. එහෙත් මැතිවරණය පැවැත්වීම පිළිබඳව සැලකිය යුතු අවිනිශ්චිතභාවයක් තියෙන්නේ පාර්ලිමේන්තුව මේ ගැන අඩු උනන්දුවක් දක්වන බව පෙනෙන නිසා.
විපක්ෂ නියෝජිතයන් මේ ගැන ප‍්‍රමාණවත් මැදිහත්වීමක් කරනවාද?
විරුද්ධ පක්ෂ පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරනවා. ඔවුන්ට පාර්ලිමේන්තුවේදී ප‍්‍රමාණවත් බලපෑමක් කරන්න පුළුවන් වුණත් එහෙම කරන බවක් පෙනෙන්නේ නෑ. එළියේ මාධ්‍ය සංදර්ශන ලෙස විවිධ දේවල් කීවත් පාර්ලිමේන්තුවේදී, පක්ෂ රැුස්වීම්වලදී ඒ බලපෑම කරන බවක් පෙනෙන්නේ නෑ.
දැනට පැවැත්විය යුතුව තිබෙන පළාත් සභා මොනවාද?
දැනට පළාත් සභා තුනක ධුර කාලය අවසන් වෙලා තියෙනවා. 2017 අගෝස්තු මාසයේදී නැගෙනහිර, උතුරුමැද සහ සබරගමුව පළාත් සභාවල ධුරකාලය අවසන් වුණා. මේවායේ දැනටමත් මාස හයකට වැඩි කාලයක් මැතිවරණ ප‍්‍රමාද වෙලා තියෙනවා. මධ්‍යම, වයඹ සහ උතුරු පළාත් සභාවල ධුර කාලය මේ අවුරුද්දේ ඔක්තෝබර් වෙනකොට අවසාන වෙන්න නියමිතයි. මේ පනත අවසන් නොකළොත් ඒ පළාත් සභා ඡුන්ද පැවැත්වීමේ හැකියාවත් නැති වෙනවා. ආණ්ඩුවක වගකීම තමයි නියම කාලයේදී මැතිවරණ පැවැත්වීම. මේ මොහොතේ ආණ්ඩුවේ වගකීම ජනතාවට පළාත් සභා මැතිවරණ ලබාදීම. එහෙත් ඒ සඳහා සූදානමක් තියෙන බවක් පෙනෙන්න නැහැ.
මහජන නියෝජිතයන් මැතිවරණ ව්‍යාපාර සඳහා ව්‍යාපාරිකයන්ගෙන් මුදල් ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ගෙවුණු මාසය තුළ සංවාදයක් ඇතිවුණා. ලංකාවේ නීතිය අනුව එසේ මුදල් ගැනීම වැරැුද්දක්ද?
රටේ මේ සඳහා නීතියක් නෑ. නීතිය අනුව පමණක් බැලූ‍වොත් මැතිවරණයකදී ඕනෑම කෙනෙකුට ඕනෑ තරම් මුදල් දෙන්න පුළුවන්. යහපත් විදියකට උපයාගත්ත මුදල්ද කියලා සොයා බලන්න බෑ. ඒ නිසා පැෆරල් සංවිධානය මුල්වෙලා, තවත් මැතිවරණ නිරීක්ෂණ සංවිධාන එක්ක ව්‍යාපාරිකයන්, දේශපාලනඥයන් හා විද්වතුන් එක්ක කතාකරලා නීති කෙටුම්පතක් සකස් කළා. අපි මේ ගැන මහජන නියෝජිතයන්, දේශපාලන නායකයන් සහ විෂයභාර අමාත්‍යවරයා එක්ක සාකච්ඡුා කළා. විෂයභාර අමාත්‍ය ෆයිසර් මුස්තාෆා මහතා එක් වෙලාවක අපට පොරොන්දුවක් දුන්නා මේ සම්බන්ධයෙන් කෙටුම්පතක් දුන්නොත් ඒක කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කරනවා කියලා. අපි මේකට අදාල මූලික නීති කෙටුම්පතක් දීලා තියෙනවා. මේක සම්මත වුණොත් හිතෙන හිතෙන විදියට දේශපාලනඥයන්ට මුදල් ගැනීමේ හැකියාව නැතිවෙනවා. අපි එහි මුදල් ලබාගන්න බැරි ව්‍යාපාර වර්ග, එක් ව්‍යාපාරිකයෙකුගෙන් ගත හැකි උපරිම මුදල් ප‍්‍රමාණය, එම නීති කැඩුවොත් ගත හැකි ක‍්‍රියාමාර්ග ඇතුළත් කරලා කෙටුම්පත් කරලා තියෙනවා. ප‍්‍රශ්නය තියෙන්නේ නීතිමය වශයෙන් තියෙන තත්වය පමණක් නෙවෙයි. යම් අයහපත් ව්‍යාපාරිකයෙකුගෙන් මුදල් ගත්තොත් ඔවුන් බැඳෙනවා ඡුන්දයෙන් පස්සෙ අර ව්‍යාපාරිකයන්ගේ වැඩපිළිවෙළවලට ඍජුව හෝ වක‍්‍ර ලෙස උදව් කරන්න. පර්පෙචුවල් ටේරෂරීස් ආයතනයෙන් මුදල් ගත්තායැයි කියන අයට තියෙන ප‍්‍රශ්නය ඒකයි. යම් කෙනෙකුගෙන් උදව්වක් ගත්තොත් පෙරලා ඔවුන් උපකාරයක් බලාපොරොත්තු වෙනවා. ව්‍යාපාරිකයන් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ තමන්ගෙ ව්‍යාපාරවලට ඒ දේශපාලනඥයන්ගෙන් අයුතු ලාභ ප‍්‍රයෝජන ලබාගන්න. ඒ නිසා නීතියක් නැතත් මේක දුෂණයට පාර විවෘත වෙනවා. ඒ නිසා කිසිම හේතුවක් මත මේවා අපට අනුමත කරන්න බැහැ.
