පාස්කු ඉරිදා සිදුවූ අනපේක්‍ෂිත මහා ඛේදවාචකයත්, ඉන් පසු පසුගිය සති තුනක පමණ කාලය තුළ අප රටේ දිගහැරෙන මහා ව්‍යාකුලත්වයත් පිළිබඳ පසුබිම තුළ, සෑම සබුද්ධික පුරවැසියකුම මේ දිනවල මුහුණ දෙන අත්දැකීම ඉංග‍්‍රීසියෙන් ිදමක ිැ්රජයසබට යන වචන දෙකෙන් ප‍්‍රකාශ කළ හැක්කකි. එදිනෙදා සිංහල ව්‍යවහාරයේ ඇති ‘අපේ ඇතුළාන්තයටම හැරී බැලීම’ යන්න එම ඉංග‍්‍රීසි වචනවල අදහස මැනැවින් ප‍්‍රකාශ කරයි. අපේ ඇතුළාත්මය සහ හෘදය සාක්‍ෂිය පරීක්‍ෂා කිරීම යන යෙදුම්ද ඒ අර්ථයම දෙයි.
ස්වයං-ප‍්‍රශ්න
කිසියම් පුද්ගලික හෝ පොදු ව්‍යසනයක් ඉදිරියේ මෙලෙස ඇතුළාත්මය පරීක්‍ෂා කරන විට අප කරන්නේ අප දැන් ඉන්නේ කොහේද? මෙතෙක් අප ආ ගමන හරිද? ඇයි මේ තරම් විනාසයකට පත්වුණේ? ඉදිරි කාලයේ අප කොහේද යන්නේ? වැනි ප‍්‍රශ්න අපෙන්ම ඇසීමය. ක්‍ෂණික පිළිතුරු නැතත් එවැනි ප‍්‍රශ්න අප අසන්නේ අප වර්තමානයේ සිටින තැනෙහි මහා බරපතළ වැරැුද්දක් තියෙනවා නේද? යන යථාර්ථය සාක්‍ෂාත් වීමෙන් හටගත් බුද්ධිමය මෙන්ම මනෝභාවමය අර්බුදය නිසාය. මේ ව්‍යසනකාරී තත්ත්වයට නොවැටී සිටින්නට තිබුණා නේද? යන ප‍්‍රශ්නය ආශ‍්‍රයෙන් අප මෙතෙක් ආ ගමන ගැන විචාරාත්මක අවබෝධයක් ඇතිකර ගැනීමේ අවශ්‍යතාව නිසාය. මෙයින් ගොඩ එන්නේ කෙසේද? යන ප‍්‍රශ්නයද එම ස්වයං-විවේචනාත්මක අන්තරාවලෝකනයේ තිබේ.
මෙවැනි ප‍්‍රශ්න අසමින් ඇතුළාත්ම පරීක්‍ෂණයක යෙදීම බොහෝ දෙනාට අපහසුවී තිබෙන බව දේශපාලනඥයන්, සමහර ජනමාධ්‍යවේදීන් සහ ඇතැම් පුරවැසියන්ද කරන කියන දේවලින් කෙනෙකුට නිරීක්‍ෂණය කළ හැකිය. සිදුවූ විනාශය පිළිබඳව අන්‍යයන්ට, විශේෂයෙන් තම දේශපාලන එදිරිවාදීන්ට දොස් පැවරීම, පවත්නා අර්බුදයෙන් ඒකපාක්‍ෂික දේශපාලන වාසි ලබාගැනීමට උත්සාහ ගැනීම සහ අවිශ්වාසය, අනාරක්‍ෂාව සහ සැකය යන සමාජ මනෝභාවයන් ප‍්‍රජා කණ්ඩායම් අතර ව්‍යාප්ත කිරීම, මේ දිනවල අප සමාජය පාස්කු ඉරිදා ව්‍යසනයට දක්වන ප‍්‍රතිචාරවල ඇති ප‍්‍රධාන ප‍්‍රවණතා තුනයි. මේ ප‍්‍රතිචාර වනාහි ඇතුළාත්ම පරීක්‍ෂණයක් මූලාශ‍්‍රකොට ගොඩනැගෙන ඒවා නොවේ. එය ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කිරීම වෙතින් පැනනගින ප‍්‍රතිචාරයන්ය. මේ තරම් මහා ව්‍යසනයකින් පසුවත් ආත්ම අන්තරාවලෝකනයක යෙදීමට ඔවුන් සතු අසමත්කම ප‍්‍රදර්ශනය කරන්නකි.
