පොලිස් අත්අඩංගුවේ සැකකරුවකු හැටියට සිටියදී, සඟවා තිබෙන ආයුධ පෙන්වන්නටයැයි කියා ගෙන ගොස් සැකකරුවන් ඝාතනය කිරීම 2015ට පෙර අවුරුදු දෙක තුනක කාලය තුළ ලංකාවේ දුෂ්-ප‍්‍රවණතාවක් සේ පැවතුණු දෙයකි. ඒ කාලයේ ඒ ප‍්‍රවණතාව පවත්වාගෙන ගියේ රජයේ ප‍්‍රතිපත්තියක් හැටියටය යන්න සිතෙන තරමට අවුරුද්දකට එවැනි ඝාතන දහයක් දොළහක්ම සිදුවුණේය. ආයුධ පෙන්වන්නට ගොසින් පොලිසියට වෙඩි තැබීම, බෝම්බ ගැසීම, පොලිසියට ප‍්‍රහාරයක් එල්ල කොට පැනයන්නට තැත්දැරීම වැනි හේතු මත එසේ ඝාතනය වුණේ බොහෝ විට අපරාධ සම්බන්ධයෙන් නම ඈඳුණු සැකකරුවන් නිසා, ඒ විදියට හරි ඔවුන් සමාජයෙන් ඉවත් වෙනවා නම් හොඳයැයි සිතූ බොහෝ දෙනෙක් එක්කෝ ඒ පොලිස් ඝාතන අනුමත කළහ. නැතිනම් නිශ්ශබ්දව සිටියහ. ඊට එරෙහිව කෑගැසුවේ මානව හිමිකම් ගැන දන්නා, ඒ වෙනුවෙන් වෙහෙසවන පුද්ගලයන් හා සංවිධාන පමණකි. ඇත්ත වශයෙන්ම සිදුවුණේ පෙර සකස්කරන ලද තිරනාටකයක් අනුව සැකකරුවකු පොලිස් ස්ථානයෙන් පිටතට ගෙනගොස් වෙඩි තබා මරාදැමීමයි. එනයින් එය පොලිසිය විසින් සිතාමතාම කළ ඝාතන හැටියට සැලකිය හැකිය.
පසුගිය අඟහරුවාදා, එනම් දෛසැම්බර් 18 වැනිදා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දුන් මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක තීන්දුව අනුව, එවැනි මරණ පොලිසිය වුවමනාවෙන්ම කළ මිනිස් ඝාතන බවට නැවතත් තහවුරු විය.
මූලික අයිකිවාසිකම් පෙත්සම ඉදිරිපත් කර තිබුණේ, ඇඹිලිපිටියේ මොරකැටිය යාය 5, රණමුකගේ අජිත් ප්රසන්න නම් පුද්ගලයකු වෙනුවෙන් ඔහුගේ බිරිඳ, රත්නායක තරංගා ලක්මාලි විසිනි. ලංකාවේ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ඉදිරිපත් කළ හැක්කේ මූලික අයිතිවාසිකම් කඩවුණු පුද්ගලයාට හෝ ඔහුගේ නීතිඥයාට පමණක් යැයි ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් වෙතත්, මීට පෙර නඩු තීන්දුවලදී අයිතිවාසිකම් කඩවීමේ ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස මියගිය පුද්ගලයකු වෙනුවෙන් ඔහුගේ බිරිඳට මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ඉදිරිපත් කිරීමට තිබෙන අයිතිය පිළිගන්නා ලදි.
අජිත් ප්රසන්න, 2010 සැප්තැම්බර් 18 වැනිදා මියගියේ පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිටියදීය. 16 වැනිදා අජිත් ප්රසන්න නිවසේ බිරිඳ සහ දරුවන් සමග සිටියදී ඇඹිලිපිටිය පොලිසියේ නිලධාරී කණ්ඩායමක් නිවසට පැමිණියෝය. පොලිසියේ අපරාධ අංශය බාර පොලිස් පරීක්‍ෂක නිරෝෂන් අබේකෝන්ද කණ්ඩායම තුළ සිටියේය. ඔවුන් නිවෙස සෝදිසි කළ නමුත් කිසිවක් සොයාගත නොහැකි විය. පසුව අජිත් ප්රසන්න තම බාරයට ගත් ඔවුහු ජීප් රියක නංවාගෙන රැුගෙන ගියහ. රැුගෙන යන්නට හේතුව කුමක්දැයි බිරිඳ ඇසූවිට පොලිස් පරීක්‍ෂකවරයා කීවේ කටඋත්තරයක් ගන්නට තිබෙන බවය.
