ජයදේව උයන්ගොඩ
විග්රහ කිරීමට වටිනා කාරණා කිහිපයක්ම පසුගිය දින කිහිපය තුළ සිදුවී තිබේ. ඉන් පළමුවැන්න, මහජන අවධානයට නැවත නැවතත් පැමිණෙන අල්ලස හා දුෂණය පිළිබඳ තේමාවයි. දෙවැන්න, ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවට ඉදිරිපත් වී තිබෙන 20 වැනි සංශෝධනයයි. තුන්වැන්න, ජනාධිපතිතුමා ඉදිරිපත් කළ ආණ්ඩුවේ ප්රතිපත්ති ප්රකාශනයයි. ඉන් පළමුවැන්න ගැන පමණක් මේ ලිපියෙන් සාකච්ඡුාවේ.
රාජ්ය සේවයේ පවත්නා අල්ලස සහ දුෂණය පිළිබඳව ගැටලූව, රාජ්ය සේවයේ ඉහළම නිලධාරීන්ගේ මට්ටමෙන් කොතරම් ගැඹුරට විනිවිද ගොස් තිබෙන්නේද යන කරුණ නැවත වරක් අප ඉදිරියේ නිරාවරණය වී තිබේ. ‘ජනාධිපතිතුමාගේ කාර්ය මණ්ඩල ප්රධානී’ යනු රාජ්ය සේවයේ තිබෙන ඉහළතම තනතුරු දෙක තුනෙන් එකකි. ජනාධිපති ලේකම්, අගමැති ලේකම්, කැබිනට් ලේකම් සහ මහා භාණ්ඩා ගාරයේ ලේකම් යනු අනෙකුත් ඉහළතම තනතුරු කිහිපයයි.
ලංකාවේ මෑත කාලයේ ඉතිහාසයෙන් පෙනෙන්නේ 1990 ගණන්වල මැද භාගයේ පටන් සිටි සෑම ජනාධිපති ලේකම් කෙනෙකු පිළිබඳව සිදුවී තිබෙන්නේ බලය අයුතු ලෙස ප්රයෝජන ගැනීම, අයුතු ලෙස ධනය ඉපයීම සහ දේශපාලන බලධාරීන්ගේ අයුතු කි්රයාවලට අනුබල දීම යනාදි අවභාවිත ගැන මහජන සැකය ඔවුන් වෙත යොමු වී තිබුණ බවයි. මෙවැනි සැකයකට තවමත් භාජනය නොවී සිටින කෙනෙකු නම් පරිපාලන සේවයේ ‘පැරණි සම්ප්රදායකට’ අයත් අවුරුදු 75ක් පමණ වයසැති, වර්තමාන ජනාධිපති ලේකම්තුමාය. එම පැරණි සම්ප්රදායටම අයත් රාජ්ය සේවකයෙකු වූ හිටපු ජනාධිපති ලේකම්, තම දේශපාලන ස්වාමීන්ගේ දුෂිත කි්රයාවන්ට අනුබල දීම නිසා, ඔහුට සිදු වූයේ සිරගෙට යෑමට පමණක් නොව, අවුරුදු හතළිහක් පමණ කාලයක් ගොඩනගාගෙන තිබුණු තම පුද්ගලික වෘත්තීය ගෞරවයද විනාශ කර ගැනීමටයි.
අල්ලස් ජාල
රජයේ සේවයේ ඉහළම මට්ටමේ නිලධාරීන් තම ආත්ම සහ වෘත්තීය ගෞරවයද පරදුවට තබා අල්ලසට සහ දුෂණයට පෙළඹෙන්නේ ඇයි? ජනාධිපති සිරිසේන මහතාගේ කාර්ය මණ්ඩල ප්රධානියා අල්ලස් ගැනීම පිළිබඳව ඇති පුවත්පත් වාර්තා කියවන විට, මේ ප්රශ්නයට සෘජු පිළිතුරු නොලැබුණත්, පිළිතුරු සඳහා පදනම් කරගත හැකි තොරතුරු ගණනාවක්ම ලබාගත හැකියි. පළමුවැන්න, එම ඉහළ නිලධාරීන් දෙදෙනා ලබා ගත් සහ ලබා ගැනීමට අදහස් කළ අල්ලස් මුදල අතිවිශාල ප්රමාණයක් වීමයි. එය මිලියන 450ක් යැයි සමහර වාර්තාවල තිබිණ. එය ඇත්ත නම්, එයින් ප්රකාශ වෙන දෙය නම්, මේ සා විශාල මුදලක් ඇත්තටම මෙම පුද්ගලයන් දෙදෙනා අතර පමණක් බෙදෙන්නට තිබුණ දෙයක්ද? නැත්නම් පුද්ගලයන් ජාලයක් අතර බෙදෙන්නට තිබුණ දෙයක් නොවිය හැකිවීද? යන්නයි. ඊළඟ ප්රශ්නය, මේ පුද්ගලයන් ජාලයේ අනෙක් අය කවුරුන් විය හැකිව තිබිණද? යන්නයි. ඔවුන් අතර තවත් නිලධාරීන් මෙන්ම දේශපාලනඥයන්ද සිටින්නට නොහැකිද? පාසලකට ළමයකු ඇතුළු කර ගැනීමට හෝ නගර සභාවෙන් ගෙවල් සැලැස්මක් අනුමත කර ගැනීමට හෝ රුපියල් ලක්ෂයක් වැනි සුළු පගාවක් දෙන පුරවැසියකු පවා දන්නා දෙයක් නම්, එම රුපියල් ලක්ෂය නගර සභාවේ දේශපාලනඥයන් සහ නිලධාරීන් හෝ අධ්යාපන අමාත්යාංශයට සම්බන්ධ දේශපාලනඥයන් හා නිලධාරීන් හෝ අතර බෙදී යන බවයි. මෙම අවබෝධය වනාහි අල්ලස සහ දුෂණය පිළිබඳ අප සමාජයේ පවත්නා ‘පොදු ජන දැනුම් සම්භාරයේම’ කොටසකි.