මේ ලිපියෙන් මා කරන, යෝජනාව නම්, දේශපාලන ප‍්‍රජාවක් ලෙස ලංකාවේ සෑම පුරවැසියකුම, තමන්ගේ දේශපාලන ඇතුළාත්මය පරීක්‍ෂා කර බැලිය යුතු බවයි. අප රටේ දැනට ගොඩනැගෙමින් සිදුවෙමින් පවතින බව පෙනෙන ඊළඟ ව්‍යසනය වැළැක්විය හැක්කේ එවැනි දේශපාලන ඇතුළාත්ම පරීක්‍ෂණයක අවංකව යෙදුණ විටය.
අප රටේ තව තවත් මනුෂ්‍ය ඝාතන සිදුවීමට ඔන්න මෙන්නය යන බිය සෑම දිනකම වේගයෙන් පැතිරෙයි. දේශපාලනඥයෝද, ජනමාධ්‍යකරුවෝද, මේ ගැන නිතර දෙවේලේ අනතුරු අඟවති. විනාශයක් පිළිබඳ අනතුරු ඇඟවීමක තිබෙන ප‍්‍රහේලිකාත්මක ලක්‍ෂණය නම්, එය නොසලකා හැර සිටිය නොහැකි වීමයි. එබැවින් අප පුරවැසියන් බොහෝ දෙනා සිටින්නේ නිරන්තරයෙන් අලූත් කෙරෙන ජීවිතාරක්‍ෂාව පිළිබඳ අවිනිශ්චිතතාවකිනි. මෙය වනාහි අපේ සමාජය වෙඩි බෙහෙත් කන්දක් මත තබා සිටීමක් වැනිය. ළඟ එන අනතුරු පිළිබඳ කටකතා සහ ආරංචි විසින් කෙතරම් ප‍්‍රබල ලෙස අප රටේ ජනතාවගේ නොනැසී පැවැත්ම ( ිමරඩසඩ්ක* පිළිබඳ ආදිතම සහජාසාය ඉදිරියට තල්ලූ කරනු ලැබ ඇත්ද යත්, සාමූහික ප‍්‍රචණ්ඩත්වය සඳහා කණ්ඩායම් ඇදීයාම, අවතක්සේරු නොකළ යුතු භව්‍යතාවක් බව මේ ලිපිය ලියන මොහොතේත් පැහැදිලි වෙමින් පවතී.
අවධි තුනක්
අපි‍්‍රයෙල් 21 දා මහා ප‍්‍රහාරයෙන් සහ විනාශයෙන් පසු අප සමාජය එයට දැක්වූ ප‍්‍රතිචාර මේ වන විට අවධි තුනකින් විකාශනය වී ඇති බව පෙනේ. එක් එක් අවධියක් දළ වශයෙන් එක් සතියක කාලයක පැතිරී තිබුණු බවද නිරීක්‍ෂකයකුට දැකිය හැකිය. පළමු සතියේ ප‍්‍රකාශවූ පළමු ප‍්‍රතිචාරය නම් කම්පාවයි. එනම් ෂොක් එකයි. දෙවැනි සතිය වනවිට එය ඇතිවු අනපේක්‍ෂිත තත්ත්වය පාලනය කරගැනීම යන සාධනීය මනෝභාවය කරා පරිවර්තනය විය. තුන්වැනි සතියේ එය වෙනස්වූ බව පෙනේ. ‘පෙරලා පහර දීමේ’ මනෝභාවය සෙමෙන් මතුවන්නට පටන් ගැනිණි. එය සිදුවන්නට පටන්ගත්තේ අළු යට සැඟවුණු ගිනි පුපුරු මතුවන්නාක් මෙනි. එය ඇත්තටම ඇරඹුණේ දෙවැනි සතියේ අගදීය. මෙම බෙහෙවින් බිය දනවන ප‍්‍රතිචාරය පිළිබඳව ප‍්‍රමාණවත් අවබෝධයක් ආණ්ඩුව පැත්තෙන්වත්, ආගමික පූජක නායකයන්ගෙන්වත්, ජනමාධ්‍ය ආයතන ප‍්‍රධානීන්ගෙන්වත් ප‍්‍රකාශ වන බවක් නොපෙනේ. කම්පාවේ ප‍්‍රතිචාරය, පෙරලා පහර දීමේ ප‍්‍රතිචාරයක් බවට පරිවර්තනය කිරීමට ප‍්‍රධාන පෙළේ රූපවාහිනී ජාල සහ පුවත්පත් තවමත් ඉටුකරමින් යන වැඩකොටස බලන විට පෙනෙන්නේ, මහා විනාශයකින් පසුත් ඇතුළාන්තය ප‍්‍ර‍්‍රශ්න කිරීමේ හැකියාව අප රටේ විද්‍යුත් සහ මුද්‍රිත මාධ්‍ය යන දෙඅංශයේම අධිපති බලවේග සතුව නැත යන්නයි.