පසුවදා, 17, තරංගා පොලිසියට ගියේ සැමියා බලන්නටය. සැමියා බලන්නට අයට අවසර නොලැබිණි. 18 වැනිදා යළිත් ඇය පොලිසියට ගියාය. ඇයට දැනගන්නට ලැබුණේ සැමියා, තමාගේ නිවෙසට ගෙනගොස් ඇති බවයි. ඇය යළි නිවෙසට ආවාය. ඇගේ මවගෙන් දැනගන්නට තැබුණේ අජිත් ප්රසන්න නිවෙසට ගෙනවිත් ගෙදර සිිටි අයට පෙන්වූ බවයි. ඒ නිරෝෂන් අබේකෝන් විසිනි. දරුවා හඬන්නට පටන්ගත් විට අජිත් කියා තිබුණේ, අප්පච්චිව බලන්න එන්න එපා. අප්පච්චිව බලන්න දෙන්නේ නැහැ කියාය.
එදින දහවල් 12ට පමණ අජිත් නිවෙසට ගෙනෙන විට ඔහුගේ නැන්දා කෙනෙක්ද නිවසේ සිටියාය. ඇය කියන්නේ, අජිත්ට තමන් සමග කතාකරන්නටවත් පොලිසිය ඉඩ නොදුන් බවයි. එක මොහොතක, පොලිස් පරීක්‍ෂකවරයා නැන්දාට මෙසේ කීවේය. ‘හා උඹලා උයනවා නේද? අද උඹට අන්තිම කෑම කාලා යන්න පුළුවන්.’ කොහොම වුණත් නැන්දා මාංචු සහිතව සිටි අජිත්ට බත් කැව්වාය. ඒ මොහොතේ, ‘අනේ නැන්දේ මට කන්න බෑ. කෑම උගුරෙන් පල්ලෙහාට යන්නේ නෑ. නැන්දේ මට ගොඩාක් ගහලා තියෙන්නේ. මට හොඳටම අමාරුයි. මාව මරයි. මාව බේරගන්න’ කියා අජිත් ප්රසන්න නැන්දාට කීවේය.
ඒ අවස්ථාවේදීද පොලිසිය නැවතත් නිවෙස පරීක්‍ෂා කළ නමුත් කිසිවක් හමුවුණේ නැත.
සැප්තැම්බර් 19 වැනිදා, අජිත් ප‍්‍රසන්නගේ වැඩිමහල් සහෝදරයා තරංගාට කිව්වේ, මල්ලිට වෙඩි වැදී ඇඹිලිපිටිය රෝහලට ගෙනගොස් ඇති බවය. තරංගා සිය මවත් නැන්දාත් සමග ඇඹිලිපිටිය පොලිසියට ගියාය. එහෙත් පොලිස් නිලධාරීන් විසින් ඔවුහු එලවාගනු ලැබූහ. මෙතැන ඇවිල්ලා කෑගහන්න ලෑස්ති වෙන්න එපා. මෙතැනින් පලයල්ලා ඔවුහු කීහ. ඇඹිලිපිටිය රෝහලේදී ඇයට දැනගන්නට ලැබුණේ 3 වැනි වගඋත්තරකරු, පොලිස් කොස්තාපල් එස්එච් චමින්ද, සිය සැමියාට වෙඩි තබා ඇති බවයි. තරංගා මහේස්ත‍්‍රාත්වරයා ඉදිරියේ සිය සැමියාගේ මෘත ශරීරය හඳුනාගත්තාය.