දැන් මෙම ‘පොදු ජන අවබෝධය’ මහානාම-දසනායක සිදුවීම වෙතට අදාළ කරන්නේ නම්, අල්ලස සහ දුෂණය පිටමං කිරීමට නැවත නැවතත් කැප වන අපේ ජනාධිපතිතුමාගේ අවධානය යොමු විය යුතු කරුණක් තිබේ. එය නම් මෙම සිදුවීම හුදෙක් ‘අපරාධ පරීක්ෂණයකට’ පමණක් සීමා නොකර, ඒ නිලධාරීන් දෙදෙනාද අයත් වන සම්බන්ධතා ජාලයම සොයාගෙන, එම ජාලයම කඩාබිඳ දැමීමයි.
අල්ලස සහ දුෂණය පිළිබඳ සිදුවීම් අපරාධ පරීක්ෂණ කරුණක් බවට පත් කිරීමෙන් සිදුවන්නේ, එය තනි පුද්ගල සිදුවීමක් බවට ලඝු කිරීමයි. එවිට කෙරෙන්නේ, පගාව ගත් පුද්ගලයා හෝ පුද්ගලයන් දෙදෙනා පමණක් ‘දුෂ්ටයන්’ ලෙස සලකා මුළු අවධානයම ඔවුන් එක්කෙනාට හෝ දෙදෙනාට පමණක් යොමුකර ඔවුන්ට පමණක් දඬුවම් කිරීමට පියවර ගැනීමයි. මහානාම හා දසනායක පමණක් ‘දුෂ්ටයින්’ කිරීමේ කාර්යය දැනටමත් මුදුන්පත් වී තිබේ. එහෙත් ඔවුන් දෙදෙනාද සම්බන්ධ දුෂණ-ජාලය නිරුපද්රිතව පවතී. මෙම කරුණ මහ බැංකුවේ බැ`දුම්කර ගනුදෙනුව පිළිබඳව ජනාධිපති කොමිෂන් සභාවෙන් කළ පරීක්ෂණයෙන්ද මනාව පෙනිණ. පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකුට පමණක් හුදෙකලාව කළ නොහැකි ඒ තරම් මහා පරිමාණ මංකොල්ලයක් පිළිබඳව ඒ තරම් දීර්ඝ පරීක්ෂණයකින් පසුව පවා දෝෂාරෝපණය ලබන්නේ, අර්ජුන් මහේන්ද්රන්, ඇලෝසියස් සහ කසුන් පලිසේන යන පුද්ගලයන් තිදෙනෙකු පමණි. එහෙත් එම තිදෙනාද සම්බන්ධ මහා ජාලය කුමක්දැයි හදුනා ගැනීමට, ජනාධිපති කොමිසමවත් උනන්දු වූයේ දැයි පුරවැසියන් වන අපි නොදනිමු. අවසානයේදී සිදුවෙනු ඇත්තේ පුද්ගලයන් තුන්දෙනෙකු පමණක් අපරාධකරුවන් ලෙස සලකා ඔවුන්ට නඩු දමා සිරගෙට යැවීම වන්නට හොඳටම ඉඩ තිබේ.