පළමු පියවර
ඇතුළාත්මය ප‍්‍රශ්න කිරීමේ ව්‍යායාමයේ යෙදෙන්නේ නැතිව, ලංකාවේ ජනතාවට, ඔවුන් සියලූ දෙනාම අද මුහුණ දී සිටින තව විනාශයක් සිදුවීමේ එළිපත්තෙන් ආපස්සට යාම දුෂ්කර වනු ඇත. එවැනි විනාශයක එළිපත්තට අප රට අප‍්‍රියෙල් 21 වැනිදායින් පසුව නැවත පැමිණෙමින් සිටින්නෙමු යන්න අවබෝධ කරගැනීම, මේ මොහොතේ සිදුවන ඇතුළාත්ම පරීක්‍ෂණයක පළමු පියවර වනු ඇත. එහි දෙවැනි පියවර විය යුතු වන්නේ, ලංකාවේ සියලූ පුරවැසියන්ට, ඔවුන්ගේ වාර්ගික හා ආගමික අනන්‍යතා තිබියදී, පොදු වශයෙන් එකට බෙදා ගත හැකි දේශපාලන අනාගතයක් නැතිවීමේ විපත හඳුනා ගැනීමයි. දේශපාලන ප‍්‍රජාවක් ලෙස ශ‍්‍රී ලාංකික පුරවැසියන් වන අප මෙතෙක් ආ ගමනේ තිබූ ප‍්‍රධානතම අඩුව වන්නේ, විවෘතවූ ඓතිහාසික අවකාශ කිහිපයක්ම තිබියදී, එවැනි පොදු දේශපාලන ඉරණමක් සහ අනාගතයක් ගැන ප‍්‍රමාණවත් විශ්වාසයක් සහ අධිෂ්ඨානයක් ඇතිකර ගැනීමට නොහැකිවීමයි. නැවත වරක් ‘ජාතිවාදී කලබල’ ඇතිවීමේ භීතිය රට පුරා පැතිරෙද්දී, ලංකාවේ පුරවැසියන් ටික දෙනෙකු හෝ සෑම ජනකොට්ඨාසයකටම බෙදාගත හැකි දේශපාලන අනාගතයක් හා ඉරණමක් පිළිබඳව මෙනෙහි කරන්නට දැන්වත් පටන් ගතහොත් කොතරම් අගනේදැයි මට සිතේ.
වාර්ගිකවාදී දේශපාලනය
එවැනි මෙනෙහි කිරීමකදී අප මුහුණ දෙන විශාලතම අභියෝගයක් වන්නේ, අප රටේ සියලූ ජනකොට්ඨාසවල දේශපාලන විඥානය මේ දිනවල හැඩගස්වන බව පෙනෙන වාර්ගිකවාදී දේශපාලනයට කළ යුත්තේ කුමක්ද? යන්නයි. ලංකාවේ ජන කොට්ඨාස අතර වාර්ගික හා ආගමික අනන්‍යතාවාදී දේශපාලනය නැවත වරක් අලූත්වීම පාස්කු ඉරිදා සිදුවීමේ එක් ඍජු ප‍්‍රතිඵලයකි. මෙය ප‍්‍රබලව අලූතෙන් මතුවී තිබෙන්නේ සිංහල-බෞද්ධ සමාජයේය. එය පසුගිය කාලයේ තදින්ම තිබුණේ මුස්ලිම් සමාජයේය. එල්ටීටීඊය නැතිවීමෙන් පසු සහ රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව බලයෙන් ඉවත්වූ පසු, සිංහල සහ දෙමළ සමාජවල වාර්ගික අනන්‍යතාවාදී අන්තවාදී දේශපාලනය දුර්වලවී මධ්‍යස්ථවාදී ජාතිකවාදී දේශපාලනයකට දොර විවෘත විය. මුස්ලිම් සමාජයට සිදුවූයේ මෙම පරිවර්තනීය කාල පරිච්ඡෙදය තුළ මුස්ලිම් ආගමික සහ අනන්‍යතා අන්තවාදයට, යටවීමයි.
