ලසන්ත රුහුණගේ
පූර්ණ නම් වූ වචනයේ අර්ථයට අලූත් අර්ථකථනයක් දෙමින් ජනපතිවරයා සිය පූර්ණ කැබිනට් මණ්ඩල සංශෝධනය පසුගි ය මැයි 01 වැනිදා සිදු කළේය. ඒ අනුව පනහකට අධික කැබිනට් මණ්ඩලයේ ඇමති ධුර වෙනස් වූයේ අමාත්‍යවරුන් 18 දෙනෙකුගේ පමණය. එහිදීද, දැරූ ඇමති ධුර මාරුවූයේ කිහිප දෙනෙකුගේ පමණය. අනෙක් වෙනස්කම්වලදී සිදුවූයේ එම ඇමතිවරුන් දැරූ විෂය පථයට අලූතින් විෂය පථයන් එක්වීම පමණය. ඒ විපක්ෂයේ අසුන්ගත් ශී‍්‍රලනිපයේ අමාත්‍යවරුන් දැරූ විෂයයන් අනෙක් අමාත්‍යවරුන්ට බෙදාදීමට සිදුවූ හෙයින්ය.
එසේම එම පූර්ණ යැයි කියූ ඇමති මණ්ඩල වෙනසේදී අමාත්‍යාංශ වෙනස්කිරීමත් ඒවාට අයත් විෂයන් වෙන් කිරීමත් විද්‍යාත්මක පදනමකින් සිදුකරන බවටද පුරසාරම් දෙඩෙව්වේය. එම විද්‍යාත්මක අමාත්‍යාංශ විෂයන් වෙන් කිරීමේ අතිවිශේෂ ගැසට් පත‍්‍රය දැඩි වෙහෙසක් දරා අමාත්‍යවරුන් පත්කර දින දොළහකට පසු මැයි මස 12 දින නිකුත්වී තිබේ.
බැලූ බැල්මටම අමාත්‍යාංශ විෂයන් වෙන් කිරීමේදී සිදු කර ඇති විශේෂ විද්‍යාත්මක ක‍්‍රමවේදයන් එහි දක්නට නැත. අමාත්‍යවරුන් පත්කිරීම වාගෙ ්ම එයින්ද, බොහෝ විට සිදුකර ඇත්තේ විපක්ෂයට ගිය ශී‍්‍රලනිප අමාත්‍යවරුන්ගේ අමාත්‍ය ධුර පැවරූ අමාත්‍යවරුන් එම අමාත්‍යාංශ යටතේ තිබූ විෂයයන් නැවත එක් කිරීමය. ඒ සඳහා වැඩි කාලයක් ගත යුතු නැති අතර දැඩි වෙහෙසක් ද ගත යුතු නැත.
එහිදී සිදුකර ඇති විශේෂතම කැපී පෙනෙන දෙයක් වන්නේ මෙතෙක් ජනාධිපතිවරයා යටතේ පැවති ජාතික ඒකාබද්ධතා හා ප‍්‍රතිසංවිධාන අමාත්‍යාංශය අහෝසි කිරීමය. කොහොමත් එම අමාත්‍යාංශය යනු හුදු නාමමාති‍්‍රක අමාත්‍යාංශයක් පමණය. 2015 සැප්තැම්බර් මාසයේ එම අමාත්‍යාංශය කි‍්‍රයාත්මක වූවද ඒ යටතට ගැනෙන කිසිදු රාජ්‍ය ආයතනයක් නොතිබීම විශේෂත්වයකි. එම අමාත්‍යාංශය ඉටුකළ යුතු කාර්යයන් හා කර්තව්‍යයන් ඇතත් ඒවා ඉටු කිරීමට අදාළ රාජ්‍ය ආයතන හෝ කි‍්‍රයාත්මක කළ යුතු අණපනත් නැත.
තම පක්ෂයේ සාමාජිකයන් සැනසීම සඳහා හා තමන්ට සහාය දෙන අනෙකුත් පක්ෂවල සාමාජීකයන් සැනසීම සඳහා අතිවිශාල වියදමක් දරමින් අතිවිශාල අමාත්‍යාංශ සංඛ්‍යාවක් පසුගිය දශක කිහිපය තිස්සේ ශී‍්‍ර ලංකාව නඩත්තු කළද අමාත්‍යාංශයක් යන තේරුම එම බොහෝ අමාත්‍යාංශවල ගෑවීවත් නැත. ඊට හොඳම උදාහරණය ජනාධිපතිවරයා දැරූ ජාතික ඒකාබද්ධතා හා ප‍්‍රතිසංවිධාන අමාත්‍යාංශයය.
සාමාන්‍යයෙන් අමාත්‍යාංශයක් යන්න රජයේ දෙපාර්තමේන්තු එකකින් හෝ කිහිපයකින්ද රාජ්‍ය සංස්ථා, අධිකාරී, රාජ්‍ය සමාගම් හා වෙනත් රාජ්‍ය ආයතන කිහිපයකින්ද සමන්විත එකක් විය යුතුය. එහෙත් ඇමතිවරුන් පැටව් ගැසූ පසුගිය කාලයේ නම් එම නිර්ණායකය ලංකාවේ අමාත්‍යාංශවල දක්නට ලැබුණේ නැත.