‘දුෂණ හා අල්ලස් ජාලය’ පිළිබඳ නොසලකා හැරීම ලංකාවේ දුෂණ විරෝධී සටනේ ප්රධාන මගපෙන්වීමේ මූලධර්මය බවටද පත්වී තිබෙන බව පෙනේ. පසුගිය ආණ්ඩුව යටතේ සිදුවූයේ යැයි කියන කිසිදු දුෂණ පරීක්ෂණයක, එම ‘ජාල’ ගැන ගැඹුරට සොයන ඇති බවට අදහසක් ඇතිකර ගැනීමට පුරවැසියන් වන අපට නොහැකිය. එම ජාලවල බල සම්පන්න දේශපාලනඥයන් සහ ඔවුන්ගේ පවුලේ ආසන්නතම සාමාජිකයන්ද සම්බන්ධ බව දැනගත් වහාම, පරීක්ෂණද ඇනහිට තිබෙන බව අපට අනුමාන කළ හැකිය. අවසානයේදී සිදුවනු ඇත්තේ මහින්දානන්ද අලූත්ගමගේ හෝ කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල හෝ ජාලයට සම්බන්ධ නොවී තමන් තනිවම සිදුකළ ‘‘සුළු’’ දුෂණයකට නඩු දැමීමයි. බලවත් පවුල්වල සාමාජිකයන් නොවීම නිසා මහානාම සහ දසනායක අමාරුවේ වැටුණේ යයිද කෙනෙකුට උපහාසයෙන් කිව හැකිය.
ජනාධිපති සටන
මහජන ජීවිතය පිරිසිදු කිරීමට තමන් සතු කැපවීම ගැන ජනාධිපතිතුමා තම අලූත් ප්රතිපත්ති ප්රකාශයෙන් නැවත වරක් ශපථ කර තිබේ. එහෙත් එම ශපථය අලංකාරෝක්තිවලට සීමා නොකර, ප්රතිපත්තිමය යථාර්ථයක් බවට පත්කරන්නටත් එතුමාගේ අපේක්ෂාවක් තිබෙන්නේ නම්, මෙම ‘අල්ලස් සහ දුෂණ ජාල’ පිළිබඳ කරුණට එතුමාගේ අවධානය යොමුවිය යුතුය. එසේ කළ විට පහත සඳහන් දේද අවබෝධ වනු ඇත.
(1) මෙම ජාලවලට තමන්ගේම නැදෑයන්, මිතුරන් සහ දේශපාලන සගයන්ද සිටින බව අවබෝධ වූ විට ඒ ගැන කම්පා නොවී, නොසෙල් වී තම අධිෂ්ඨානය දිගටම පවත්වා ගැනීමේ අවශ්යතාව.
(2) අල්ලස සහ දුෂණයට එරෙහි සටන, පොලිස් පරීක්ෂණවලට පමණක් සීමා කිරීමෙන් ඒ තරම් ඉදිරියට නොයන බව.
(3) අල්ලස සහ දුෂණයට එරෙහි සටන හුදෙක් පොලිස් කාර්යයක් පමණක් නොවන නිසා රාජ්ය සේවය සහ දේශපාලන සේවය එකට සම්බන්ධව සිදුවන කි්රයාවලියක් නිසා එම සටනේ පරිමාව පුළුල් කළ යුතුය යන්න.
මෙම ලිපියේ මුලදී මතු කළ ප්රශ්නයට ආපසු යෑමට දැන් අවස්ථාවයි. ඉතාම ඉහළ පෙළේ රාජ්ය නිලධාරීන්, තම ආත්ම සහ වෘත්තීය ගෞරවය පරදුවට තබමින්, අල්ලසට සහ දුෂණයට පෙළඹෙන්නේ ඇයි? එයට දිය හැකි එක් පිළිතුරක් නම්, අල්ලස සහ දුෂණය එම නිලධාරීන් කාලාන්තරයක් තිස්සේ පුරුදුවී හැඩගැසී සහ පුහුණු වී තිබෙන ‘වෘත්තීය සංස්කෘතියක’ අඛණ්ඩ අංගයක් බවට පත්වීමයි. මෙය වනාහි, කොළඹ ලොන්ඩන් මාවතේ තිබෙන, සංවර්ධන පරිපාලන ආයතනයෙන් ලැබෙන පුහුණුවක් නොව, තම වෘත්තීය සගයන්ද, ඔවුන්ද අයත් ජාලවලින්ද ලැබෙන පුහුණුවකි. දෙවැනි පිළිතුරක්ද යෝජනා කළ හැකිය, එය නම් රාජ්ය සේවයේ පවතින මෙම ‘අල්ලස් සහ දුෂණ සංස්කෘතියට’ දේශපාලන නායකයන් සෘජු දායකත්වයක් කර ඇත යන්නයි. අල්ලස සහ දුෂණය තම වෘත්තීය ජීවිතයේ කොටසක් බවට පත්කර ගැනීම, ප්රාදේශීය සභාවේ සිට දේශපාලනඥයන් ලබන පුහුණුවේද කොටසකි. එයද සෑම පුරවැසියකුම සතු සමාජ දැනුමේද කොටසකි. මේ කරුණු දෙකෙන් කියැවෙන්නේ කුමක්ද? මහජන ජීවිතය පිරිසිදු කිරීමේ ජනාධිපතිතුමාගේ කාර්යය සාර්ථක වන්නට නම්, එය රාජ්ය සේවය සහ දේශපාලන සේවය යන වෘත්තීන් දෙකම පිරිසිදු කිරීම වෙතින් එකවර ආරම්භ කළ යුතු බවයි.