පසුතැවීම
අප‍්‍රියෙල් 21වැනිදා ඛේදවාචකයෙන් පසු මුස්ලිම් සමාජය තුළ ඇතුළාත්මය පරීක්‍ෂා කිරීමේ ක‍්‍රියාවලියක් වහාම ඇතිවිය. එය ඇතිවූයේ එම ප‍්‍රහාරය දියත් කළ කණ්ඩායමේ ආගමික සහ වාර්ගික අනන්‍යතාව එළිදරව්වූ මොහොතේමය. එහි පළමු ප‍්‍රකාශනය මා අත්දුටුවේ, මගේ ගෙදරට නුදුරින් සිටින මුස්ලිම් පවුලක පිරිමි ගෘහමූලිකයා, නාමික කතෝලිකයකු වන මගේ බිරිඳට කතාකොට, මුළු මුස්ලිම් සමාජය වෙනුවෙන්, සිදුවූ විනාශයට සමාව යැදීමෙනි. ඊට පසුදින මා හමුවූ ඔහු මුළු සිංහල ජනතාව සඳහාම සමාව අයැදීය. ‘අපි ගෙවල්වල දොර වහගෙන ඉන්නේ ඔයගොල්ලන්ට මුහුණ දෙන්න ලජ්ජා නිසා.’ යැයි ඔහු නිවැරදි සිංහල උච්චාරණයෙන් මට කියා සිටියේය. මීට සමාන අත්දැකීම් කොළඹ නගරයේ සිංහල මිත‍්‍රයන් ගණනාවකින්ම මට ඇසිණ.
මේ වෙතින් අප උගත යුතු පාඩම කුමක්ද? අප රටේ සෑම වාර් ගික, ආගමික ප‍්‍රජාවක්ම, තනිතනිවත්, හවුලේත්, ඇතුළාත්මය පරීක්‍ෂා කිරීමේ ක‍්‍රියාවලියක යෙදිය යුතුය යන්නයි.
දකුණු අප‍්‍රිකාවේ නෙල්සන් මැන්ඩෙලා ජනාධිපතිතුමාත්, ඩෙස්මන් ටුටූ බිෂොප්තුමාත් නායකත්වය දුන් සත්‍යය සෙවීමේ සහ සංහිඳියාගත වීමේ කොමිසමෙන් සිදුවූයේ ඇතුළාත්මය පරීක්‍ෂා කිරීමේ සාමූහික ක‍්‍රියාවලියකි. ලංකාවේ ඉදිරි කාලයේ අන්තර්-කණ්ඩායම් සාමය සහ සහජීවනය ඇතිකරගැනීමේ ක‍්‍රියාවලියක් අලූතෙන් ආරම්භ කළ යුතුව තිබේ. පැරණි ප‍්‍රවේශ, විශේෂයෙන් එ.ජා. සංවිධානය සහ අමෙරිකාව ප‍්‍රමුඛ බටහිර රටවල් එ.ජා. සංවිධානයේ නිලධාරීන් මාර්ගයෙන් හඳුන්වා දුන්, පැරණි සංහිඳියා ක‍්‍රියාවලිය දැන් අප රටේ යල් පැන ගොස් තිබේ. ඒ වෙනුවට අප රටේම ප‍්‍රජා කණ්ඩායම්වල ප‍්‍රබුද්ධ, මැදහත්වාදී සහ චර්යා ධාර්මිකත්වය ගරුකරන නායකයන්ගේ සංවාදයක් තුළින් නිර්මාණය වන නව සංහිඳියා ඉදිරි දර්ශනයක් සඳහා, මේ මහා ඛේදවාචකය මැද්දේ වුවද, දැන් අවකාශය විවෘත වී තිබේ.