එහෙත්, පවුලේ සියලූ දෙනාම ගත් බලවත් තීන්දුව වුණේ, අජිත් ප‍්‍රසන්නගේ මෘත ශරීරය බාර නොගැනීමටය. පොලිස් අත්අංඩගුවේ සිටියදී මැරුණු නිසාය. මරණ පරීක්‍ෂණය 20 වැනිදා පැවැත්විණි. 21 වැනිදා පශ්චාත් මරණ පරීක්‍ෂණය පැවැත්විණි. එහිදි තරංගා කියා සිටියේ තම සැමියා පොලිසිය විසින් මරා දමා ඇති බවයි.
තම සැමියා නීති විරෝධීව අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන්, රැුගෙන යෑමෙන් හා මරාදැමීමෙන් ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 11 සහ 13 (1* ව්‍යවස්ථාවලින් සහතික කර ඇති මූලික අයිතිවාසිකම් පොලිස් නිලධාරීන් විසින් කඩකර ඇති බවයි. තවදුරටත් ඇය කියාසිටියේ, සිය සැමියා බොරු චෝදනා මත අත්අඩංගුවට ගත් බවත්, අත්අඩංගුවට ගැනීමට හේතු නොදැක්වූ බවත්ය. කිසිම සාධාරණ හේතුවක් නැතිව ඔහු නීතියට පිටින් රඳවා තබාගන්නා ලදි. සැමියා වධබන්ධනයට, ක‍්‍රෑර අමානුෂික අවමන් සහගත සැලකිල්ලට හා දඬුවමට, පහරදීමට භාජනය කර ඇත. පොලිස් අතඅඩංගුවේ සිටියදී ඝාතනය කර ඇත.
පොලිසිය කිව්වේ, සැප්තැම්බර් 17 වැනිදා සැකකරු අත්අඩංගුවට ගත්තේ, ඇඹිලිපිටියේ, ආනන්ද සුනිල් ශාන්ත නම් අයකු ඝාතනය කිරීම ගැන සම්බන්ධයැයි ලැබුණු සාධාරණ තොරතුරු මත බවයි. අත්අඩංගුවට ගන්නා අවස්ථාවේදී ඔහුගේ නිවසේ තිබියදී ජීව උණ්ඩද සොයාගත්තේයැයි පොලිසිය කීවේය. එම භාණ්ඩවලට අදාළ කුවිතාන්සිද අධිකරණයට ඉදිරිපත් කරන ලදි. එහෙත් අධිකරණයට පෙනීගියේ අදාළ භාණ්ඩ නිසි ලෙස මුද්‍රා තබා නොතිබුණු බවයි. කෙසේ වෙතත් මහේස්ත‍්‍රාත්වරයා වෙත කරුණු වාර්තා කර සැකකරු අත්අඩංගුවට ගත් බැවින් අත්අඩංගුවට ගැනීම නීති විරෝධී නොවේයැයි පොලිසිය කිව්වේය.
තරංගා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පැහැදිලි කළේ තම සැමියා ඝාතනය වුණේ පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිටින විට බවයි. පොලිසිය ඒ ගැන පැහැදිලි කරමින් කිව්වේ, එය අහම්බෙන් සිදුවූ මරණයක් බවයි. නීතියෙන් යුක්ති සහගත කරන්නක් බවයි.
සැප්තැම්බර් 18 වැනිදා, රාත‍්‍රියේ සැකකරු වන අජිත් ප්රසන්න පොලිස් ස්ථානයෙන් පිටතට ගෙන ඔහුගේ කෙසෙල් වගාවක් වෙත ගෙනගොස් තිබුණේ එහි සඟවා තිබුණායැයි කියන ගිනිඅවියක් සොයාගැනීම සඳහාය. ඒ යන අතරතුර 3 වැනි වගඋත්තරකාර පොලිස් කොස්තාපල්වරයා සමග ඔහුගේ ගිනිඅවිය උදුරාගැනීම සඳහා සැකකරු තැත්කළ බවත්, ඒ ගැටුම අතරතුර තබන ලද එක් වෙඩි පහරකින් සැකකරු මියගිය බවත්ය.
සැප්තැම්බර් 17 සහ 18 දිනවලදීද සැකකරු පිටතට ගෙනගොස් තිබිණ. එහෙත්, පොලිස් ස්ථානයට අදාළ ලේඛනවල කිසිම තැනක සැකකරු කිහිප වතාවක් පොලිස් ස්ථානයේ සිර මැදිරියෙන් පිටතට ගත් බවටවත් පොලිස් ස්ථානයෙන් පිටතට ගෙනගිය බවටවත් සටහන් යොදා නැත.
ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කළේ, සැකකරු මියගියේ පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිටින විට බවය. සැකකරුගේ සිරුර සම්බන්ධ පශ්චාත් මරණ පරීක්‍ෂණයේදී තීරණය කර තිබුණේ, කෙටි දුරක සිට ටී56 ගිනිඅවියකින් තබන ලද වෙඩි පහරවලින් හිසට සහ බෙල්ලට තුවාල වීමෙන් මරණය සිදුව ඇති බවයි. එය 3 වැනි වගඋත්තරකරු සතුව තිබුණු අවියයි.
3 වැනි වගඅත්තරකරු කිව්වේ සැකකරු සමග ගැටුමෙන් තමාද තුවාල ලද බවයි. එහෙත් ඒ ගැන ප‍්‍රමාණවත් වෛද්‍ය සාක්‍ෂි ඉදිරිපත් නොවුණි.
පොලිසිය කියන්නට උත්සාහ කළේ සැකකරු ප‍්‍රදේශයේ නමගිය අපරාධකරුවකු බවයි. පෙර දෙවතාවක්ම පොලිසියෙන් පිටතට ඔහු ගෙනයන විට දැඩි ආරක්‍ෂාවක් යෙ¥ බවද පොලිසිය කියයි. එහෙත් ප‍්‍රශ්නගත රාත‍්‍රියේ ඔහු පොලිසියෙන් පිටතට ගෙනගොස් තිබුණේ අතට මාංචුවත් නොදමා, පොලිස් නිලධාරීන් තුන්දෙනකු පමණක් සමග පිටුපස දොරවත් නැති භාණ්ඩ ලොරියකිනි. එසේ අනාරක්‍ෂිතව සැකකරු ගෙනගියේ ඇයිදැයි අධිකරණයට පැහැදිලි කිරීමට පොලිසියට නොහැකිවිය.
සියලූ කරුණු සලකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කෙළේ, පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිටි සැකකරු ඝාතනය වීමෙන් ඔහුගේ මූලික අයිතිවාසිකම් කඩවී ඇති බවයි. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් ක‍්‍රෑර අමානුෂික වධහිංසාවලට හෝ අවමන් සහගත සැලකිල්ලකට භාජනය නොවීමට ඇති අයිතිවාසිකමත්, පුද්ගලයකු අත්අඩංගුවට ගැනීම, රඳවා තබාගැනීම වැනි දේට අදාළ අයිතිවාසිකමුත් කඩවී ඇති බවත්ය.
ඒ අනුව පොලිිස් නිලධාරීන් සිව් දෙනකුට රුපියල් 2,50,000 බැගින් පෙත්සම්කාරියට හෙවත් මියගිය සැකකරුගේ බිරිඳට වන්දි ගෙවන ලෙස නියම කරන ලදි. තවත් වගඋත්තරකරුවන් තිදෙනකුට රුපියල් 25,000 බැගින් ගෙවිය යුතුයැයි නියම කරන ලදි.
සැකකරු අත්අඩංගුවේ සිටියදී මියයෑම පුරවැසියන් කෙරෙහි පැවතිය යුතු ආරක්‍ෂාව සැලසීම පිළිබඳ රජයේ වගකීම පැහැර හැරීම නිසා සිදුවූවක් නිසා රජයද රුපියල් ලක්‍ෂ දහයක් ගෙවිය යුතුයැයි තීරණය කරන ලදි.
එල්ටීබී දෙහිදෙණිය, මුර්දු ප‍්‍රනාන්දු හා එස් තුරෙයිරාජා යන විනිසුරුවරු මේ තීන්දුව ලබාදුන්හ. පෙත්සම්කාරිය වෙනුවෙන් නීතිඥ ලිසිත සචින්ද්‍ර සමග ජනාධිපති නීතිඥ සාලිය පීරිස් පෙනීසිටියේය.
තිවංක සපරමාදු
සාලිය පීරිස්