මෙම විෂයයන් වෙනස් කිරීමේ සංශෝධනයේදී ජනාධිපතිවරයා විසින් සිදුකර ඇති එක් විද්‍යාත්මක වශයෙන් හ`දුන්වන සංශෝධනයක් නම්, අග‍්‍රාමාත්‍යවරයාගේ ජාතික ප‍්‍රතිපත්ති හා ආර්ථික කටයුතු අමාත්‍යාංශය යටතේ තිබූ ප‍්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන ආයතනය ඉන් ඉවත් කිරීමය.
එසේ වුවද ජනාධිපතිවරයාගේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති සිවිල් ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව හා ශී‍්‍ර ලංකා වෙරළාරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව සහ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට නොගැළපෙන ආයතන දෙක ඉන් ඉවත් කර නැත. මහින්ද රාජපක්‍ෂ හා ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ එම දෙපාර්තමේන්තු ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතේ තබාගත් පරිදිම ජනාධිපති මෛතී‍්‍රපාල සිරිසේනද ඒවා ඔහු යටතේම තබාගෙන සිටී. සිවිල් ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව මෙන්ම වෙරළ ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුවද සිවිල් ආරක්ෂාවේ විෂයට වැටෙන බැවින් ඒවා පොලීසිය අයත් නීතිය හා සාමය අමාත්‍යාංශය යටතට පත්විය යුතුය. නැතහොත් වෙරළාරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව වැන්නක් ධීවර අමාත්‍යාංශය යටතට පත්කළ හැකිය.
අමාත්‍යාංශ අලූතින් නම් කිරීමේදී ද සිදුවී ඇත්තේ කන්ද උඩරට සංවර්ධනය, සබරගමුව සංවර්ධනය ආදි වශයෙන් අමාත්‍යාංශ නාමයන්ට ප‍්‍රදේශයෙන් පළාත් නාමයන් එක් කිරීම පමණය. උදාහරණයකට පොලිස් විෂය අයත් නීතිය හා සාමය අමාත්‍යාංශය ඊට කිසිසේත් නොගැළපෙන රාජ්‍ය පරිපාලන හා කළමනාකරණ අමාත්‍යාංශය සමග ගැට ගසා ඇත. කී‍්‍රඩා අමාත්‍යාංශය පළාත් සභා හා පළාත් පාලන අමාත්‍යාංශය සමග ගැට ගසා ඇත. පුනරුත්ථාපන හා නැවත පදිංචි කිරීමේ යන විෂයයෙන් නැවත පදිංචි කිරීම් ගලවා ඇත. කී‍්‍රඩා හෝ වෘත්තීය පුහුණු වැනි විෂයයන් සමග ගැළපෙන තරුණ කටයුතු විෂය ව්‍යාපෘති කළමනාකරණය සමග ගැට ගසා දක්ෂිණ සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය යටතට පත්කර ඇත.
විශේෂම කාරණය වන්නේ පසුගිය මහින්ද රාජපක්‍ෂ පාලන කාලයේ රාජ්‍ය ව්‍යාපෘති කි‍්‍රයාත්මක කිරීම සඳහා රාජ්‍ය සම්පත් යොදා සමාගම් නීතිය යටතේ ලියාපදිංචි කර පවත්වාගෙන ගිය රාජ්‍ය සමාගම් බොහොමයක් මේ විද්‍යාත්මක යැයි කියූ අතිවිහේෂ ගැසට්ටුව තුළින් කිසිදු අමාත්‍යාංශයක් යටතට පත් නොවී හැලී තිබීමයි.
සුවිශේෂත්වය එය නොවේ. මෙම විද්‍යාත්මක අතිවිශේෂ ගැසට් පත‍්‍රයට එන තෙක් ජනාධිපතිවරයා විසින් පසුගිය 2015 අගෝස්තු මහ මැතිවරණයෙන් පසු අමාත්‍යාංශ විෂයයන් බෙදා වෙන්කරමින් 2015 සැප්තැම්බර් 21දින ප‍්‍රකාශයට පත්කරන ලද අංක 1933 /13 දරන අතිවිශේෂ ගැසට් පත‍්‍රය මේ වන විට දහතුන් වතාවක් සංශෝධනය කර තිබේ. ඒ 2016 ජූනි 27 දින නිකුත් කරනු ලැබූ ජාතික ඒකාබද්ධතා හා ප‍්‍රතිසන්ධාන රාජ්‍ය අමාත්‍යවරයාට අදාළ විෂයයන් හා කාර්යයන් වෙන්කිරීමට අමතරවය. අමාත්‍යවරුන් අලූතෙන් පත් කිරීමේදී හා අමාත්‍යාංශයන් වෙනස් කිරීමේදී අදාළ මුල් ගැසට් පත‍්‍රය සංශෝධනය කරන්නට සිදුවන බව ඇත්තක් වුව අමාත්‍ය සංශෝධන ගණනටත් වඩා අමාත්‍යාංශ විෂයයන් වෙන්කිරීමේ සංශෝධන ප‍්‍රමාණය වැඩිවීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ කුමක්ද? අවිද්‍යාවේ ඇලී ගැලී පැටලී සිටින ජනාධිපතිවරයාට අවුරුදු දෙකහමාරකටත් අධික කාලයක් තිස්සේ මුළු සංශෝධන 14ක් සිදුකළත් අමාත්‍යාංශ විෂයයන් වෙන් කිරීමේ විද්‍යාව සොයා ගැනීමට නොහැකි වී ඇති බවය.