ආගම ප‍්‍රශ්න කිරීම
එම අවකාශය පාවිච්චි කිරීමේ හොඳම ප‍්‍රායෝගික පියවර නම්, ලංකාවේ සියලූ වාර්ගික සහ ආගමික කණ්ඩායම්වල මැදහත්වාදී නායකයන් එකට එකතු වී, ප‍්‍රසිද්ධියේ ඇතුළාත්ම ප‍්‍රශ්න කිරීමේ සහ පරීක්‍ෂා කිරීමේ ව්‍යායාමයක යෙදීමයි. මෙතෙක් කල් අන්තවාදී කුඩා කණ්ඩායම්වල තර්ජනයට බියෙන් සිටි ලංකාවේ මුස්ලිම් සමාජයේ මැදහත්වාදී නායකයන් දැනටමත් එවැනි ක‍්‍රියාවලියක් ආරම්භ කර තිබේ. එය තනිවන්නට ඉඩ නොතබා පෝෂණය කිරීමට, බෞද්ධ, ක‍්‍රිස්තියානි, කතෝලික, හින්දු මෙන්ම මා වැනි නිරාගමිකවාදී සහ මධ්‍යස්ථවාදී පුරවැසියන්ට ඍජු වගකීමක් තිබේ. සිංහල බෞද්ධ සමාජයේ සර්වෝදය වැනි ව්‍යාපාරත්, ක‍්‍රිස්තියානි සමාජයේ ජාතික ක‍්‍රිස්තියානි කවුන්සිලය සහ ක‍්‍රිස්තියානි කම්කරු ව්‍යාපාරය වැනි ආයතනත්, කතෝලික සභාවේ සෙඩෙක් සහ සමාජීය සහ සාමයික කේන්ද්‍රය වැනි ආයතනත්, හින්දු හා මුස්ලිම් සමාජවල තිබෙන මධ්‍යස්ථවාදී ආගමික කණ්ඩායම්වලටත් මෙම සාකච්ඡුාවේ ඉටු කළ හැකි විශාල කාර්යයක් තිබේ. එනම්, අන්තර් ආගමික සහජීවන සංවාදයක් සඳහා පළමු පියවර තැබීමයි.
පරම සත්‍යයේ ගැටලූව
එවැනි නව සංවාදයකදී, එක් එක් ආගම් සාමාන්‍යයෙන් විශ්වාස කරන ‘පරම සත්‍යය තිබෙන්නේ අපේ ආගමේ පමණය, නිවැරදි ශාස්තෘවරයා අපේ ශාස්තෘවරයා පමණය’ යන පූර්ව-නූතනවාදී, ඒක-දේවවාදී සහ ඒක-ශාස්තෘවාදී ස්වයං-අවබෝධය බැහැර කළ යුතුය. නැත්නම් සාකච්ඡුා ශාලාවට ඇතුළු වීමේදී එළියේ තබා ඇතුළු විය යුතුය. අප‍්‍රියෙල් 21දා සිදුවීම පිළිබඳව දැනට අනාවරණය වී ඇති දේ අනුව, ආධ්‍යාත්මික සහ පරලොව විමුක්තියේ ඒකාධිකාරය තමන් වෙත පමණෙකැයි සිතන ආගම්වලට කළ හැක්කේ, එම ආගම අන්ධ ලෙස අදහන තරුණයන් දුෂ්ට ක‍්‍රියාවන්ට මෙහෙයවීමය. මෙම නිරීක්‍ෂණය අපේ ආගමට අදාළ නැතැයි කිසිදු ආගමක ප‍්‍රජාවකට කිව නොහැකිය.
ආගම පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නය අප රටේ කේන්ද්‍රීය දේශපාලන ප‍්‍රශ්නයක් බවට නැවත මතුවී තිබේ. අප රටේ මා ඉහත යෝජනා කළ ආකාරයේ ඇතුළාත්ම පරීක්‍ෂණ ව්‍යායාමයකදී එය කේන්ද්‍රීය තේමාවක් වීම වැළැක්විය නොහැකිය. මාක්ස් වරක් කියූ පරිදි, ‘ආගමික විමුක්තිය’ යනු දේශපාලන විමුක්තිය කනපිට හරවා ගැනීමක් විය යුතු නොවේ.
ප.ලි. මේ ලිපියට පාදක වූ තේමාව ගැන මෙවර ලියන්නට මගේ සිතට ආවේ ගිය සතිය අගදීය. එහෙත් 12දා සහ 13දා හලාවතත්, කුරුණෑගලත් සිදුවූ ප‍්‍රචණ්ඩ ක‍්‍රියා නිසා මගේ ලිපිය දැනටමත් යල් පැනගිය එකක් බවට පත්වී නැතැයි මම උදක්ම සිතමි. x
